ଭୁବନେଶ୍ୱର: କାଳବୈଶାଖୀ ବର୍ଷା ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ଘଟଣା, ଯାହା ମୁଖ୍ୟତଃ ପୂର୍ବ ଭାରତ, ବିଶେଷକରି ଓଡ଼ିଶା, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ବିହାର ଏବଂ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ଭଳି ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ପ୍ରାୟ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ (ଏପ୍ରିଲ-ମେ ମାସ) ଦେଖାଯାଏ। ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ପାଗରେ ଆସୁଥିବା ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା କେଉଁ ସବୁ କାରଣ ପାଇଁ ହୋଇଥାଏ କାଳବୈଶାଖୀ….
ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ ଭୂମି ଅତ୍ୟଧିକ ଗରମ ହୋଇଯାଏ, ଯାହା ପାଖାପାଖି ବାୟୁକୁ ଗରମ କରି ଉପରକୁ ଉଠାଇ ଦିଏ। ଏହି ଗରମ ବାୟୁ ଉପରକୁ ଉଠିଲେ ଏକ ନିମ୍ନ ଚାପ ଅଞ୍ଚଳ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ। ଏହି ନିମ୍ନ ଚାପ ଅଞ୍ଚଳ ବଙ୍ଗୋପସାଗରରୁ ଆର୍ଦ୍ର ଓ ଶୀତଳ ବାୟୁକୁ ଆକର୍ଷଣ କରେ। ଏହି ଆର୍ଦ୍ର ବାୟୁ ଯେତେବେଳେ ଗରମ ବାୟୁ ସହ ମିଶେ, ତାହା ଶୀଘ୍ର ଉପରକୁ ଉଠି ଘନୀଭୂତ ହୋଇ ମେଘ ସୃଷ୍ଟି କରେ।
ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଅସ୍ଥିରତା:
ଗରମ ଓ ଶୀତଳ ବାୟୁର ମିଳନ ଯୋଗୁଁ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଏକ ଅସ୍ଥିର ଅବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ। ଏହା ତୀବ୍ର ଝଡ଼ପବନ, ବଜ୍ରପାତ ଓ ପ୍ରବଳ ବର୍ଷାର କାରଣ ହୋଇଥାଏ। ଏହି ପବନର ବେଗ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ୫୦-୮୦ କିଲୋମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇପାରେ।
ସ୍ଥାନୀୟ ଭୂପ୍ରକୃତି:
ଓଡ଼ିଶା ଭଳି ଅଞ୍ଚଳରେ ଉପକୂଳ ଓ ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳର ମିଳନ ଏହି ଘଟଣାକୁ ଆହୁରି ତୀବ୍ର କରିଥାଏ। ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଆସୁଥିବା ଶୀତଳ ବାୟୁ ଏବଂ ସମୁଦ୍ରରୁ ଆସୁଥିବା ଆର୍ଦ୍ର ବାୟୁ ମିଶି କାଳବୈଶାଖୀର ସମ୍ଭାବନା ବଢ଼ାଇ ଦିଏ।
ଏହି ସବୁ କାରଣ ମିଳିତ ଭାବେ କାଳବୈଶାଖୀ ସୃଷ୍ଟି କରେ, ଯାହା ଅଳ୍ପ ସମୟ ପାଇଁ ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ଓ ଝଡ଼ ଆଣିଥାଏ। ଏହା ଗରମରୁ ଆଶ୍ୱାସନା ଦେବା ସହ କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ କ୍ଷୟକ୍ଷତିର କାରଣ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ। ତେଣୁ ଏହାର ପୂର୍ବାନୁମାନ ଓ ସତର୍କତା ଜାରି କରାଯାଇଥାଏ।
Comments are closed.