ଗୋଟିଏ ବିଭାଗରେ +୨ ପଢ଼ିବା ପରେ ପୁଣି ଅନ୍ୟ ବିଭାଗରେ ଯୁକ୍ତ ଦୁଇ ପଢ଼ି ହେବ କି ?

ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଜଣେ ପିଲା ଗୋଟିଏ ବିଭାଗ ଯେମିତିକି ବିଜ୍ଞାନ, ବାଣିଜ୍ୟ, କଳା ବା ଧନ୍ଦାମୂଳକରେ +୨ ପଢ଼ିବା ପରେ ପୁଣି ଅନ୍ୟ ବିଭାଗରେ ଯୁକ୍ତ ଦୁଇ ପଢ଼ି ପାରିବେ କି? ଏହାକୁ ନେଇ ଅନେକ ମନରେ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ରହିଛି। ଏମିତିକି ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ଅନେକ ଅଧିକାରୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱାତ୍ମକ ଉତ୍ତର ଦେଉଛନ୍ତି। ଏହାର ଉତ୍ତର ସରଳତାରେ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେହି ଦେଉପାରୁ ନାହାନ୍ତି। ଆସନ୍ତୁ ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏ ବିଷୟରେ ବୁଝାଇବାକୁ  ଚେଷ୍ଟା କରିବୁ।

ଓଡ଼ିଶାରେ ଯୁକ୍ତ ଦୁଇ (+୨) ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଜଣେ ଛାତ୍ର ଗୋଟିଏ ବିଭାଗରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହେବା ପରେ ପୁଣି ଅନ୍ୟ ଏକ ବିଭାଗରେ +୨ ପଢ଼ିପାରିବେ କି ନାହିଁ, ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ବର୍ତ୍ତମାନ ଛାତ୍ର ଏବଂ ଅଭିଭାବକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋଚନାର ବିଷୟ ହୋଇଛି। ଓଡ଼ିଶା ଉଚ୍ଚ ମାଧ୍ୟମିକ ଶିକ୍ଷା ପରିଷଦ (CHSE) ର ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ଏଭଳି ସମ୍ଭାବନା ସୀମିତ ଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି, କିନ୍ତୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥିତିରେ ଏହା ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇପାରେ।

ଜଣେ ଶିକ୍ଷା ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ, “ଯଦି ଜଣେ ଛାତ୍ର ବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗରେ +୨ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଛନ୍ତି ଏବଂ ପରେ କଳା ବା ବାଣିଜ୍ୟ ବିଭାଗରେ ପଢ଼ିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ସେ ନୂଆ ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିପାରନ୍ତି। କିନ୍ତୁ, ଏହା ପାଇଁ CHSE ର ଅନୁମୋଦନ ଏବଂ ସମ୍ପୃକ୍ତ କଲେଜର ନିୟମାବଳୀ ମାନିବା ଆବଶ୍ୟକ।” ଅନେକ କଲେଜରେ ଏଭଳି ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ସୀମିତ ଆସନ ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଯୋଗ୍ୟତା ମାନଦଣ୍ଡ ରହିଛି।

ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, କେତେକ ଛାତ୍ର ଏବଂ ଅଭିଭାବକ ଏହି ନୀତିକୁ ଅଧିକ ନମନୀୟ କରିବା ପାଇଁ ଦାବି କରୁଛନ୍ତି। ଜଣେ ଛାତ୍ର ବିଜୟ କୃଷ୍ଣ ସ୍ୱାଇଁ କହିଛନ୍ତି, “ମୋର କଳା ବିଭାଗରେ ରୁଚି ନଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଅଭିଭାବକଙ୍କ ଚାପରେ ମୁଁ ଏହା ପଢ଼ିଥିଲି। ଏବେ ମୁଁ ଧନ୍ଦାମୂଳକ ବିଭାଗରେ +୨ ପଢ଼ି ନିଜର କ୍ୟାରିୟର ଗଢ଼ିବାକୁ ଚାହୁଁଛି। ଏହା ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ମିଳିବା ଉଚିତ।”

CHSE ଅଧିକାରୀଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ଏଭଳି ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ଛାତ୍ର ଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ନୂଆ ପ୍ରବେଶ ପରୀକ୍ଷା ବା ମେରିଟ ଆଧାରରେ ଆସନ ପାଇବାକୁ ହୋଇପାରେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ନୀତି-୨୦୨୦ (NEP-2020) ର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ଓଡ଼ିଶାରେ ପୁରା ରୂପାୟଣ ହେଲେ, ଭବିଷ୍ୟତରେ ଏଭଳି ବିଭାଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅଧିକ ସହଜ ହୋଇପାରେ। NEP-2020 ଅଧୀନରେ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଅଧିକ ନମନୀୟ କରିବ ଏବଂ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ବିଷୟରେ ପସନ୍ଦ କରିବାର ସୁଯୋଗ ଦେବାର ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି।

ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ଅଧିକାରୀମାନେ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ, ଏଭଳି ଇଚ୍ଛୁକ ଛାତ୍ରମାନେ CHSE ର ଅଫିସିଆଲ୍ ଓ୍ୱେବସାଇଟ୍ (www.chseodisha.nic.in) (www.chseodisha.nic.in) ମାଧ୍ୟମରେ ନୀତି ସମ୍ପର୍କରେ ଅଧିକ ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ସମ୍ପୃକ୍ତ କଲେଜ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ସହ ଯୋଗାଯୋଗ କରନ୍ତୁ।

ଓଡ଼ିଶା ଉଚ୍ଚ ମାଧ୍ୟମିକ ଶିକ୍ଷା ପରିଷଦ (CHSE) ଅନୁଯାୟୀ, ଜଣେ ଛାତ୍ର ଗୋଟିଏ ବିଭାଗରେ +୨ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହେବା ପରେ ସାଧାରଣତଃ ଅନ୍ୟ ବିଭାଗରେ ପୁଣି +୨ ପଢ଼ିବା ପାଇଁ ସିଧାସଳଖ ଅନୁମତି ନଥାଏ। ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି, +୨ ଶିକ୍ଷା ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍ ସ୍ତରରେ ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବିଭାଗରେ ଯୋଗ୍ୟତା ଅର୍ଜନ କରାଯାଇଥାଏ, ଏବଂ ଏହା ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ବା କ୍ୟାରିୟର ପାଇଁ ଆଧାର ହୋଇଥାଏ। ତେବେ, ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥିତିରେ (ଯଥା, କ୍ୟାରିୟର ପରିବର୍ତ୍ତନ ବା ବିଶେଷ ଆବଶ୍ୟକତା) ଛାତ୍ର ଛାତ୍ରୀମାନେ ନୂଆ ବିଭାଗରେ ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିପାରନ୍ତି। ଏହା ପାଇଁ ସମ୍ପୃକ୍ତ କଲେଜର ପ୍ରବେଶ ନୀତି, ଆସନ ଉପଲବ୍ଧତା, ଏବଂ CHSE ର ଅନୁମୋଦନ ଆବଶ୍ୟକ।

ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ନୀତି-୨୦୨୦ (NEP-2020) ର ପ୍ରଭାବ:

NEP-2020 ଅନୁଯାୟୀ, ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଅଧିକ ନମନୀୟ କରାଯିବ, ଯେଉଁଥିରେ ଛାତ୍ରମାନେ ବିଭିନ୍ନ ବିଷୟ ଏବଂ ବିଭାଗରେ ସହଜରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିପାରିବେ। ଏହା ଅଧୀନରେ, +୨ ସ୍ତରରେ ୫+୩+୩+୪ ଢାଞ୍ଚାରେ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ, ଯେଉଁଥିରେ ଛାତ୍ରମାନେ ବିଭିନ୍ନ ବିଷୟ ପସନ୍ଦ କରିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇବେ।

ଏହା ଓଡ଼ିଶାରେ ପୁରା ରୂପାୟଣ ହେଲେ, ଛାତ୍ରମାନେ ବିଭାଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା ଅଧିକ ସହଜ ହୋଇପାରେ। ତେବେ, ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୀମିତ ରହିଛି।

ବିକଳ୍ପ ବ୍ୟବସ୍ଥା:

ଓପନ ସ୍କୂଲିଂ: ଯଦି ଜଣେ ଛାତ୍ର ଅନ୍ୟ ବିଭାଗରେ +୨ ପଢ଼ିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ସେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ମୁକ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିଷଦ (OSOS) ମାଧ୍ୟମରେ ମୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ନାମାଙ୍କନ କରିପାରନ୍ତି। ଏହା ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ନୂଆ ବିଭାଗରେ ପରୀକ୍ଷା ଦେବାର ସୁଯୋଗ ଦେଇଥାଏ।

ସ୍ୱୟଂ-ଅଧ୍ୟୟନ: କେତେକ ଛାତ୍ର ସ୍ୱୟଂ-ଅଧ୍ୟୟନ ମାଧ୍ୟମରେ ନୂଆ ବିଭାଗରେ +୨ ପରୀକ୍ଷା ଦେଇପାରନ୍ତି, ଯଦି ସେମାନେ CHSE ର ନିୟମ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି।

ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ବା ବୋର୍ଡ: କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ଛାତ୍ରମାନେ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟର ଶିକ୍ଷା ବୋର୍ଡ (ଯଥା CBSE, ICSE) ବା NIOS (National Institute of Open Schooling) ମାଧ୍ୟମରେ ନୂଆ ବିଭାଗରେ ପଢ଼ିପାରନ୍ତି।