ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପହଲଗାମ ଆତଙ୍କୀ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଭାରତ ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚଳାଇଛି। ଯାହାକୁ ନେଇ କେବଳ ପାକିସ୍ତାନ ନୁହେଁ, ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଚର୍ଚ୍ଚା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ଆମେରିକୀୟ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜେଡି ଭାନ୍ସଙ୍କ ଏକ ବୟାନ ପରେ ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ମନେ ହେଉଛି ଯେ ଭାରତ ଖୁବ ଶୀଘ୍ର ବଡ଼ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନେବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି। ଏପରି ସ୍ଥିତିରେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି, ଯଦି ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ବିରୋଧରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରେ, ତେବେ ଚୀନର ଭୂମିକା କ’ଣ ରହିବ? ୨୨ ଏପ୍ରିଲ ୨୦୨୫ରେ ପହଲଗାମରେ ହୋଇଥିବା ଆତଙ୍କୀ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ବିରୋଧରେ କଠୋର ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଛି। ଏହା ମଧ୍ୟରେ ସିନ୍ଧୁ ଜଳ ଚୁକ୍ତି ନିଲମ୍ବନ, ଅଟାରୀ ଚେକପୋଷ୍ଟ ବନ୍ଦ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନୀମାନଙ୍କୁ ଦେଶରୁ ବାହାର କରାଯାଉଛି। ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ସହ ଆମଦାନୀ-ରପ୍ତାନୀ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇଛି। କିନ୍ତୁ ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି, ଯଦି ଯୁଦ୍ଧ ହୁଏ, ତେବେ ଚୀନ କ’ଣ ପାକିସ୍ତାନକୁ ରାଜନୈତିକ, ଆର୍ଥିକ ଏବଂ ସୈନ୍ୟ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିପାରେ?
ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କ ମତ ଅନୁଯାୟୀ, ଚୀନର ପାକିସ୍ତାନ ସହ ଗଭୀର ଆର୍ଥିକ ଏବଂ ରଣନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି। ଖାସକରି ଚୀନ-ପାକିସ୍ତାନ ଇକୋନୋମିକ୍ କରିଡର (ସିପିଇସି) ମାଧ୍ୟମରେ, ଯାହା ବେଲ୍ଟ ଆଣ୍ଡ ରୋଡ ଇନିସିଏଟିଭର ଏକ ଅଂଶ। ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଚୀନ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ୱାଙ୍ଗ ଯୀ ନିରପେକ୍ଷ ତଦନ୍ତର ଦାବି କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ ସମର୍ଥନ କରିଛନ୍ତି। ମିଡିଆ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଚୀନ ପାକିସ୍ତାନକୁ ପିଏଲ-୧୫ ମିସାଇଲ ଯୋଗାଇ ଦେଇଛି, ଯାହା ସୈନ୍ୟ ସମର୍ଥନର ଏକ ସଙ୍କେତ। ତେବେ, ଚୀନ ଭାରତ ସହ ନିଜର ବ୍ୟାପାରିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥାଏ, ଯାହା ୨୦୨୪ରେ ୧୩୬ ବିଲିୟନ ଡଲାରରେ ପହଞ୍ଚିଛି।
ଯୁଦ୍ଧ ହେଲେ ଚୀନର ଭୂମିକା କ’ଣ ହେବ?
୨୦୨୦ର ଗାଲୱାନ ଘାଟୀ ସଂଘର୍ଷ ପରେ ଉଭୟ ଦେଶ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ୱାଭାବିକ କରିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଚୀନ ଏ ଦିଗ ଉପରେ ଚିନ୍ତା କରିପାରେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ସଂଘର୍ଷରେ ଚୀନର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଭୂମିକା ସମ୍ପର୍କରେ….
