ଆପଣ କେବେ ଭାବିଛନ୍ତି କି, ଯେତେବେଳେ ରେଳରେ ଯାତ୍ରା କରନ୍ତି, ସେହି ବିଶାଳ ଇଞ୍ଜିନ୍ଟି କିପରି ଷ୍ଟାର୍ଟ ହୁଏ? କାର୍ କିମ୍ବା ବାଇକ୍ରେ ଆମେ ଚାବି ଘୁରାଇ ଇଞ୍ଜିନ୍ ଷ୍ଟାର୍ଟ କରୁଛୁ, କିନ୍ତୁ ଟ୍ରେନ୍ର କାହାଣୀ ଟିକେ ଅଲଗା ଓ ରୋମାଞ୍ଚକର।
ପୁରୁଣା ଦିନର ଡିଜେଲ ଇଞ୍ଜିନ୍: ହ୍ୟାଣ୍ଡେଲ୍ରରେ ହୋଇଥାଏ ଷ୍ଟାର୍ଟ
ଡିଜେଲ ଲୋକୋମୋଟିଭ୍ରେ (ଯେପରି WDM2 ଭଳି ପୁରୁଣା ମଡେଲ୍), କୌଣସି ଛୋଟ ଧାତବ ଚାବି ନାହିଁ। ଏଠାରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନେଇଥାଏ “ରିଭର୍ସର୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡେଲ୍”। ଏହା ଏକ ଲିଭର୍ ଯାହା ଲୋକୋ ପାଇଲଟ୍ଙ୍କ ହାତରେ ଟ୍ରେନ୍ର ପାୱାର୍ ଓ ଦିଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ। ଏହାକୁ ଘୁରାଇଲେ ଇଞ୍ଜିନ୍ ଗର୍ଜନ କରେ, ଆଗକୁ ବା ପଛକୁ ଗତି କରେ, କିମ୍ବା ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ। ଏହା ଚାବି ନୁହେଁ, କିନ୍ତୁ ଏକ ପ୍ରକାର ମେକାନିକାଲ୍ “ମାଷ୍ଟର କି” ଭାବେ କାମ କରେ।
ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଇଞ୍ଜିନ୍
ପୁରୁଣା ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଟ୍ରେନ୍ରେ “ପ୍ୟାଣ୍ଟୋଗ୍ରାଫ୍” ଓଭରହେଡ୍ ତାରରୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଟାଣି ଆଣେ। ଏହାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିବା ପାଇଁ “Panto Key” ବା “ZPT” ନାମକ ଏକ ଲିଭର୍ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ, ଯାହା ସର୍କିଟ୍ ସଂଯୋଗ କରେ। କିନ୍ତୁ ଆଧୁନିକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଇଞ୍ଜିନ୍ (ଯେପରି WAP-7 କିମ୍ବା WAG-12) ଏକ ପାଦ ଆଗକୁ ଗଲାଣି। ଏବେ ଏଗୁଡ଼ିକ ଚାବି କିମ୍ବା ଲିଭର୍ ବଦଳରେ ଏକ ସାଧାରଣ ସୁଇଚ୍ ଦ୍ୱାରା ଅନ୍ ଓ ଅଫ୍ ହୁଏ—ଠିକ୍ ଯେମିତି ଆଧୁନିକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ କାର୍ଗୁଡ଼ିକରେ ବଟନ୍ ଦବାଇଲେ ଷ୍ଟାର୍ଟ ହୁଏ। ଏହା ଟ୍ରେନ୍କୁ ଅଧିକ ସ୍ମାର୍ଟ ଓ ସରଳ କରିଛି।
କାର୍ ଓ ବାଇକ୍ରେ ଚାବି ଏକ ସିମ୍ବଲ୍ ଅଫ୍ କଣ୍ଟ୍ରୋଲ୍, କିନ୍ତୁ ଟ୍ରେନ୍ରେ ଏହା ଏକ “ସିଷ୍ଟମ୍”ର କାହାଣୀ। ଡିଜେଲ ହେଉଛି ପାୱାର୍ଫୁଲ୍ ମେକାନିକ୍ସର ପ୍ରତୀକ, ଆଉ ନୂଆ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଇଞ୍ଜିନ୍ ହେଉଛି ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ସରଳତା। ଭାରତୀୟ ରେଳ ଏହି ଦୁଇ ଜଗତକୁ ଏକାଠି ନେଇ ଆସିଛି—ପାରମ୍ପରିକ ହ୍ୟାଣ୍ଡେଲ୍ରୁ ଆଧୁନିକ ସୁଇଚ୍କୁ। ତେଣୁ, ଟ୍ରେନ୍ରେ ଚାବି ନାହିଁ ବୋଲି କହିବା ଠିକ୍ ନୁହେଁ। ଏହାର ଚାବି ଅଛି, କିନ୍ତୁ ଏହା ଆମ ସାଧାରଣ ଚିନ୍ତାଧାରାଠୁ ଅଲଗା—ଏକ ହ୍ୟାଣ୍ଡେଲ୍, ଏକ ଲିଭର୍, କିମ୍ବା ଏକ ସୁଇଚ୍, ଯାହା ଏହି ଲାଇଫ୍ଲାଇନ୍କୁ ଗତି ଦିଏ।
Comments are closed.