ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିରେ ଏକ ନୂଆ ଅଧ୍ୟାୟ ଲେଖାଯାଉଛି, ଯେତେବେଳେ କଂଗ୍ରେସ ନେତା ଶଶି ଥରୁର ମୋଦୀ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଜାତୀୟ ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ଭାରତୀୟ ସାଂସଦମାନଙ୍କର ଏକ ସର୍ବଦଳୀୟ ପ୍ରତିନିଧି ଦଳ ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ରାଜଧାନୀକୁ ଯାତ୍ରା କରି ପାକିସ୍ତାନ ସମର୍ଥିତ ଆତଙ୍କବାଦର ବିପଦ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିବେ। ଏହି ଦଳର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଛନ୍ତି କଂଗ୍ରେସର ବରିଷ୍ଠ ନେତା ତଥା ପୂର୍ବତନ ଜାତିସଂଘ କୂଟନୀତିଜ୍ଞ ଶଶି ଥରୁର। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପି.ଭି. ନରସିଂହ ରାଓଙ୍କ ୧୯୯୪ ମସିହାର ଐତିହାସିକ କୂଟନୈତିକ ପଦକ୍ଷେପର ପୁନରାବୃତ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି। ଯେତେବେଳେ ସେ ବିଜେପି ନେତା ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀଙ୍କୁ ଜାତିସଂଘରେ ଭାରତର ପକ୍ଷ ରଖିବା ପାଇଁ ପଠାଇଥିଲେ। ଏହା ଏକ ଭିନ୍ନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିରେ ଜାତୀୟ ଏକତା ଓ କୂଟନୈତିକ ଦକ୍ଷତାର ଏକ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଉଦାହରଣ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି।
୧୯୯୪ର ଐତିହାସିକ ଜେନେଭା ଯାତ୍ରା: ଅଟଳଙ୍କ କୂଟନୈତିକ ବିଜୟ
୧୯୯୪ ମସିହାରେ, ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପି.ଭି. ନରସିଂହ ରାଓ ଜାତିସଂଘ ମାନବାଧିକାର ଆୟୋଗର ଜିନେଭା ଅଧିବେଶନରେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପ୍ରତିନିଧି ଦଳ ପଠାଇବାର ଏକ ସାହସୀ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା କଶ୍ମୀର ସମସ୍ୟା ଉପରେ ଭାରତର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବା ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଭାରତର ନିନ୍ଦା ସମ୍ପର୍କିତ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ବିଫଳ କରିବା। ଏହି ଦଳର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ବିଜେପିର ବରିଷ୍ଠ ନେତା ତଥା ବିରୋଧୀ ଦଳ ନେତା ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀ। ତାଙ୍କ ସହ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ଜାମ୍ମୁ ଓ କଶ୍ମୀରର ନେତା ଫାରୁକ ଅବଦୁଲ୍ଲା, ତତ୍କାଳୀନ ବୈଦେଶିକ ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ସଲମାନ ଖୁର୍ଶିଦ ଏବଂ ଜାତିସଂଘରେ ଭାରତୀୟ ରାଜଦୂତ ହାମିଦ ଅନସାରୀ। ଅଟଳଙ୍କ ବାକ୍ପଟୁତା ଓ କୂଟନୈତିକ ଦକ୍ଷତା ଯୋଗୁ ପାକିସ୍ତାନର ପ୍ରସ୍ତାବ ବିଫଳ ହେବା ସହ ଭାରତର ଅବସ୍ଥାନ ବିଶ୍ୱ ମଞ୍ଚରେ ଦୃଢ଼ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ସଫଳତା ପରେ ଜାମ୍ମୁ କଶ୍ମୀର ଲିବରେସନ ଫ୍ରଣ୍ଟର ମୁଖ୍ୟ ଜାଭେଦ ମୀରଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲା। ଜେନେଭାରୁ ଫେରିବା ପରେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରତିନିଧି ଦଳର ସ୍ୱାଗତ ଏକ କ୍ରିକେଟ ଟିମର ବିଜୟ ପରେ ହେଉଥିବା ସ୍ୱାଗତ ଭଳି ଥିଲା, ଯାହା ଜାତୀୟ ଏକତାର ଏକ ଜ୍ୱଳନ୍ତ ଉଦାହରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା।
ଶଶି ଥରୁରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ: ନରସିଂହ ରାଓଙ୍କ କୂଟନୀତିର ପୁନରାବୃତ୍ତି
ବର୍ତ୍ତମାନ, ୨୦୨୫ରେ, ମୋଦୀ ସରକାର ପୁଣି ଥରେ ନରସିଂହ ରାଓଙ୍କ କୂଟନୈତିକ ପନ୍ଥା ଗ୍ରହଣ କରି ଏକ ସର୍ବଦଳୀୟ ପ୍ରତିନିଧି ଦଳକୁ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରମୁଖ ରାଜଧାନୀଗୁଡ଼ିକୁ ପଠାଇବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି। ଏହି ଦଳରେ ଶଶି ଥରୁର ସମେତ ଅନ୍ୟ କଂଗ୍ରେସ ସାଂସଦ ମନୀଷ ତିୱାରୀ, ସଲମାନ ଖୁର୍ଶିଦ ଏବଂ ଅମର ସିଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସହ ଯୋଗ ଦେବେ। ଏହି ପଦକ୍ଷେପର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଏପ୍ରିଲ ୨୨, ୨୦୨୫ରେ ଜାମ୍ମୁ ଓ କଶ୍ମୀରର ପହଲଗାମରେ ହୋଇଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ, ଯେଉଁଥିରେ ୨୬ ଜଣ ନାଗରିକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା, ଏବଂ ତା’ର ପ୍ରତିଶୋଧରେ ଭାରତ ଦ୍ୱାରା ଚାଲିଥିବା ‘ଅପରେସନ ସିନ୍ଦୂର’ ସମ୍ପର୍କରେ ବିଶ୍ୱ ସମୁଦାୟକୁ ଅବଗତ କରାଇବା। ଏହି ଦଳ ଓ୍ୱାଶିଂଟନ ଡିସି, ଲଣ୍ଡନ, ଆବୁଧାବୀ, ଜୋହାନ୍ସବର୍ଗ ଏବଂ ଟୋକିଓ ପରି ସହରଗୁଡ଼ିକୁ ଯାତ୍ରା କରିବ, ଯାହା ୧୦ ଦିନ ପାଇଁ ମେ ୨୩ରୁ ଆରମ୍ଭ ହେବ।
ଶଶି ଥରୁରଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି: ରାଜନୈତିକ ବିବାଦ ଓ ଜାତୀୟ ଏକତା
ଶଶି ଥରୁରଙ୍କୁ ଏହି ପ୍ରତିନିଧି ଦଳର ନେତୃତ୍ୱ ଦେବାକୁ ଚୟନ କରାଯାଇଥିବା ନେଇ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ଭିତରେ ଅସନ୍ତୋଷ ଦେଖାଦେଇଛି, କାରଣ କଂଗ୍ରେସ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଚାରି ଜଣଙ୍କ ନାମ (ଆନନ୍ଦ ଶର୍ମା, ଗୌରବ ଗୋଗୋଇ, ସୟଦ ନାସୀର ହୁସେନ ଏବଂ ଅମରିନ୍ଦର ସିଂ ରାଜା ୱାରିଂ) ମଧ୍ୟରେ ଥରୁରଙ୍କ ନାମ ନଥିଲା। କଂଗ୍ରେସ ନେତା ଜୟରାମ ରମେଶ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏହା ଏକ ସାଧାରଣ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତି ହେଲେ ସାଂସଦଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି ପୂର୍ବରୁ ଦଳୀୟ ନେତୃତ୍ୱର ଅନୁମୋଦନ ଆବଶ୍ୟକ। ତଥାପି, ଥରୁର ଜାତୀୟ ସ୍ୱାର୍ଥକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇ ଏହି ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି।
