ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଇରାନ-ଇସ୍ରାଏଲ ଯୁଦ୍ଧ ପୁଣି ଥରେ ଚରମ ସୀମାରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ସପ୍ତାହ ଆରମ୍ଭରେ ଇସ୍ରାଏଲ ଉପରେ ଇରାନର ଆକ୍ରମଣ ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟରେ ଉତ୍ତେଜନା ବଢ଼ାଇ ଦେଇଛି। ଉଭୟଙ୍କ ସହ ଭାରତର ଭଲ ବ୍ୟବସାୟିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି। ବଢୁଥିବା ଉତ୍ତେଜନାକୁ ନେଇ ଭାରତ ଚିନ୍ତା ପ୍ରକଟ କରିଛି । ଏପରି ସ୍ଥିତି ମଧ୍ୟ ବଜାରକୁ ଭୟଭୀତ କରିପାରେ। ଇରାନ ଓ ଇସ୍ରାଏଲ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଭାରତର ନିର୍ଭର କରେ।
ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ଭାରତ ଚାହୁଁନାହିଁ ଯେ ତାଙ୍କ ଦୁଇ ବନ୍ଧୁ ପରସ୍ପର ସହ ମୁହାଁମୁହିଁ ହୁଅନ୍ତୁ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଯଦି ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ବନ୍ଦ ନହୁଏ କିମ୍ବା ଉତ୍ତେଜନା ବଢିବ ତେବେ ଭାରତର କ୍ଷତି କ’ଣ ହେବ । ପ୍ରଥମେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଇସ୍ରାଏଲ ସହ ଭାରତର ସମ୍ପର୍କ କେମିତି ରହିଛି ଏବଂ ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କେତେ ବ୍ୟବସାୟ ହୋଇଛି…
୧୯୯୨ରେ ଭାରତ ଇସ୍ରାଏଲ ସହ କୂଟନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲା। ସେବେଠାରୁ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବାଣିଜ୍ୟ ଯଥେଷ୍ଟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ୧୯୯୨ରେ ଏହା ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ନିୟୁତ ଡଲାର (ବିଶେଷକରି ହୀରା) ଥିବା ବେଳେ ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଏହା ୧୦.୭ ବିଲିୟନ ଡଲାର (ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବ୍ୟତୀତ) କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଗତ ୪ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ବୃଦ୍ଧି ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବସାୟ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ହୋଇଛି। ୨୦୧୮-୧୯ରେ ଏହା ୫.୫୬ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଥିବାବେଳେ ୨୦୨୨-୨୩ରେ ଏହା ୧୦.୭ ବିଲିୟନ ଡଲାରକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ୨୦୨୧-୨୨ରୁ ୨୦୨୨-୨୩ ମଧ୍ୟରେ ବାଣିଜ୍ୟ ରେ ୩୬.୯୦ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି। ଏହା ୭.୮୭ ବିଲିୟନ ଡଲାରରୁ ୧୦.୭୭ ବିଲିୟନ ଡଲାରକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।
୨୦୨୩-୨୪ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ୧୦ ମାସ (ଏପ୍ରିଲ-ଜାନୁଆରୀ) ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ-ଇସ୍ରାଏଲ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବାଣିଜ୍ୟ ୫.୭୫ ବିଲିୟନ ଡଲାରରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଭାରତର ମୋଟ ୧୧୬୭ ବିଲିୟନ ଡଲାର ବାଣିଜ୍ୟର ୦.୯୨ ପ୍ରତିଶତ ହେଉଛି ଇସ୍ରାଏଲର। ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ସେ ଭାରତର ୩୨ତମ ବୃହତ୍ତମ ବାଣିଜ୍ୟ ସହଯୋଗୀ ହୋଇପାରିଥିଲେ। ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ (ଏମ୍ଇଏ) ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତ ହେଉଛି ଏସିଆରେ ଇସ୍ରାଏଲର ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ବାଣିଜ୍ୟ ସହଯୋଗୀ। ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ଏହା ସପ୍ତମ ବୃହତ୍ତମ ବାଣିଜ୍ୟ ସହଯୋଗୀ ।
