ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତର ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ତାରିଖ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ୧୯୫୨ ମସିହାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପରଠାରୁ ମୋଟ ୧୭ଟି ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇ ୧୮ତମ ନିର୍ବାଚନ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି। ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ୧୯୫୧-୫୨ ମସିହାରେ ଲୋକସଭା ପାଇଁ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ଲୋକସଭାର ୪୮୯ଟି ଆସନ ପାଇଁ ଭୋଟ୍ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏଥିରେ କଂଗ୍ରେସ ୩୬୪ଟି ଆସନ ପାଇଥିବାବେଳେ ଜନସଂଘଙ୍କୁ ମାତ୍ର ୩ଟି ଆସନରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହେବାକୁ ପଡିବ। ୧୯୫୧-୫୨ ବର୍ଷରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସ ଏକପାଖିଆ ଜିତିଥିଲାବେଳେ ଗତ ଦୁଇଟି ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜେପି ପାଇଁ ସ୍ଥିତି ସମାନ ରହିଥିଲା। ଆଜି ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ସ୍ୱାଧୀନତା ପରଠାରୁ ଭାରତରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନର ଫଳାଫଳ କ’ଣ ଥିଲା?
ପ୍ରଥମ ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସ ପାଲଟିଥିଲା ବଡ଼ ରାଜନୈତିକ ପାର୍ଟି
ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସ ସର୍ବବୃହତ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଭାବରେ ଉଭା ହୋଇଥିଲା। ବାମପନ୍ଥୀମାନେ ୨୭ଟି ଆସନ, ସମାଜବାଦୀ ୧୨ ଏବଂ ଜନସଂଘଙ୍କୁ ତିନିଟି ଆସନ ମିଳିଥିଲା। ଏହି ଜନ ସଂଗଠନର ଲୋକମାନେ ପରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ୧୯୫୭ ମସିହାରେ ୪୯୪ଟି ଆସନ ପାଇଁ ହୋଇଥିବା ନିର୍ବାଚନରେ ମଧ୍ୟ କଂଗ୍ରେସ ଆଗରେ ରହି ୩୭୧ଟି ସିଟ୍ ପାଇଥିଲା। ବାମପନ୍ଥୀମାନେ ୨୭ଟି ଆସନ, ସମାଜବାଦୀ ପାର୍ଟି ୧୯ଟି ଆସନ ଏବଂ ଜନ ସଂଗଠନ ଚାରିଟି ଆସନ ଜିତିଥିଲେ। ୧୯୬୨ ମସିହାରେ ୪୯୪ଟି ଆସନ ପାଇଁ ଅନୁଷ୍ଠିତ ତୃତୀୟ ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସ ୩୬୧ଟି, ବାମପନ୍ଥୀ ୨୯, ପ୍ରଜା ସମାଜବାଦୀ ୧୨ଟି ଏବଂ ଜନ ସଂଗଠନ ୧୪ଟି ସିଟ୍ ଜିତିଥିଲେ।
ପାଞ୍ଚଟି ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସରେ ଦବଦବା
