ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସଂସଦର ଶୀତକାଳୀନ ଅଧିବେଶନ ଦଶମ ଦିନରେ ପ୍ରବେଶ କରୁଛି ଏବଂ ୧୯ ଡିସେମ୍ବରରେ ଶେଷ ହେବାକୁ ଯାଉଛି, ଏହି ସମୟରେ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ପ୍ରଶ୍ନ ଚର୍ଚ୍ଚାର ବିଷୟ ହୋଇଉଠିଛି। ଲୋକେ ପଚାରୁଛନ୍ତି ଯେ ସଂସଦ ଚଳାଇବାରେ କେତେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର କ’ଣ।
ଭାରତୀୟ ସଂସଦ ଚଳାଇବା ଏକ ବହୁତ ମହଙ୍ଗା କାମ। ସଂସଦୀୟ କାର୍ଯ୍ୟରେ ପ୍ରତି ମିନିଟ୍ରେ ପ୍ରାୟ ଦୁଇ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଲା ସଂସଦର ଏକ ଘଣ୍ଟା ଖର୍ଚ୍ଚ ପ୍ରାୟ ଦେଢ଼ କୋଟି ଟଙ୍କା। ଏହି ଆକଳନ ମୁଖ୍ୟତଃ ଲୋକସଭା ପାଇଁ। ରାଜ୍ୟସଭାରେ ସାଧାରଣତଃ କମ୍ ସମୟର ବୈଠକ ହୁଏ ଏବଂ କମ୍ ସଦସ୍ୟ ଥାଆନ୍ତି। ଏଠାରେ ପ୍ରତି ଘଣ୍ଟା ପ୍ରାୟ ୭୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ।
ସଂସଦର ଖର୍ଚ୍ଚ କେବଳ ସାଂସଦମାନଙ୍କର ସଦନ ଭିତରେ କଥା କହିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୀମିତ ନୁହେଁ। ଏହାର ଏକ ବଡ଼ ଅଂଶ ସାଂସଦମାନଙ୍କର ବେତନ ଏବଂ ଦୈନିକ ଭତ୍ତାରେ ଯାଏ। ଏହା ସହିତ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାନ୍ତରୁ ଆସୁଥିବା ସାଂସଦମାନଙ୍କର ଯାତ୍ରା ଏବଂ ରହିବା ଖର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟ ହୁଏ। ଏସବୁ ଛଡ଼ା ସଂସଦକୁ ଚଳାଇ ରଖିବାରେ ହଜାର ହଜାର କର୍ମଚାରୀ ଜଡ଼ିତ ଥାଆନ୍ତି। ଯେମିତି ସଚିବାଳୟ କର୍ମଚାରୀ, ଅନୁବାଦକ, ରିପୋର୍ଟର, ମାର୍ଶଲ ଏବଂ ଟେକ୍ନିକାଲ ଟିମ୍। କେବଳ ସୁରକ୍ଷାରେ ହିଁ ଅନେକ ଏଜେନ୍ସି ଜଡ଼ିତ ଅଛନ୍ତି ଯେମିତି ସଂସଦ ସୁରକ୍ଷା ସେବା, ଦିଲ୍ଲୀ ପୋଲିସ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସଶସ୍ତ୍ର ବଳ। ବିଜୁଳି, ଏୟାର କଣ୍ଡିସନିଂ, ପାଣି ଯୋଗାଣ, ସଫେଇ, ସଂସଦ ପରିସରର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଏବଂ ଷ୍ଟେସନାରୀ ଭଳି ମୌଳିକ ଅବସଂରଚନାର ଖର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟ ବିଲ୍ର ଏକ ବଡ଼ ଅଂଶ। ଏତିକି ନୁହେଁ, ସିଧାସଳଖ ପ୍ରସାରଣର ଟେକ୍ନିକାଲ ଏବଂ ପ୍ରସାରଣ ଖର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟ ଯୋଡ଼ା ହୋଇଥାଏ।
ଯେତେବେଳେ ସଂସଦ ପୂରା ଦିନ କାମ କରେ ତେବେ ଆନୁମାନିତ ଖର୍ଚ୍ଚ ପ୍ରାୟ ୯ କୋଟି ଟଙ୍କା ପ୍ରତିଦିନ ହୁଏ। ସଂସଦର ଶୀତକାଳୀନ ଅଧିବେଶନ ୨୦୨୫ ଡିସେମ୍ବର ୧ରୁ ୧୯ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୧୫ଟି ବୈଠକ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ। ୯ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଆନୁମାନିତ ଦୈନିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ଆଧାରରେ ଏହି ଅଧିବେଶନର ମୋଟ ଖର୍ଚ୍ଚ ପ୍ରାୟ ୧୩୫ କୋଟି ହେବାର ଆଶା କରାଯାଉଛି। ଦଶମ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଧିକାଂଶ ଦିନରେ ସାଧାରଣ ବୈଠକ ଧରି ସଂସଦ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରାୟ ୯୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରିସାରିଛି। ଏହି ଆକଳନଗୁଡ଼ିକରୁ ଜଣାପଡ଼ୁଛି ଯେ ସଂସଦରେ ବାରମ୍ବାର ହେଉଥିବା ବ୍ୟାଘାତର ସାର୍ବଜନିକ ଆଲୋଚନା କାହିଁକି ହୁଏ। କାରଣ ସଂସଦରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଥିବା ଟଙ୍କା ଟିକସ ଦେଉଥିବା ଲୋକଙ୍କର ହିଁ ଟଙ୍କା।