- ରାଜନୈତିକ ସମର୍ଥନ: ଚୀନ ପାକିସ୍ତାନକୁ ରାଜନୈତିକ ସମର୍ଥନ ଜାରି ରଖିବ, ଖାସକରି ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭଳି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମଞ୍ଚରେ। ଚୀନ ପହଲଗାମ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ନିରପେକ୍ଷ ତଦନ୍ତର ଦାବି କରି ପାକିସ୍ତାନର ପକ୍ଷ ନେଇଛି।
- ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା: ଚୀନ ପାକିସ୍ତାନର ଅର୍ଥନୀତିକୁ ସ୍ଥିର ରଖିବା ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଯୋଗାଇ ଦେଇପାରେ। ୨୦୨୫ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଚୀନ ପାକିସ୍ତାନକୁ ୨ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ଋଣ ରୋଲଓଭର କରିଛି, ଯାହା ତାର ଅର୍ଥନୈତିକ ସଙ୍କଟରେ ସହାୟତା କରିଛି।
- ସୈନ୍ୟ ସହଯୋଗ: ଚୀନ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଯୋଗାଣ ଜାରି ରଖିବ, ଯେପରିକି ପିଏଲ-୧୫ ମିସାଇଲ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉନ୍ନତ ଅସ୍ତ୍ର। ଚୀନ ପାକିସ୍ତାନର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଅସ୍ତ୍ର ଯୋଗାଣକାରୀ, ଯାହା ୮୨% ଅସ୍ତ୍ର ଯୋଗାଇଥାଏ।
- ସିପିଇସି ସୁରକ୍ଷା: ଚୀନ ପାକିସ୍ତାନରେ ନିଜର $୫୦ ବିଲିୟନର ସିପିଇସି ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବଦ୍ଧ, ଯାହା ପାକିସ୍ତାନ ଅଧିକୃତ କାଶ୍ମୀର ଦେଇ ଯାଇଛି। ଏହା ଚୀନର ରଣନୈତିକ ସ୍ୱାର୍ଥ ସହ ଜଡ଼ିତ।
- ଭାରତ ସହ ସମ୍ପର୍କର ସନ୍ତୁଳନ: ଚୀନ ଭାରତ ସହ ନିଜର ବ୍ୟାପାରିକ ସମ୍ପର୍କକୁ (୧୩୬ ବିଲିୟନ ଡଲାର) ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ଚାହିଁବ, ଯାହା ତାକୁ ଭାରତ ସହ ଖୋଲା ଯୁଦ୍ଧରୁ ଦୂରେଇ ରଖିପାରେ। ୨୦୨୪ ଅକ୍ଟୋବରରେ ଭାରତ-ଚୀନ ସୀମା ବିବାଦ ସମାଧାନ ଏବଂ ୨୦୨୫ ଜାନୁଆରୀରେ ସିଧା ବିମାନ ସେବା ପୁନଃଆରମ୍ଭ ଏହାର ପ୍ରମାଣ।
- ସଂଯମର ଆହ୍ୱାନ: ଚୀନ ଉଭୟ ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନକୁ ସଂଯମ ପାଳନ କରିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ କରିଛି, ଯାହା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ସେ ଏକ ବଡ଼ ସଂଘର୍ଷରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି। ଚୀନର ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏହି ଆହ୍ୱାନକୁ ପୁନରାବୃତ୍ତି କରିଛି।
- ଆଞ୍ଚଳିକ ସ୍ଥିରତା: ଚୀନ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ସ୍ଥିରତା ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ଚାହିଁବ, କାରଣ ଏକ ବଡ଼ ଯୁଦ୍ଧ ତାର ବେଲ୍ଟ ଆଣ୍ଡ ରୋଡ ପ୍ରକଳ୍ପ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ୱାର୍ଥକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇପାରେ।
ଚୀନ ପାକିସ୍ତାନକୁ ରାଜନୈତିକ, ଆର୍ଥିକ ଏବଂ ସୀମିତ ସୈନ୍ୟ ସମର୍ଥନ ଯୋଗାଇବ, କିନ୍ତୁ ଭାରତ ସହ ଖୋଲା ଯୁଦ୍ଧରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାରେ ଅଧିକ ଆଗ୍ରହୀ ହେବ। ତାର ସିପିଇସି ପ୍ରକଳ୍ପ ଏବଂ ଭାରତ ସହ ବ୍ୟାପାର ସମ୍ପର୍କ ତାକୁ ସଂଯମ ନୀତି ଅବଲମ୍ବନ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିପାରେ। ତେବେ, ଯଦି ସଂଘର୍ଷ ବଢ଼େ, ଚୀନ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଅସ୍ତ୍ର ଓ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ବଢ଼ାଇବା ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି, କିନ୍ତୁ ସିଧାସଳଖ ସୈନ୍ୟ ପଠାଇବା ଅସମ୍ଭବ।
Comments are closed.