ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତର ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମନମୋହନ ସିଂ ଗୁରୁବାର ୨୬ ଡିସେମ୍ବର ରାତିରେ ଦିଲ୍ଲୀର ଏମ୍ସ ଠାରେ ରାତି ୯.୫୧ ସମୟରେ ଶେଷ ନିଃଶ୍ବାସ ତ୍ୟାଗ କରିଛନ୍ତି । ସେ ୨୦୦୪ ରୁ ୨୦୧୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦେଶର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ । ୧୯୯୧ ମସିହାରେ ମନମୋହନ ସିଂ ରାଜନୀତିରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ ଯେତେବେଳେ ଜୁନ୍ ୨୧ ରେ ପିଭି ନରସିଂହ ରାଓଙ୍କ ସରକାରରେ ତାଙ୍କୁ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ କରାଯାଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଦେଶ ଏକ ଗୁରୁତର ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟ ଦେଇ ଗତି କରୁଥିଲା ।
ପିଭି ନରସିଂହ ରାଓଙ୍କ ସହ ସେ ବିଦେଶୀ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗର ବାଟ ଫିଟାଇଥିଲେ । ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବାବେଳେ ସେ ଦେଶରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ଉଦାରୀକରଣ ନୀତି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଥିଲେ, ଯାହା ବିଦେଶୀ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲା ଏବଂ ଭାରତକୁ ବିଶ୍ୱ ବଜାର ସହ ଯୋଡିଥିଲା । ଡକ୍ଟର ମନମୋହନ ସିଂଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିଆଯାଇଥିବା ୫ଟି ବଡ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ।
ଜାତୀୟ ଗ୍ରାମୀଣ ନିଯୁକ୍ତି ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି ଆକ୍ଟ (ଏନଏଆରଇଜିଏ)
ଭାରତ ସରକାର ୨୦୦୫ରେ ଜାତୀୟ ଗ୍ରାମୀଣ ନିଯୁକ୍ତି ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି ଆକ୍ଟ (ଏନଏଆରଇଜିଏ) କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଥିଲେ । ପରେ ଏହାର ନାମ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଜାତୀୟ ଗ୍ରାମୀଣ ନିଯୁକ୍ତି ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି ଆକ୍ଟ (ଏମଜିଏନଆରଇଜିଏ) ରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେଲା । ଏହି ଯୋଜନାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ରୋଜଗାର ଯୋଗାଇବା, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଉନ୍ନତି ହୋଇପାରିବ । ଏହା ଅଧୀନରେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଲୋକମାନେ ବର୍ଷରେ ୧୦୦ ଦିନ ରୋଜଗାର କରନ୍ତି ।
ସୂଚନା ଅଧିକାର ଅଧିନିୟମ (ଆରଟିଆଇ)
୨୦୦୫ରେ ମନମୋହନ ସରକାର ଏକ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ପରେ ନାଗରିକମାନେ ସରକାରୀ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କଠାରୁ ସୂଚନା ମାଗିବାର ଅଧିକାର ପାଇଥିଲେ । ଏହି ଆକ୍ଟକୁ ସୂଚନା ଅଧିକାର ଅଧିନିୟମ (ଆରଟିଆଇ) ନାମ ଦିଆଗଲା । ଏହି ଅଧିନିୟମ ସରକାରରେ ବସିଥିବା ଲୋକଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଆଣିଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର କାମ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥିର ହୋଇପାରିଛି ।
ଆଧାର ସୁବିଧା
ଡକ୍ଟର ମନମୋହନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବାବେଳେ ଆଧାର ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଏହାକୁ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ୨୦୦୯ ରେ ୟୁନିକ୍ ଆଇଡେଣ୍ଟିଫିକେସନ୍ ଅଥରିଟି ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ୟୁଆଇଡିଏଆଇ) ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଭାରତର ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଏକ ପରିଚୟ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଯୋଗାଇବା ଯାହା ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ସହଜରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ ।
ଭାରତ-ଆମେରିକା ପରମାଣୁ ଚୁକ୍ତି
ଡକ୍ଟର ମନମୋହନଙ୍କ ସବୁଠାରୁ ବଡ ସଫଳତା ମଧ୍ୟରୁ ଭାରତ-ଆମେରିକାର ନାଗରିକ ପରମାଣୁ ଚୁକ୍ତି ଅନ୍ୟତମ । ଏହି ଚୁକ୍ତି ପରେ ଭାରତ ପରମାଣୁ ଯୋଗାଣକାରୀ ଗୋଷ୍ଠୀ (ଏନଏସଜି) ରୁ ଛାଡ ପାଇଲା। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଦେଶ ଏହାର ନାଗରିକ ତଥା ସାମରିକ ଆଣବିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ପୃଥକ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ପାଇଲା । ଏହି ଚୁକ୍ତି ପରେ ହିଁ ଭାରତ ସେହି ଦେଶମାନଙ୍କରୁ ୟୁରାନିୟମ୍ ଆମଦାନୀ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ପାଇଲା ଯାହାର ଏହି ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଅଛି ।
ସିଧାସଳଖ ଲାଭ ସ୍ଥାନାନ୍ତର
ଡକ୍ଟର ମନମୋହନ ସିଂ ସିଧାସଳଖ ଲାଭ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ବ୍ୟବସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଥିଲେ । ଏହି ଯୋଜନାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ସେମାନଙ୍କର ଲିଙ୍କ୍ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ସିଧାସଳଖ ଲୋକଙ୍କୁ ସବସିଡି ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବା ପାଇଁ ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା । ଆଜି ଦେଶର ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଏହାର ଫାଇଦା ନେଉଛନ୍ତି ।