ଭାରତରୁ ଇସ୍ରାଏଲକୁ ରପ୍ତାନି ହେଉଥିବା ସବୁଠାରୁ ମୂଲ୍ୟବାନ ଦ୍ରବ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଡିଜେଲ, ହୀରା, ବିମାନ ଇନ୍ଧନ, ରାଡାର ଉପକରଣ, ବାସୁମତୀ ଚାଉଳ, ଟି-ସାର୍ଟ ଏବଂ ଗହମ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ୨୦୨୨-୨୩ ରେ ମୋଟ ରପ୍ତାନିର ୭୮ ପ୍ରତିଶତ ଡିଜେଲ ଓ ହୀରା ଦୁଇଟି ସାମଗ୍ରୀ ରପ୍ତାନି କରିଥିଲା। ସେହିପରି ମହାକାଶ ଉପକରଣ, ପୋଟାସିୟମ କ୍ଲୋରାଇଡ୍, ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଉପକରଣ, ଟର୍ବୋ ଜେଟ୍ ଅଫ୍ ଥ୍ରଷ୍ଟ ଓ ପ୍ରିଣ୍ଟେଡ୍ ସର୍କିଟ୍ ଭଳି ସାମଗ୍ରୀ ଭାରତ ଆମଦାନୀ କରିଛି।
ଇସ୍ରାଏଲ ସହ ଭାରତର ବାଣିଜ୍ୟ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବା ବେଳେ ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ-ଇରାନ ବାଣିଜ୍ୟର ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଇରାନ ଭାରତର ୫୯ତମ ବୃହତ୍ତମ ବାଣିଜ୍ୟ ସହଯୋଗୀ ଥିଲା। ଏହା ସହ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବାଣିଜ୍ୟ ୨.୩୩ ବିଲିୟନ ଡଲାରରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ବୃଦ୍ଧି ପୂର୍ବରୁ ଇରାନ ସହ ଭାରତର ବାଣିଜ୍ୟ ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ୨୦୨୧-୨୨ରେ ଏହା ୨୧.୭୭ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ୨୦୨୨-୨୩ରେ ଏହା ୧.୯୪ ବିଲିୟନ ଡଲାରରୁ ୨.୩୩ ବିଲିୟନ ଡଲାରକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ଇରାନର କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଅଶୋଧିତ ତୈଳ ଦରରେ ବୃଦ୍ଧି ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି । ଏହି ଖବର ଆସିବା ପରେ ଉପସାଗରୀୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକର ଅଶୋଧିତ ତୈଳ, ବ୍ରେଣ୍ଟ ଅଶୋଧିତ ତୈଳ ଏବଂ ୟୁଏସ୍ ଅଶୋଧିତ ତୈଳ ଡବ୍ଲୁଟିଆଇର ମୂଲ୍ୟରେ ୪ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ବ୍ରେଣ୍ଟ ଅଶୋଧିତ ତୈଳ ଦର ବ୍ୟାରେଲ ପିଛା ୭୪ ଡଲାର ଅତିକ୍ରମ କରିଛି। ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଲାଗି ରହିଥିବା ଉତ୍ତେଜନା ଅଶୋଧିତ ତୈଳ ଦର ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ।
ଅଶୋଧିତ ତୈଳ ଦର ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ଓଏନଜିସି ଏବଂ ଅଏଲ ଇଣ୍ଡିଆ ଭଳି ତୈଳ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ କମ୍ପାନୀର ସେୟାର ବଢିବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି । ସେହିପରି ପେଣ୍ଟ ଓ ଟାୟାର ମହଜୁଦ ହ୍ରାସ ପାଇପାରେ। କାରଣ ଏହି କଂପାନିଗୁଡ଼ିକ ଅଶୋଧିତ ତୈଳ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଅଶୋଧିତ ତୈଳ ମହଙ୍ଗା ହେଲେ ଏହି କଂପାନିଗୁଡ଼ିକର ଇନପୁଟ୍ ଖର୍ଚ୍ଚ ବଢ଼ିପାରେ।
ଏହିପରି ଉତ୍ତେଜନାର ପ୍ରଭାବ ଷ୍ଟକ ବଜାରରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। ନିଫ୍ଟି ଓ ଡାଓ ଫ୍ୟୁଚର୍ସ ସମେତ କେତେକ ଦେଶର ବଜାର ରେଡ୍ ମାର୍କରେ କାରବାର କରୁଛି। ଯଦି ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ଆହୁରି ବଢିବ ତେବେ ଅଶୋଧିତ ତୈଳ ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ଅନେକ ଜିନିଷ ମହଙ୍ଗା ହୋଇପାରେ । ଏଥିସହିତ ଷ୍ଟକ ବଜାରରେ ତୈଳ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଷ୍ଟକ ଉପରେ ଏହାର ତୀବ୍ର ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିପାରେ।