ଶରୀରରେ ଲିଭର ଖରାପ ହେବା କେବେଠୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ? କ’ଣ ଏହାର ଲକ୍ଷଣ..

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଆପଣ କେବେ ନା କେବେ ଶୁଣିଥିବେ ଯେ କାହାର ଲିଭର ଖରାପ ହୋଇଛି, କିନ୍ତୁ ଆପଣ କେବେ ଭାବିଛନ୍ତି କି ଏହା କିପରି ଆରମ୍ଭ ହୁଏ? ଆମ ଶରୀର ପୂର୍ବରୁ କୌଣସି ସଙ୍କେତ ଦେଇଥାଏ କି? ପ୍ରାୟତଃ ଆମେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଶାରୀରିକ ସମସ୍ୟାକୁ ସାମାନ୍ୟ ଭାବି ଅଣଦେଖା କରିଦେଉ, କିନ୍ତୁ ପରେ ସେଗୁଡ଼ିକ ଏକ ବଡ଼ ରୋଗର ରୂପ ନେଇଥାଏ । ତେବେ ଶରୀରରେ ଲିଭର କ୍ଷତିର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ଏବଂ ଏହାକୁ କିପରି ରୋକାଯାଇପାରିବ ।

ଲିଭର ଶରୀର ଭିତରେ ଏକ ସୁପର ଅର୍ଗାନ । ଏହା ଆମେ ଖାଉଥିବା ଖାଦ୍ୟକୁ ହଜମ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ, ଶରୀରରୁ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ବାହାର କରେ, ରକ୍ତକୁ ସଫା କରେ ଏବଂ ଅନେକ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଭିଟାମିନ୍ ଏବଂ ପ୍ରୋଟିନ୍ ଉତ୍ପାଦନ କରେ । ଯଦି ଲିଭର ଠିକ୍ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ନାହିଁ, ତେବେ ସମଗ୍ର ଶରୀର ଖରାପ ହେବାକୁ ଲାଗେ । ତେଣୁ, ଲିଭର ସୁସ୍ଥ ରହିବା ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।

ବରିଷ୍ଠ ଡାକ୍ତର ମାନସ ଚାଟାର୍ଜୀଙ୍କ ମତରେ, ଛୋଟ ଛୋଟ କଥାକୁ ମନେ ରଖି ଆମେ ଆମର ଲିଭରକୁ ସୁସ୍ଥ ରଖିପାରିବା । ଡାକ୍ତର ଚାଟାର୍ଜୀ କୁହନ୍ତି ଯେ ଲିଭର କ୍ଷତିର ଅନେକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷଣ ଅଛି, କିନ୍ତୁ ଲୋକମାନେ ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଏହା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ, ଯାହା ଫଳରେ ସମସ୍ୟା ପରେ ବଡ଼ ହୋଇଯାଏ । ତା’ପରେ ଲୋକମାନେ ଡାକ୍ତରଖାନା ଯିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି । ଡାକ୍ତରମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ ଏଗୁଡ଼ିକ ଯକୃତ କ୍ଷତିର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ।

କ୍ଳାନ୍ତି ଏବଂ ଦୁର୍ବଳତା

ଡାକ୍ତରଙ୍କ ମତରେ ଯଦି ଆପଣ ବହୁତ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ନକରି ମଧ୍ୟ ସବୁବେଳେ କ୍ଳାନ୍ତ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି, ଆପଣଙ୍କ ଶରୀର ଭାରୀ ଅନୁଭବ ହୁଏ, ତେବେ ଏହା ଲିଭର ଖରାପ ହେବାର ପୂର୍ବର ସଙ୍କେତ ହୋଇପାରେ । ଯେତେବେଳେ ଲିଭର ଠିକ୍ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ନାହିଁ, ଶରୀରରେ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ଜମା ହେବା ଆରମ୍ଭ କରେ, ଯାହା ଫଳରେ ଦୁର୍ବଳତା ଏବଂ ଆଳସ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।

ଭୋକ ନ ଲାଗିବା ଏବଂ ପେଟ ଖରାପ ହେବା

ଲିଭର କ୍ଷତିର ଆଉ ଏକ ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷଣ ହେଉଛି ଧୀରେ ଧୀରେ ଭୋକ କମିବା । ଖାଇବାକୁ ଇଚ୍ଛା ନହେବା, କେତେବେଳେ ପେଟରେ ଭାରୀ ଅନୁଭବ ହୁଏ, କେତେବେଳେ ଗ୍ୟାସ୍ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ଆଉ କେତେବେଳେ ଟିକିଏ ବାନ୍ତି ଲାଗେ । ଏଗୁଡ଼ିକ ସମସ୍ତ ଲକ୍ଷଣ ଯେ ଲିଭର ଖାଦ୍ୟ ହଜମ କରିବାରେ କଷ୍ଟ ଅନୁଭବ କରୁଛି ।

ଉପର ପେଟରେ ସାମାନ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରଣା କିମ୍ବା ଫୁଲିବା

ଯଦି ଆପଣ ପ୍ରାୟତଃ ପେଟର ଉପର ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ସାମାନ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରଣା କିମ୍ବା ଚାପ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି, ତେବେ ଏହାକୁ ହାଲୁକା ଭାବରେ ନିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ । ଏହି ଅଂଶ ଲିଭର ର ଅଟେ, ଏବଂ ସେଠାରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା କିମ୍ବା ଫୁଲା ଯକୃତରେ ଫୁଲିବାର ଲକ୍ଷଣ ହୋଇପାରେ ।

