ପାକିସ୍ତାନ ନିକଟରେ ରହିଛି ୨୫୦ ଗ୍ରାମର ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର? ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ସାଂଘାତିକ ଖୁଲାସା

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପହଲଗାମରେ ସମ୍ପ୍ରତି ଘଟିଯାଇଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀ ଘଟଣା ପରେ ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତେଜନା ଚରମ ସୀମାରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ପାକିସ୍ତାନରେ ଏଭଳି ଆଶଙ୍କା ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ଯେ ଆଗାମୀ କିଛି ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସାମରିକ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିପାରେ। ବର୍ତ୍ତମାନର ପରିସ୍ଥିତି ପ୍ରାୟ ୨୦୧୯ ମସିହାର ସେହି ସମୟ ସହ ମେଳ ଖାଉଛି, ଯେତେବେଳେ ଭାରତ ସରକାର ଅଗଷ୍ଟ ୫ ତାରିଖରେ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରର ବିଶେଷ ମାନ୍ୟତା ରଦ୍ଦ କରି ଏହାକୁ ଦୁଇଟି କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ପ୍ରଦେଶରେ ବିଭକ୍ତ କରିଥିଲେ। ସେହି ସମୟରେ ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଏତେ ଉତ୍ତେଜନା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ଯେ ଉଭୟ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ସମ୍ପନ୍ନ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ସାମରିକ ସଂଘର୍ଷର ଆଶଙ୍କା ଦେଖାଦେଇଥିଲା।

ସେହି ସମୟରେ ପାକିସ୍ତାନର ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଇମ୍ରାନ ଖାନ କହିଥିଲେ, “ଭାରତକୁ ପାକିସ୍ତାନ ସହ ଯୁଦ୍ଧରୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଦୂରେଇ ରହିବା ଉଚିତ। ନଚେତ୍ ଏହା ଦୁଇ ପରମାଣୁ ଶକ୍ତିସମ୍ପନ୍ନ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ଯୁଦ୍ଧ ହେବ।” ଇମ୍ରାନ ଖାନଙ୍କ ସରକାରରେ ରେଳମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବା ଶେଖ ରଶିଦ ଅହମଦ ଦାବି କରିଥିଲେ ଯେ ପାକିସ୍ତାନ ପାଖରେ ୧୨୫ରୁ ୨୫୦ ଗ୍ରାମ ଓଜନର ଛୋଟ ସାମରିକ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ରହିଛି, ଯାହା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ। ପାକିସ୍ତାନର ଏହି ପୂର୍ବତନ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦାବି କେତେ ଦୂର ସତ୍ୟ? ଏହି ଦାବିରେ କେତେ ସତ୍ୟତା ରହିଛି? ଏତେ ହାଲୁକା ପରମାଣୁ ବୋମା ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇପାରିବ କି? ଯଦି ହଁ, ତେବେ ଏହି ବୋମାଗୁଡ଼ିକ କେତେ ଘାତକ ହୋଇପାରେ?

କାହା ପାଖରେ ରହିଛି ସବୁଠାରୁ ଛୋଟ ପରମାଣୁ ବୋମା?

ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ରର ବିଶାଳ ଭଣ୍ଡାର ରଖିଥିବା ଆମେରିକା ପାଖରେ ଏକ ପରମାଣୁ ବୋମା ରହିଛି, ଯାହାର ଓଜନ ୫୦ ପାଉଣ୍ଡ ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାୟ ୨୩ କିଲୋଗ୍ରାମ। ଏହାର ନାମ ହେଉଛି ଡବ୍ଲୁ୫୪। ଏହାର ଚାରି ପ୍ରକାର ରହିଛି: ଏମକେ୫୪, ବି୫୪, ଡବ୍ଲୁ୭୨ ଏବଂ ଡବ୍ଲୁ୫୪। ଏହାର ଓଜନ ୨୩ କିଲୋଗ୍ରାମ କିମ୍ବା ତାହାଠାରୁ କିଛି ଅଧିକ ବୋଲି ଓ୍ଵେବ ଆର୍କାଇଭ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ଦାବି କରାଯାଏ। ୧୦.୭୫ ଗୁଣିତ ୧୫.୭ ଇଞ୍ଚ ଆକାରର ଏହି ବୋମାଗୁଡ଼ିକ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିର୍ମିତ ସବୁଠାରୁ ଛୋଟ ପରମାଣୁ ବୋମା ବୋଲି କୁହାଯାଏ।

ପରମାଣୁ ବୋମା କେତେ ଛୋଟ ହୋଇପାରେ?

