ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଶରୀର ବାହାରେ କୌଣସି ଆଘାତ କିମ୍ବା ରୋଗ ହେଲେ ତାହା ସହଜରେ ଜଣାପଡ଼ିଯାଏ। କିନ୍ତୁ ଯଦି ଶରୀର ଭିତରେ କୌଣସି ଆଘାତ କିମ୍ବା ରୋଗ ହୁଏ, ତେବେ ତାହା ଜାଣିବା ପାଇଁ ଅନେକ ପରୀକ୍ଷା ଓ ସ୍କାନ କରାଇବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ। ଆଜିକାଲି ଶରୀରର ଭିତର ସମସ୍ୟା ଜାଣିବା ପାଇଁ CT ସ୍କାନ ଓ MRI ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି। ଅନେକ ଲୋକ CT ସ୍କାନ ଓ MRI ନେଇ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ରହିଥାନ୍ତି ଯେ ଏହି ଦୁଇଟା ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କ’ଣ। କେହି କେହି ତ ଏହି ଦୁଇଟାକୁ ଏକା ଭାବି ନିଅନ୍ତି। ଆସନ୍ତୁ, ଏ ବିଷୟରେ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ଠାରୁ ଜରୁରୀ କଥା ଜାଣି ନେଉ।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ସାର୍ ଗଙ୍ଗାରାମ ହସ୍ପିଟାଲର ପ୍ରିଭେଣ୍ଟିଭ୍ ହେଲଥ୍ ଓ ୱେଲନେସ ବିଭାଗର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଡା. ସୋନିଆ ରାୱତ କହିଛନ୍ତି ଯେ MRI ର ପୂରା ନାମ ହେଉଛି ମ୍ୟାଗ୍ନେଟିକ୍ ରେଜୋନାନ୍ସ ଇମେଜିଂ (Magnetic Resonance Imaging)। ଏଥିରେ ଚୁମ୍ବକୀୟ କ୍ଷେତ୍ର ଓ ରେଡିଓ ତରଙ୍ଗର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ। MRI ଦ୍ୱାରା ଶରୀରର ନରମ ଟିସୁ ଯେପରିକି ମସ୍ତିଷ୍କ, ମେରୁଦଣ୍ଡ, ଲିଗାମେଣ୍ଟ, ମାଂସପେଶୀ ଏବଂ ଟ୍ୟୁମରର ସ୍ପଷ୍ଟ ଚିତ୍ର ମିଳିଥାଏ। ଏହି ସ୍କାନରେ କୌଣସି ରେଡିଏସନ ନଥାଏ, ତେଣୁ ଏହା ନିରାପଦ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳା ଏବଂ ଶିଶୁଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏହା ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଏ।
ଡା. ରାୱତଙ୍କ ଅନୁସାରେ, CT ସ୍କାନର ପୂରା ନାମ ହେଉଛି କମ୍ପ୍ୟୁଟେଡ ଟୋମୋଗ୍ରାଫି (Computed Tomography)। ଏହା ଏକ୍ସ-ରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଉପରେ ଆଧାରିତ, ଯେଉଁଥିରେ ଶରୀରର ବିଭିନ୍ନ କୋଣରୁ ନିଆଯାଇଥିବା ଏକ୍ସ-ରେ ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଦ୍ୱାରା ଯୋଡ଼ି 3D ଚିତ୍ର ତିଆରି କରାଯାଏ। ଏହି ପରୀକ୍ଷା ହାଡ଼, ଫୁସଫୁସ, ରକ୍ତନାଳୀ ଏବଂ ଭିତର ଆଘାତ ଚିହ୍ନିବାରେ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବୀ। ଏଥିରେ ଅଳ୍ପ ପରିମାଣର ରେଡିଏସନ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ। ତେଣୁ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ମାମଲାରେ ଏହା ବଦଳରେ MRI ସ୍କାନ କରାଯାଏ।
ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, MRI ରେ ଚୁମ୍ବକୀୟ ତରଙ୍ଗ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ, କିନ୍taine କିନ୍ତୁ CT ସ୍କାନରେ ଏକ୍ସ-ରେ ରେଡିଏସନ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ। MRI ନରମ ଟିସୁର ସ୍ପଷ୍ଟ ଚିତ୍ର ଦେଖାଏ, ଆଉ CT ସ୍କାନ ହାଡ଼ ଏବଂ କଠିନ ଟିସୁ ପାଇଁ ଅଧିକ ସଠିକ। MRI ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଧିକ ସମୟ ନେଇଥାଏ, ସାଧାରଣତଃ ୩୦ ମିନିଟରୁ ୧ ଘଣ୍ଟା ଲାଗିଥାଏ। କିନ୍ତୁ CT ସ୍କାନ କିଛି ମିନିଟରେ ହୋଇଯାଏ। କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଭୟ ସ୍କାନ କରାଇବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ, ତାପରେ ସମସ୍ୟାର ପୂରା ଚିତ୍ର ମିଳିଥାଏ।
ଡାକ୍ତରମାନେ MRI ପରାମର୍ଶ ଦିଅନ୍ତି ଯେତେବେଳେ କାହାର ସ୍ନାୟୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟା ହୁଏ କିମ୍ବା ମାଂସପେଶୀ, ଲିଗାମେଣ୍ଟ, ଜୋଡ଼ିରେ ଗଭୀର ଆଘାତ ହୁଏ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ CT ସ୍କାନ ମୁଣ୍ଡରେ ଆଘାତ, ହାଡ଼ ଭାଙ୍ଗିବା, ଫୁସଫୁସ ରୋଗ, ଭିତର ରକ୍ତସ୍ରାବ କିମ୍ବା କର୍କଟ ରୋଗ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ। କିଛି ମାମଲାରେ ଡାକ୍ତର ଉଭୟ ସ୍କାନର ଆବଶ୍ୟକତା କହିଥାନ୍ତି। CT ସ୍ কାନରେ ରେଡିଏସନ ଥାଏ, ଯାହା ବାରମ୍ବାର କରାଇଲେ କ୍ଷତିକାରକ ହୋଇପାରେ।
Comments are closed.