ଅଟଳଙ୍କ ସହ ଶଶି ଥରୁରଙ୍କ ତୁଳନା: ଏକ ଭିନ୍ନ ପ୍ରେକ୍ଷାପଟ
୧୯୯୪ରେ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ ଏକ ସୁସଙ୍ଗଠିତ ଜାତୀୟ ଏକତାର ପ୍ରତୀକ ଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ନରସିଂହ ରାଓଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ପରିପକ୍ୱତା ଭାରତର ସଫଳତାରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା। ଅଟଳ ବୈଦେଶିକ ନୀତିର ଧୁରନ୍ଧର ଥିଲେ, ଯିଏ ଦଳୀୟ ରାଜନୀତିକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ବିଶ୍ୱ ମଞ୍ଚରେ ଭାରତର ସ୍ୱରକୁ ଦୃଢ଼ କରିଥିଲେ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଶଶି ଥରୁରଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି ରାଜନୈତିକ ବିବାଦକୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଛି, କାରଣ ତାଙ୍କର କଂଗ୍ରେସ ନେତୃତ୍ୱ ସହ ମତଭେଦ ଏବଂ ମୋଦୀ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ସମର୍ଥନ ଚର୍ଚ୍ଚାର ବିଷୟ ହୋଇଛି। ବିଜେପି ନେତା ଅମିତ ମାଲବୀୟ ଏବଂ ଶେହଜାଦ ପୁନାୱାଲା କଂଗ୍ରେସ ଉପରେ ଥରୁରଙ୍କୁ ବାଦ ଦେବାକୁ ନେଇ “ଅସୁରକ୍ଷା ଓ ଈର୍ଷା”ର ଅଭିଯୋଗ ଲଗାଇଛନ୍ତି। ତଥାପି, ଥରୁର ନିଜର ବାକ୍ପଟୁତା ଏବଂ ଜାତିସଂଘରେ ପୂର୍ବ ଅଭିଜ୍ଞତାକୁ କାମରେ ଲଗାଇ ଭାରତର ଅବସ୍ଥାନକୁ ବିଶ୍ୱ ସମ୍ମୁଖରେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ବୋଲି ଅନେକେ ମନେ କରୁଛନ୍ତି।
ଜାତୀୟ ଏକତାର ନୂଆ ଅଧ୍ୟାୟ
ଏହି ଘଟଣା ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିରେ ଜାତୀୟ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ଦଳୀୟ ରାଜନୀତିକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପୁଣି ଥରେ ଉଜାଗର କରିଛି। ୧୯୯୪ରେ ନରସିଂହ ରାଓ ଓ ଅଟଳ ବାଜପେୟୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ପାରସ୍ପରିକ ସମ୍ମାନ ଓ ସହଯୋଗ ଭାରତକୁ ବିଶ୍ୱ ମଞ୍ଚରେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଅବସ୍ଥାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା। ସେହିଭଳି, ଶଶି ଥରୁରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏହି ପ୍ରତିନିଧି ଦଳ ମଧ୍ୟ ପାକିସ୍ତାନ ସମର୍ଥିତ ଆତଙ୍କବାଦ ବିରୋଧରେ ଭାରତର “ଶୂନ୍ୟ ସହନଶୀଳତା” ନୀତିକୁ ବିଶ୍ୱ ସମ୍ମୁଖରେ ଦୃଢ଼ କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ଏହା କେବଳ ଏକ କୂଟନୈତିକ ପଦକ୍ଷେପ ନୁହେଁ, ବରଂ ଭାରତୀୟ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଏକତା ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟର ଏକ ପ୍ରତିଫଳନ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି।
Comments are closed.