ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ବଡ଼ ଖୁଲାସା: ଗ୍ୟାଲାକ୍ସି କେନ୍ଦ୍ରରେ ରହିଛି ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ତୁଳନାରେ ୨୬୦ କୋଟି ଗୁଣ ଅଧିକ ବ୍ଲାକ୍ ହୋଲ୍ !
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ନାସାର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏକ ବଡ଼ ଖୁଲାସା କରିଛନ୍ତି ଯେ, M87 ଗ୍ୟାଲାକ୍ସିର କେନ୍ଦ୍ରରେ ଏକ ଅତିବିଶାଳ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ (ବ୍ଲାକ୍ ହୋଲ୍) ରହିଛି। ଏହି ବ୍ଲାକ୍ ହୋଲର ଆକାର ଆମ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ତୁଳନାରେ ୨୬୦ କୋଟି ଗୁଣ ଅଧିକ, ଯାହା ବିଶ୍ୱବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡରେ ଥିବା ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଗୁରୁତ୍ୱାକର୍ଷଣ ବିଷୟରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସୂଚନା ଦେଇଛି। ଏହି ଆବିଷ୍କାର ପାଇଁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ହବ୍ଲ୍ ସ୍ପେସ୍ ଟେଲିସ୍କୋପ୍ (HST) ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ, ଯାହା ମହାକାଶର ଲୁକ୍କାୟିତ ଗୁରୁତ୍ୱାକର୍ଷଣ ପ୍ରଭାବ ଓ ଘଟଣାବଳୀ ବିଷୟରେ ଜଣାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଛି।
କେତେକ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱାକର୍ଷଣ-ବିକୃତ ଘଟଣାକୁ “ନର୍କର ଦ୍ୱାର” ବୋଲି କହିଛନ୍ତି, କାରଣ ଏହା ସ୍ଥାନ-ସମୟକୁ ବିକୃତ କରିଦିଏ। M87 ଆମ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ସବୁଠାରୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଗ୍ୟାଲାକ୍ସିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ। ଏହା ପୃଥିବୀଠାରୁ ୫୨ ନିୟୁତ ଆଲୋକ ବର୍ଷ ଦୂରରେ ବିର୍ଗୋ ତାରାମଣ୍ଡଳରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଏହାର ୧୦୦ ବିଲିୟନ୍ ତାରା ଓ କେନ୍ଦ୍ରରେ ରହିଥିବା ରହସ୍ୟମୟ ପ୍ଲାଜମା ଜେଟ୍ ଖଗୋଳ ବିଜ୍ଞାନୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏହାକୁ ଅଧିକ ଆକର୍ଷଣୀୟ କରିଛି।
ହବ୍ଲ୍ର WFPC ଚିତ୍ରରୁ ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା ଯେ, M87ର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଅଞ୍ଚଳ ଚାରିପାଖରେ ଅନେକ ତାରା ରହିଛନ୍ତି, ଯାହା ଏକ ଅତିବିଶାଳ ବ୍ଲାକ୍ ହୋଲର ଗୁରୁତ୍ୱାକର୍ଷଣ ଶକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ଆକର୍ଷିତ ହେଉଥିବାର ସଙ୍କେତ ଦେଇଥିଲା। ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଅପଟିକାଲ୍ ଆଷ୍ଟ୍ରୋନୋମି ଅବ୍ଜର୍ଭେଟୋରିଜ୍ର ଡକ୍ଟର ଟଡ୍ ଆର୍. ଲାଉଅର୍ ଏହି ଆବିଷ୍କାରକୁ ଡକ୍ଟର ସାଣ୍ଡ୍ରା ଏମ୍. ଫାବର୍ ଓ ଡକ୍ଟର ସି. ରଜର୍ ଲିଣ୍ଡସ୍ଙ୍କ ସହ ଆମେରିକାନ୍ ଆଷ୍ଟ୍ରୋନୋମିକାଲ୍ ସୋସାଇଟିର ୧୭୯ତମ ବୈଠକରେ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଜର୍ଜିଆର ଆଟଲାଣ୍ଟାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।
M87ର କେନ୍ଦ୍ରରେ ଏକ ବିଶାଳ ବ୍ଲାକ୍ ହୋଲ ଥିବା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଧାରଣା ବହୁ ବର୍ଷ ତଳୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ୧୯୭୮ରେ କାଲିଫର୍ଣ୍ଣିଆ ଇନ୍ଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିରେ ପିଟର୍ ୟଙ୍ଗଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏକ ଗବେଷଣା ଦଳ ଏହି ତତ୍ତ୍ୱ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ସେତେବେଳେ ଭୂମିଭିତ୍ତିକ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣରୁ ଏହା ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇପାରି ନଥିଲା। ହବ୍ଲ୍ର ଉଚ୍ଚଗୁଣବତ୍ତା ଚିତ୍ର ଏବେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କୁ ଏକ ବିଶାଳ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ନିଶ୍ଚିତ କରିବାରେ ଅଧିକ ନିକଟତର କରିଛି। ବର୍ତ୍ତମାନର ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଏହାକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଛି, ତଥାପି ତାରାମାନଙ୍କ ଗତିବେଗ ମାପିବା ପାଇଁ ଅଧିକ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରୋସ୍କୋପିକ୍ ତଥ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ। M87ର କେନ୍ଦ୍ର ନିକଟରେ ତାରାମାନଙ୍କ ଉଚ୍ଚଗତି ଚଳନ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ତତ୍ତ୍ୱକୁ ପ୍ରମାଣିତ କରିବା ସହ ଏହାର ଆକାର ନିର୍ଣ୍ଣୟରେ ସହାୟକ ହେବ।
ନାସା ଅତିବିଶାଳ ବ୍ଲାକ୍ ହୋଲରଗୁଡ଼ିକର ଅନୁସନ୍ଧାନ ଜାରି ରଖିଛି, କାରଣ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଗ୍ୟାଲାକ୍ସି ଗଠନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି। ସକ୍ରିୟ ଓ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଗ୍ୟାଲାକ୍ସିଗୁଡ଼ିକର ଅଧ୍ୟୟନ ଜରିଆରେ ମହାକାଶର ରହସ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ କରିବା ସେମାନଙ୍କ ଲକ୍ଷ୍ୟ। M87ରେ ବ୍ଲାକ୍ ହୋଲର ଆବିଷ୍କାର ଏକ ବଡ଼ ସଫଳତା, ଯାହା ଗ୍ୟାଲାକ୍ସିର ବିକାଶ ଓ ଏହି ମହାକାଶୀୟ ଅସଙ୍ଗତିଗୁଡ଼ିକ କିପରି ସେମାନଙ୍କ ଗତିକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ, ତାହା ବୁଝିବାରେ ସହାୟକ ହେବ।