ଦଶାନନ ରାବଣକୁ କିପରି ମିଳିଲା ୧୦ଟି ମୁଣ୍ଡ? ଜାଣନ୍ତୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୁଣ୍ଡର ନାମ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଚଳିତ ବର୍ଷ ଦଶହରା ଗୁରୁବାର, ଅକ୍ଟୋବର ୨ରେ ପାଳନ କରାଯିବ। ଅସତ୍ୟ ଉପରେ ସତ୍ୟର ବିଜୟ ଭାବରେ ସାରା ଦେଶରେ ଏହି ଦିନକୁ ମହା ଆଡମ୍ବର ସହିତ ପାଳନ କରାଯାଏ। ରାବଣର ଅନେକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ନାମ ଅଛି, ଯେଉଁଥିରୁ ଦଶାନନ ଗୋଟିଏ। ଆପଣ ରାବଣର ସମସ୍ତ ଫଟୋରେ ତାର ୧୦ଟି ମୁଣ୍ଡ ଦେଖିଥିବେ। ରାବଣର ୧୦ଟି ମୁଣ୍ଡ ଯୋଗୁଁ ତାକୁ ଦଶାନନ ନାମ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ରାବଣକୁ ଦଶାନନ ବୋଲି କହିବା ପଛରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ନୁହେଁ ବରଂ ଅନେକ ବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ପୌରାଣିକ କାହାଣୀ ଅଛି। ରାବଣର ଏହି ୧୦ ମୁଣ୍ଡକୁ ତାଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ ମାନସିକ ଏବଂ ଶାରୀରିକ ଶକ୍ତିର ପ୍ରତୀକ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ରାବଣ କିପରି ୧୦ଟି ମୁଣ୍ଡ ପାଇଲା ଏବଂ ତାର ୧୦ମୁଣ୍ଡର ଅର୍ଥ କ’ଣ।

ରାବଣଙ୍କ ୧୦ ମୁଣ୍ଡର ନାମ ୧୦ ମୁଣ୍ଡର ଅର୍ଥ
କାମନା: ଅସଙ୍ଗତ କାମନା ଏବଂ ଅନୈତିକ ଇଚ୍ଛା
କ୍ରୋଧ: ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ କ୍ରୋଧ
ଲୋଭ: ଅସୀମ ଇଚ୍ଛା ଏବଂ ଲୋଭର ପ୍ରଭାବ
ଆକର୍ଷଣ: ଭୌତିକ ଜିନିଷ ଏବଂ ଭ୍ରମରେ ଫସି ରହିବା
ଅହଂକାର: ଅହଂକାର ଏବଂ ଗର୍ବ
ଈର୍ଷା: ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସଫଳତାର ଈର୍ଷା
ଘୃଣା: ଘୃଣା ଏବଂ ବିତୃଷ୍ଣା
ଭୟ: ଡର
ଅହଂକାର: ନିଜକୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାବିବା ଏବଂ ଆତ୍ମ-ଭ୍ରମ
ଦୁର୍ନୀତି: ସତ୍ୟ ଏବଂ ନୀତିକୁ ଏଡ଼ାଇବା

ରାବଣ ତାର ଦଶ ମୁଣ୍ଡ କିପରି ପାଇଲା?
ଧାର୍ମିକ ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁସାରେ, ରାବଣ ଦଶ ମୁଣ୍ଡ ଭଗବାନ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ। ଦଶଟି ମୁଣ୍ଡର ବରଦାନ ଯୋଗୁଁ, ଛଅଟି ଶାସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଚାରୋଟି ବେଦର ଜ୍ଞାନର ପ୍ରତୀକ, କିମ୍ବା ଦଶ ମହାବିଦ୍ୟାର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରେ, ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ଦଶାନନ କୁହାଯାଏ।

ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ପ୍ରସନ୍ନ କରିବାର କାହାଣୀ: ଏକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ, ଲଙ୍କାର ରାଜା ରାବଣ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ଭଗବାନ ଶିବ ଖୁସି ନ ଥିଲେ, ରାବଣ ତାଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ତାର ମୁଣ୍ଡକୁ ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ କାଟିବାକୁ ଲାଗିଲେ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ଥର ରାବଣ ତାର ମୁଣ୍ଡ କାଟିବା ସମୟରେ, ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଏକ ନଆ ମୁଣ୍ଡ ଆର୍ବିଭାବ ହେଉଥିଲା। ଏହିପରି ଭାବରେ, ରାବଣ ନଅ ଥର ମୁଣ୍ଡ କାଟିଲେ, ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ସେ ଦଶମ ଥର ପାଇଁ ଏପରି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ, ସେତେବେଳେ ସ୍ବୟଂ ଭଗବାନ ଶିବ ପ୍ରକଟ ହେଲେ। ଭଗବାନ ଶିବ ରାବଣଙ୍କ ଭକ୍ତିରେ ଗଭୀର ଭାବରେ ଖୁସି ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଦଶାନନ ହେବାର ବରଦାନ ଦେଇଥିଲେ, ଯାହା ପରେ ରାବଣ ଦଶ ମୁଣ୍ଡ ପାଇଥିଲେ।

ଭଗବାନ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବାର କାହାଣୀ: ରାମାୟଣ ଅନୁସାରେ, ରାବଣ ଭଗବାନ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ତପସ୍ୟା ସମୟରେ ଦଶ ଥର ତାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ କାଟିଥିଲେ, ଯିଏ ଖୁସି ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ଦଶ ମୁଣ୍ଡର ବରଦାନ ଦେଇଥିଲେ, ଯାହା ତାଙ୍କର ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଜ୍ଞାନର ପ୍ରତୀକ ଥିଲା। ରାବଣ ଭଗବାନ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କଠାରୁ ଅମରତ୍ୱର ବର ମଧ୍ୟ ମାଗିଥିଲେ, ଯାହା ତାଙ୍କୁ ମିଳିଲା ନାହିଁ। ତଥାପି, ପରେ ସେ ତାଙ୍କ ନାଭିରେ ବାସ କରୁଥିବା ଅମୃତ (ଅମୃତ)ର ବର ପାଇଲେ।

ଜ୍ଞାନର ପ୍ରତୀକ: ରାବଣ ଜଣେ ଗଭୀର ବିଦ୍ୱାନ ଥିଲେ ଏବଂ ଚାରୋଟି ବେଦ (ଋଗବେଦ, ସାମବେଦ, ଯଜୁର୍ବେଦ, ଅଥର୍ବବେଦ) ଏବଂ ଛଅଟି ଶାସ୍ତ୍ର (ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ର, ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ର, କାମଶାସ୍ତ୍ର, ମୋକ୍ଷଶାସ୍ତ୍ର, ଧନୁର୍ବେଦ ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତ) ବିଷୟରେ ଗଭୀର ଜ୍ଞାନ ରଖିଥିଲେ। ତାଙ୍କର ଦଶ ମୁଣ୍ଡ ଏହି ଜ୍ଞାନର ପ୍ରତୀକ ଥିଲା।

ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରବୃତ୍ତିର ପ୍ରତୀକ: ରାବଣଙ୍କ ଦଶ ମୁଣ୍ଡ ଦଶଟି ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରବୃତ୍ତିର ପ୍ରତୀକ: କାମନା, କ୍ରୋଧ, ଲୋଭ, ଆସକ୍ତି, ଅହଂକାର, ଘୃଣା, ପକ୍ଷପାତ, ଛଳନା, ଦ୍ୱେଷ ଏବଂ ବ୍ୟଭିଚାର। ଦଶହରାର ପର୍ବରେ ଏହି ଦଶଟି ଖରାପ ଅଭ୍ୟାସକୁ ପୋଡ଼ି ନଷ୍ଟ କରାଯାଏ।