ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଶ୍ରମିକ ଦିବସ, ଯାହାକୁ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ କିମ୍ବା ମେ’ ଦିବସ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଯାଏ । ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଅବଦାନକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାରକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ମେ ୧କୁ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏହି ଦିନଟି ଶ୍ରମିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ, ଯାହା ସମାଜ ଏବଂ ଅର୍ଥନୀତିର ମେରୁଦଣ୍ଡ । ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ଏବଂ ସଂଘର୍ଷ ଉନ୍ନତ କାର୍ଯ୍ୟ ପରିସ୍ଥିତି, ନ୍ୟାୟସଙ୍ଗତ ମଜୁରୀ ଏବଂ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟର ମୂଳଦୁଆ ପକାଇଥିଲା । ଏହି ଅବସର ଆମକୁ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ମନେ ପକାଇ ଦିଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଏକତ୍ରିତ ହେବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦିଏ, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ସମସ୍ତେ ଏକ ସମ୍ମାନଜନକ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ କାର୍ଯ୍ୟ ପରିବେଶ ପାଇପାରିବେ ।
ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ସମୟରେ ଶ୍ରମିକ ଶୋଷଣ ଶୀର୍ଷରେ ଥିବା ବେଳେ ୧୯ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଭାଗରେ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ପାଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଦୀର୍ଘ କାମ ସମୟ (୧୨-୧୬ ଘଣ୍ଟା), ଖରାପ କାର୍ଯ୍ୟ ପରିସ୍ଥିତି, କମ ମଜୁରୀ ଏବଂ କୌଣସି ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା ନଥିଲା । ଶ୍ରମିକମାନେ ନିଜକୁ ସଂଗଠିତ କଲେ ଏବଂ ଏହି ଅନ୍ୟାୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସ୍ୱର ଉଠାଇଲେ । ଶ୍ରମିକ ଦିବସର ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଐତିହାସିକ ଆଧାର ହେଉଛି ୧୮୮୬ ମସିହାରେ ଆମେରିକାର ଚିକାଗୋରେ ଘଟିଥିବା ହେମାର୍କେଟ୍ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ । ଶ୍ରମିକମାନେ ୮ ଘଣ୍ଟା କାର୍ଯ୍ୟ ଦିବସ ଦାବି କରୁଥିଲେ । ୧୮୮୬ ମସିହା ମେ ୧ ତାରିଖରେ ହଜାର ହଜାର ଶ୍ରମିକ ଧର୍ମଘଟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ମେ ୪ ତାରିଖରେ ଚିକାଗୋର ହେମାର୍କେଟ୍ ସ୍କୋୟାରରେ ଏକ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଲି ସମୟରେ ଏକ ବୋମା ବିସ୍ଫୋରଣ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ପରେ ପୋଲିସ ଏବଂ ପ୍ରଦର୍ଶନକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହିଂସାତ୍ମକ ସଂଘର୍ଷ ହୋଇଥିଲା ।
ଏହି ହୃଦୟବିଦାରକ ଘଟଣାରେ ଅନେକ ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ ଏବଂ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ଘଟଣା ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ଶ୍ରମିକ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଆହୁରି ମଜବୁତ କରିଥିଲା । ୧୮୮୯ ମସିହାରେ, ପ୍ୟାରିସରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ (ଶ୍ରମିକ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକର ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସଂଘ) ହେମାର୍କେଟ ସହିଦମାନଙ୍କୁ ମନେ ପକାଇବା ଏବଂ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ମେ ୧କୁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲା । ସେବେଠାରୁ, ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ମେ ୧କୁ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରିବାର ପରମ୍ପରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
ବିଶ୍ୱରେ କ’ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଛି?
ଶ୍ରମିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥିଲା:
୮ ଘଣ୍ଟା କାର୍ଯ୍ୟଦିବସ: ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଥିଲା କାର୍ଯ୍ୟ ସମୟ ପାଇଁ ନିୟମ ସ୍ଥିର କରିବା । ଅନେକ ଦେଶରେ ୮ ଘଣ୍ଟା କାର୍ଯ୍ୟଦିବସ ଆଇନଗତ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଜୀବନକୁ ଉନ୍ନତ କରିଥିଲା ।
ଶ୍ରମ ଆଇନର ବିବର୍ତ୍ତନ: ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସର୍ବନିମ୍ନ ମଜୁରୀ, ସୁରକ୍ଷିତ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ର, ଓଭରଟାଇମ୍ ଦରମା ଏବଂ ଛୁଟିଦିନ ଭଳି ଅଧିକାରକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା ।
ଟ୍ରେଡ୍ ୟୁନିଅନ୍ ଗଠନ: ଶ୍ରମିକମାନେ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଉଥିବା ଟ୍ରେଡ୍ ୟୁନିଅନ୍ ଗଠନ କରିବା ପାଇଁ ନିଜକୁ ସଂଗଠିତ କରିଥିଲେ ।
ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା: ଅନେକ ଦେଶ ପେନସନ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା ଏବଂ ବେକାରୀ ଭତ୍ତା ଭଳି ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଥିଲେ ।
ସଚେତନତା ଏବଂ ସଂହତି: ଶ୍ରମିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ବିଷୟରେ ସଂହତି ଏବଂ ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲା ।
ଭାରତରେ ୧୯୨୩ ମସିହାଠାରୁ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି । ଏହି ଦିନକୁ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମେ ମାଡ୍ରାସ ଦିବସ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଉଥିଲା । ଭାରତରେ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଶ୍ରମ ନିର୍ଘଣ୍ଟ ୮ ଘଣ୍ଟା କରିବାକୁ ପ୍ରଥମେ ଦାବି ଜଣାଇଥିଲା ଭାରତୀ ମଜଦୁର କିଷାନ ପାର୍ଟି । ଏହାର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ କମ୍ରେଡ ସିଙ୍ଗରବେଲୁ ଚେଟିଆର । ଏନେଇ ମାଡ୍ରାସ ହାଇକୋର୍ଟ ଆଗରେ ଶ୍ରମିକମାନେ ବିକ୍ଷୋଭ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ । ଫଳରେ ହାଇକୋର୍ଟ ଏକ ସଂକଳ୍ପ ପାରିତ କରି ୮ ଘଣ୍ଟା ଶ୍ରମ ନିର୍ଘଣ୍ଟକୁ ସ୍ବୀକୃତି ଦେଇଥିଲେ । ସେହିଦିନ ଠାରୁ ଭାରତରେ ବି ଶ୍ରମିକ ଦିବସକୁ ସରକାର ଛୁଟି ଦିନ ଭାବେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।
Comments are closed.