ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଔପନିବେଶିକ ଯୁଗରୁ ଭାରତରେ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଆସୁଛି। କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଫେବୃଆରୀ ୧ ତାରିଖରେ ମୋଦି ସରକାରଙ୍କ ତୃତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକାଳର ପ୍ରଥମ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବେ। ଯେଉଁଥିରେ ଆଗାମୀ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅର୍ଥନୈତିକ ହିସାବ ରହିବ। କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି, ପୂର୍ବରୁ ଦେଶରେ ବଜେଟ୍ କେବଳ ଇଂରାଜୀରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେଉଥିଲା। କେବେଠାରୁ ହିନ୍ଦୀରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେଲା ଏବଂ କିଏ କରିଥିଲା ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା।
ଇଂରାଜୀରେ ବଜେଟର ଇତିହାସ
ଦେଶର ବଜେଟ୍ ସହିତ ଅନେକ ଐତିହାସିକ ଘଟଣା ଜଡିତ ରହିଛି । ଯାହା ସବୁବେଳେ ମନେ ରହିବ। ପୂର୍ବରୁ ବଜେଟ୍ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେଉଥିଲା। ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ବଜେଟ୍ ୧୮୬୦ ମସିହାରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା। ସେତେବେଳେ ଏହା କେବଳ ଇଂରାଜୀରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେଉଥିଲା। ଏହା ପରେ, ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ ପରମ୍ପରାରେ ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଥିଲା। ଭାରତର ପ୍ରଥମ ବଜେଟ୍ ୧୮୬୦ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ମାସରେ ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀର ଜଣେ ସ୍କଟିସ୍ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଜେମ୍ସ ୱିଲସନ୍ ଦ୍ୱାରା ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା।
ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ, ଆର୍ଥିକ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଆରକେ ଶନମୁଖମ ଚେଟ୍ଟି ୨୬ ନଭେମ୍ବର ୧୯୪୭ରେ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ସମୟରେ ବଜେଟରେ ଟିକସ ପାଇଁ କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ନଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ, ୧୫ ଅଗଷ୍ଟ, ୧୯୪୭ ରୁ ୩୧ ମାର୍ଚ୍ଚ, ୧୯୪୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ବଜେଟରେ ଟିକସ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସାମିଲ କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ସୁପାରିଶ କରାଯାଇଥିଲା।
ହିନ୍ଦୀରେ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନର ଆରମ୍ଭ
୧୯୫୦ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବା ସହିତ, ହିନ୍ଦୀକୁ ଭାରତର ସରକାରୀ ଭାଷା ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତି ଦିଆଯାଇଥିଲା। ସେବେଠାରୁ ବିଭିନ୍ନ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ହିନ୍ଦୀର ବ୍ୟବହାର ବଢ଼ିବା ଆରମ୍ଭ ହେଲା। ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ମଧ୍ୟ, ୧୯୫୫ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଜେଟ୍ କେବଳ ଇଂରାଜୀରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେଉଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏହା ପରେ ଏହାକୁ ହିନ୍ଦୀରେ ମଧ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯିବା ଆରମ୍ଭ ହେଲା।
ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ତତ୍କାଳୀନ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ସିଡି ଦେଶମୁଖ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ୧୧ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୩ରେ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ସିଡି ଦେଶମୁଖଙ୍କୁ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ। ସେ ଏହି ପଦବୀରେ ୩୦ ଜୁନ୍ ୧୯୪୯ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥିଲେ।
Comments are closed.