ମୁମ୍ବାଇ: ଦେଶର ଅର୍ଥନୀତିକୁ ମଜବୁତ କରିବାରେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଅବଦାନକୁ ଅସ୍ୱୀକାର କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବରୁ ମଧ୍ୟ ଭାରତରେ ବ୍ୟାଙ୍କିଂ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ମୂଳଦୁଆ ପକାଯାଇଥିଲା | ତେବେ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଭାରତର ପ୍ରଥମ ବ୍ୟାଙ୍କର ନାମ କଣ ଥିଲା? ଭାରତର ପ୍ରଥମ ବ୍ୟାଙ୍କର ନାମ ଥିଲା ‘ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ’। ଏହା ୧୭୭୦ ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ସେତେବେଳର ରାଜଧାନୀ କଲିକତାରେ ଏହାକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା | ତଥାପି, ଏହି ବ୍ୟାଙ୍କ ଏହାର ସଫଳ କାର୍ଯ୍ୟ ଜାରି ରଖିବାରେ ବିଫଳ ହେଲା ଏବଂ ୧୮୩୨ ମସିହାରେ ଏହାକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇଥିଲା | ମିଳିଥିବା ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବରୁ ଦେଶରେ ୬୦୦ ରୁ ଅଧିକ ବ୍ୟାଙ୍କ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ଅଳ୍ପ କେତେକ ବ୍ୟାଙ୍କ ସଫଳତା ବଜାୟ ରଖିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ।
ସେହିସବୁ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ହେଲା ଜେନେରାଲ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (୧୭୮୬–୧୭୯୧), ଅବଧ ବାଣିଜ୍ୟିକ ବ୍ୟାଙ୍କ, ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ବେଙ୍ଗଲ (୧୮୦୯), ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ବମ୍ବେ (୧୮୪୦), ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ମାଡ୍ରାସ (୧୮୪୩) | ଭାରତରେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ସମୟରେ ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ତିନୋଟି ବ୍ୟାଙ୍କ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲା | ସେଗୁଡିକ ଥିଲା ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ବେଙ୍ଗଲ, ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ବମ୍ବେ ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ମାଡ୍ରାସ | ଏହି ତିନିଟି ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ପ୍ରେସିଡେନ୍ସିଆଲ ବ୍ୟାଙ୍କ କୁହାଯାଉଥିଲା। ଏହି ତିନୋଟି ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ୧୯୨୧ ମସିହାରେ ମିଶ୍ରଣ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଏହି ମିଶ୍ରଣ ପରେ ଗଠିତ ବ୍ୟାଙ୍କର ନାମକୁ ‘ଇମ୍ପେରିଆଲ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ’ କୁହାଯାଉଥିଲା। ଏହି ଇମ୍ପେରିଆଲ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ପରେ ୧୯୫୫ ମସିହାରେ ଜାତୀୟକରଣ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ନାମ ଷ୍ଟେଟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ ରଖାଯାଇଥିଲା |
Comments are closed.