ଚତୁର୍ଥ ନିର୍ବାଚନ ୧୯୬୭ ମସିହାରେ ୫୨୦ଟି ଆସନ ପାଇଁ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ କଂଗ୍ରେସ ଆଗରେ ରହିଥିଲା କିନ୍ତୁ ଏହାର ଆସନ ତିନି ଶହରୁ କମ୍ ଥିଲା ଏବଂ ଏହା ୨୮୩ଟି ଆସନ ଜିତିଥିଲା। ଧୀରେ ଧୀରେ ଅଗ୍ରଗତି କରୁଥିବା ଜନସଂଘକୁ ୩୫ଟି ସିଟ୍ ଜିତିଥିଲେ। ଏଥି ସହିତ ବାମ ଦଳ ମଧ୍ୟରେ ସିପିଆଇ ୨୩ଟି ସିଟ୍ ଏବଂ ସିପିଏମ୍ ୧୯ଟି ସିଟ୍ ଜିତିଛି। ୧୩ଟି ଆସନରେ ପ୍ରଜା ସମାଜବାଦୀ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଜିତିଥିଲେ। ୧୯୭୧ରେ ୫୧୮ଟି ଆସନ ପାଇଁ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିବା ପଞ୍ଚମ ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସ ପୁଣି ବଡ ଜିତି ୩୫୨ଟି ସିଟ୍ ପାଇଥିଲା। ସିପିଏମ୍ ୨୫ଟି ଆସନ, ସିପିଆଇ ୨୪ଟି ଆସନ, ଡିଏମକେ ୨୩ ଏବଂ ଜନସଂଘ ୨୧ଟି ଆସନ ଜିତିଥିଲା।
୧୯୭୭ ମସିହା ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସକୁ ଟକ୍କର ଦେଇଥିଲା ଜନତା ପାର୍ଟି
ସ୍ୱାଧୀନତା ପରଠାରୁ ପଞ୍ଚମ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଂଗ୍ରେସ ସର୍ବ ବୃହତ ଦଳ ଭାବେ ନିଜର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଜାହିର କରିଥିଲା। ୧୯୭୭ ନିର୍ବାଚନରେ ଜନତା ପାର୍ଟି ଏହାକୁ ଖରାପ ଭାବରେ ପରାସ୍ତ କରି ସର୍ବବୃହତ ଦଳ ଭାବରେ ଉଭା ହୋଇଥିଲା। ଏଥିରେ କଂଗ୍ରେସ ମାତ୍ର ୧୫୪ଟି ଆସନ ପାଇଥିବାବେଳେ ଜନତା ପାର୍ଟି ୫୪୨ଟି ସିଟ୍ ମଧ୍ୟରୁ ୨୯୮ ଆସନରେ ଜିତିଥିଲା ତେବେ ୧୯୮୦ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ପରବର୍ତ୍ତୀ ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସ ପୁନର୍ବାର କ୍ଷମତାକୁ ଆସି ୩୫୩ଟି ଆସନ ଜିତିଥିଲା। ଜନତା ଦଳ (ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ) ୪୧ଟି ଆସନ, ସିପିଏମ ୩୬, ସିପିଆଇ ୧୧ ଏବଂ ଡିଏମକେ ୧୬ଟି ଆସନ ପାଇଥିଲା।
ଇନ୍ଦିରାଙ୍କ ହତ୍ୟା ପରେ କଂଗ୍ରେସକୁ ମିଳିଥିଲା ବଡ଼ ବିଜୟ
୧୯୮୪ରେ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ହତ୍ୟା ପରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଠାରୁ ଏପରି ସହାନୁଭୂତି ପାଇଥିଲା ଯେ ଏହା ୪୧୫ଟି ସିଟ୍ ହାସଲ କରି ରାଜନୈତିକ କ୍ୟାରିୟରର ସବୁଠାରୁ ବଡ ବିଜୟ ହାସଲ କରିଥିଲା। ସେତେବେଳକୁ ବିଜେପି ଗଠନ ହୋଇ ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ୨ଟି ଆସନ ଜିତିଥିଲା। ଟିଡିପି ୨୮ଟି ଆସନ, ସିପିଏମ୍ ୨୨ଟି ଆସନ ଏବଂ ସିପିଆଇ ୬ଟି ଆସନ ଜିତିଥିଲା। ୧୯୮୯ରେ କଂଗ୍ରେସ ୧୯୭ଟି ଆସନ, ଜନତା ଦଳ ୧୪୧ଟି, ବିଜେପି ୮୬, ସିପିଏମ ୩୨ଟି, ସିପିଆଇ ୧୨ ଏବଂ ଟିଡିପି ଦୁଇଟି ଆସନ ପାଇଥିଲା। ୧୯୯୧ରେ କଂଗ୍ରେସ ୨୩୨ଟି ଆସନ, ବିଜେପି ୧୧୯, ଜନତା ଦଳ ୫୯, ସିପିଏମ ୩୫, ସିପିଆଇ ୧୩ ଏବଂ ଟିଡିପି ସମାନ ସଂଖ୍ୟକ ଆସନ ପାଇଛି।
୧୧ତମ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜେପିକୁ ମିଳିଥିଲା ବଡ଼ ବିଜୟ
ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ୧୯୯୬ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଏକାଦଶ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ବିଜେପି ସର୍ବ ବୃହତ ଦଳ ଭାବରେ ଉଭା ହୋଇଥିଲା। ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ୧୬୧ଟି ଆସନରେ ବିଜୟ ହାସଲ କରିଥିଲା। କଂଗ୍ରେସ ୧୪୦ଟି ଆସନ, ଜନତା ଦଳ ୪୬, ସିପିଏମ ୩୨, ସମାଜବାଦୀ ପାର୍ଟି ୧୭, ଟିଡିପି ୧୬, ସିପିଆଇ ୧୨ ଏବଂ ବିଏସପି ୧୧ଟି ଆସନ ପାଇଛି। ୧୯୯୮ରେ ଯେତେବେଳେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ବିଜେପି ସବୁଠୁ ବଡ ଦଳ ଥିଲା। ଏଥିରେ ୧୮୨ଟି ଆସନ, କଂଗ୍ରେସ ୧୪୧ଟି ଆସନ ପାଇଥିଲା। ଏଥି ସହିତ ସିପିଏମ୍ ୩୨ଟି ସିଟ୍, ସପା ୨୦, ଟିଡିପି ୧୨ଟି ଆସନ, ସିପିଆଇ ନଅଟି ଓ ବିଏସପି ପାଞ୍ଚଟି ଆସନରେ ବିଜୟ ହାସଲ କରିଥିଲା।
ତ୍ରୟୋଦଶ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ମଧ୍ୟ ବିଜେପିର ସ୍ଥିତି ଅକ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ ରହିଥିଲା। ୧୯୯୯ରେ ଏହା ୧୮୨ଟି ସିଟ୍ ପାଇଥିବାବେଳେ କଂଗ୍ରେସ ୧୧୪ଟି ଆସନକୁ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା। ୨୦୦୪ରେ କଂଗ୍ରେସର ସ୍ଥିତି ସାମାନ୍ୟ ଉନ୍ନତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଏହା ୧୪୫ଟି ଆସନରେ ବିଜେପି ମାତ୍ର ୧୩୮ଟି ଆସନରେ ବିଜୟ ହାସଲ କରିଥିଲା। ୧୦୦୯ ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସ ୨୦୬ଟି ଏବଂ ବିଜେପି ୧୧୬ଟି ଆସନରେ ବିଜୟ ହାସଲ କରିଥିଲା।
୨୦୧୪ରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ବହୁମତ ପାଇଥିଲା ବିଜେପି
୨୦୧୪ରେ ଯେତେବେଳେ ଲୋକସଭାର ୧୬ତମ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ନାମକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏହା ପରେ ବିଜେପି ୫୪୩ଟି ଆସନ ମଧ୍ୟରୁ ୨୮୨ଟି ଆସନ ପାଇଛି। କଂଗ୍ରେସକୁ ୪୪ଟି ଆସନକୁ ହ୍ରାସ କରାଯାଇଥିଲା। ଏଆଇଏଡିଏମକେ ୩୭ଟି ସିଟ୍ ଏବଂ ଟିଏମସି ୩୪ଟି ସିଟ୍ ଜିତିଥିଲା ୨୦୧୯ରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ସରକାର ୧୭ତମ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ବହୁମତ ହାସଲ କରିବା ସହିତ ୩୦୩ଟି ଆସନରେ ବିଜେପି ବିଜୟ ହାସଲ କରିଥିଲା।