ଏହି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଜାଣିବା ପାଇଁ ପରମାଣୁ ବୋମାର ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାକୁ ବୁଝିବା ଜରୁରୀ। ପରମାଣୁ ବୋମାରେ ଦୁଇଟି ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ: ଫ୍ୟୁଜନ (ସଂଯୋଜନ) ଏବଂ ଫିସନ (ବିଖଣ୍ଡନ)। ଏହି ଦୁଇ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଏକ ଶୃଙ୍ଖଳା ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସୃଷ୍ଟି ହେବା ଫଳରେ ଘାତକ ବିସ୍ଫୋରଣ ସମ୍ଭବ ହୁଏ। ଏହି ଶୃଙ୍ଖଳା ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ନ୍ୟୂନତମ କେତେ ପଦାର୍ଥ ଆବଶ୍ୟକ? ଏଟୋମିକ ଆର୍କାଇଭ ପୋର୍ଟାଲ ଅନୁସାରେ, ନ୍ୟୁଟ୍ରନ ରିଫ୍ଲେକ୍ଟର ସାହାଯ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୫ କିଲୋଗ୍ରାମ ପ୍ଲୁଟୋନିୟମ-୨୩୯ କିମ୍ବା ୧୫ କିଲୋଗ୍ରାମ ୟୁରେନିୟମ-୨୩୫ ଆବଶ୍ୟକ, ଯାହାକୁ ‘କ୍ରିଟିକାଲ ମାସ’ ବା ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପଦାର୍ଥ କୁହାଯାଏ। ଏହାଠାରୁ କମ ପଦାର୍ଥରେ ବିସ୍ଫୋରଣ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ତାହା ଘାତକ ହେବ ନାହିଁ।

୧୦ରୁ ୧୫ କିଲୋଗ୍ରାମରୁ ହାଲୁକା ବୋମା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ

କ୍ରିଟିକାଲ ମାସ ସହ ପ୍ୟାକେଜିଂର ଓଜନ ଯୋଗ ହୁଏ। ମୋଟାମୋଟି ଭାବେ, ୧୦ରୁ ୧୫ କିଲୋଗ୍ରାମରୁ ହାଲୁକା ପରମାଣୁ ବୋମା ନିର୍ମାଣ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ଜଣେ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି କୌଣସି ଉପାୟରେ ୧୫୦ରୁ ୨୫୦ ଗ୍ରାମର ପରମାଣୁ ବୋମା ନିର୍ମାଣ ହେଲେ ମଧ୍ୟ, ତାହା ବିସ୍ଫୋରଣ ଦୃଷ୍ଟିରୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହେବ ନାହିଁ ଏବଂ ଏହାକୁ ପ୍ରକୃତ ପରମାଣୁ ବୋମା ବୋଲି ଗଣାଯିବ ନାହିଁ।

କାହା ପାଖରେ ରହିଛି ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ପରମାଣୁ ବୋମା?

ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଏବଂ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପରମାଣୁ ବୋମା ରୁଷିଆ ପାଖରେ ରହିଛି। ଏହାର ନାମ ଆରଡିଏସ-୨୦୨ ଏବଂ ଆରଡିଏସ-୨୨୦। ଏହାର ଶକ୍ତି ଏତେ ଯେ ହିରୋଶିମାରେ ପକାଯାଇଥିବା ପରମାଣୁ ବୋମାର ୩୮୦୦ ଗୁଣ ସମାନ। ଏହାକୁ ‘ଜାର ବୋମ୍ବା’ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଯାଏ। ପରୀକ୍ଷଣ ସମୟରେ ଏହାର ବିସ୍ଫୋରଣ ୫୦ ମେଗାଟନ ଟିଏନଟି ସମାନ ଥିଲା, ଯାହା ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ମାନବ ନିର୍ମିତ ବିସ୍ଫୋରଣ ଥିଲା।