ଚର୍ମ ଏବଂ ଆଖି ହଳଦିଆ ପଡ଼ିବା

ଯେତେ ଯେତେ ଲିଭର କ୍ଷତି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ସହିତ, ବିଲିରୁବିନ ନାମକ ଏକ ପିଗମେଣ୍ଟ ଶରୀରରେ ଜମା ହେବା ଆରମ୍ଭ କରେ । ଏହି କାରଣରୁ ଆଖି ଏବଂ ଚର୍ମ ହଳଦିଆ ଦେଖାଯିବା ଆରମ୍ଭ କରେ । ଏହାକୁ ଜଣ୍ଡିସ କୁହାଯାଏ । ଯଦି ଆପଣ କେବେ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ଯେ ଆଖିରେ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗ ଅଛି କିମ୍ବା ପରିସ୍ରା ଗାଢ଼ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗର ହେଉଛି, ତେବେ ତୁରନ୍ତ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସହିତ ପରାମର୍ଶ କରନ୍ତୁ ।

ବାରମ୍ବାର କୁଣ୍ଡାଇ ହେବା ଏବଂ ଚର୍ମ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବା

ଲିଭର ରୋଗ ଶରୀରରେ ବାଇଲ ସାଲ୍ଟସ ଜମା କରିଥାଏ, ଯାହା କେତେକ ସମୟରେ ଚର୍ମକୁ କୁଣ୍ଡାଇ ହୋଇଥାଏ । ଯଦି ଆପଣଙ୍କର କୌଣସି ଆଲର୍ଜି ବିନା ଲଗାତାର କୁଣ୍ଡେଇ ହେଉଛି, ବିଶେଷକରି ରାତିରେ, ତେବେ ଏହା ଲିଭର କ୍ଷତିର ଲକ୍ଷଣ ହୋଇପାରେ ।

ହଠାତ୍ ଓଜନ ହ୍ରାସ

ଡାକ୍ତରମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଆପଣ ଡାଏଟିଂ ବିନା କିମ୍ବା କୌଣସି ପ୍ରୟାସ ବିନା ହଠାତ୍ ପତଳା ହୋଇଯାଉଛନ୍ତି, ତେବେ ଏହା ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ । ଯେତେବେଳେ ଲିଭର କାମ କରିବା ବନ୍ଦ କରିଦିଏ, ଶରୀର ଖାଦ୍ୟକୁ ଠିକ୍ ଭାବରେ ହଜମ କରିପାରେ ନାହିଁ ଏବଂ ଓଜନ ହ୍ରାସ ପାଏ ।

ଲିଭର ଖରାପର କାରଣ

ଆପଣ ଭାବୁଥିବ ଯେ ଲିଭର କାହିଁକି ନଷ୍ଟ ହୁଏ? ଏହାର ଅନେକ କାରଣ ଥାଇପାରେ । ଅତ୍ୟଧିକ ମଦ୍ୟପାନ, ତେଲ ଏବଂ ମସଲାଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା, ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ଔଷଧ ଖାଇବା (ବିଶେଷକରି ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ବିନା), ହେପାଟାଇଟିସ୍ ଭାଇରସ୍ କିମ୍ବା ସ୍ଥୂଳକାୟତା ମଧ୍ୟ ଏହାର କାରଣ ହୋଇପାରେ ।

କେତେବେଳେ ଲିଭର ନିଜକୁ ନିଜେ ଠିକ କରେ

ଲିଭରର ବିଶେଷ କଥା ହେଉଛି ଏଥିରେ ନିଜକୁ ଠିକ୍ କରିବାର ଶକ୍ତି ଅଛି । କିନ୍ତୁ ଯଦି ଏହା ନଷ୍ଟ ହେବାକୁ ଲାଗିଥାଏ, ତେବେ ଏପରି ଏକ ସମୟ ଆସିବ ଯେତେବେଳେ ଏହା ନିଜକୁ ଠିକ କରିପାରିବ ନାହିଁ । ସେହି ଅବସ୍ଥାରେ ଲିଭର ସିରୋସିସ୍ କିମ୍ବା ବିଫଳତା ଆଡ଼କୁ ଗତି କରେ, ଯାହା ବହୁତ ଗମ୍ଭୀର।

ଲଭରକୁ କିପରି ସୁସ୍ଥ ରଖିବେ

ଏବେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠେ ଯେ ଲିଭରକୁ ଖରାପ ହେବାରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଆମେ କ’ଣ କରିବା ଉଚିତ? ପ୍ରଥମତଃ, ମଦ୍ୟପାନ ଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ, ଆପଣଙ୍କ ଖାଦ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳନ ରଖନ୍ତୁ, ବିଶେଷକରି ସବୁଜ ପନିପରିବା, ଫଳ ଏବଂ ଘରେ ରନ୍ଧା ତାଜା ଖାଦ୍ୟ ଖାଆନ୍ତୁ । ଅତ୍ୟଧିକ ଔଷଧ ଖାଆନ୍ତୁ ନାହିଁ ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ବି ଆପଣ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଖାଆନ୍ତି, ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଅନୁସାରେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ନିଅନ୍ତୁ ଏବଂ ହଁ, ନିୟମିତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ ।