ଭୁବନେଶ୍ୱର: ରାଜ୍ୟର ବିରୋଧୀ ଦଳ ବିଜୁ ଜନତା ଦଳ ଓ କଂଗ୍ରେସ ନେତା ଚେନ୍ନାଇରେ ଡିଲିମିଟେସନ୍ ବା ସୀମାନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ବୈଠକରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । କେନ୍ଦ୍ରର ବିଜେପି ସରକାର ଏହି ସୀମାନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଜରିଆରେ ନିଜର ରାଜନୈତିକ ଫାଇଦା ଦେଖୁଛି ଯାହା ଅନେକ ରାଜ୍ୟକୁ କ୍ଷତି ପହଁଚାଇବ ବୋଲି ବିରୋଧୀ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି । ତାମିଲନାଡୁର ଶାସକ ଦଳ ଡିଏମକେ ଏହି ବୈଠକର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲା । ଯେଉଁଥିରେ ଅନେକ ବିଜେପି ବିରୋଧୀ ଦଳର ନେତା ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ତେବେ ନଜର ପକାନ୍ତୁ ଏହି ସୀମାନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା କ’ଣ?
୨୦୦୧ ଜନଗଣନା ପରେ ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀ ସୀମାନିର୍ଦ୍ଧାରଣ (ଡିଲିମିଟେସନ୍) ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ୨୫ ବର୍ଷ ପାଇଁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିଥିଲେ। ୨୦୨୫ ପରେ ଏହି ଅବଧି ଶେଷ ହେବ ଏବଂ ୨୦୨୬ରେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ପୁନର୍ବାର ଆରମ୍ଭ ହେବ। କିନ୍ତୁ ଦକ୍ଷିଣ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ, ବିଶେଷ କରି ତାମିଲନାଡୁରେ, ଏହାକୁ ନେଇ ଆଶଙ୍କା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ତାମିଲନାଡୁର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏମ୍.କେ. ଷ୍ଟାଲିନ୍ ଫେବୃଆରୀ ୨୫ରେ ଦାବି କରିଛନ୍ତି ଯେ ସୀମାନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଯୋଗୁଁ ତାମିଲନାଡୁ ୮ଟି ଲୋକସଭା ଆସନ ହରାଇପାରେ।
ସୀମାନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କ’ଣ ଓ ଆସନ ବଣ୍ଟନ କିପରି ହୁଏ?
ସୀମାନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ହେଉଛି ଲୋକସଭା ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ଆଧାରିତ ସନ୍ତୁଳିତ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ନିଶ୍ଚିତ କରିବାର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା। ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇବା ପରେ ସମ୍ବିଧାନ ରଚୟିତାମାନେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ଯେ ଲୋକସଭା ଓ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାରେ ଆସନ ବଣ୍ଟନ ଜନସଂଖ୍ୟା ଆଧାରରେ ହେବ। ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ସୀମାନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରାଯାଇଥାଏ। ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତରେ ଚାରିଟି ସୀମାନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଆୟୋଗ ଗଠନ ହୋଇଛି ଏବଂ ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ ଲୋକସଭା ଆସନ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି।
୨୦୨୬ରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ଓ ଆସନ ବଣ୍ଟନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଶଙ୍କା
୨୦୨୬ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତର ଜନସଂଖ୍ୟା ୧୫୦ କୋଟିରେ ପହଞ୍ଚିବ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଉଛି। ଏହି ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଅନୁସାରେ ଆସନ ସଂଖ୍ୟାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ଦକ୍ଷିଣ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହେବ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଲୋକସଭା ଆସନ ସଂଖ୍ୟା ୨୮ରୁ ୩୬କୁ, ତେଲଙ୍ଗାନା ୧୭ରୁ ୨୦କୁ ଏବଂ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ୨୫ରୁ ୨୮କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ତାମିଳନାଡୁର ଆସନ ସଂଖ୍ୟା ୩୯ରୁ ୪୧କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଷ୍ଟାଲିନ୍ଙ୍କ ଆଶଙ୍କା ଅନୁସାରେ ଏହା ୮ଟି ଆସନ ହରାଇବାର ଆଶଙ୍କା ମଧ୍ୟ ରହିଛି। କେରଳର ଆସନ ସଂଖ୍ୟା ୨୦ରୁ ୧୯କୁ ହ୍ରାସ ପାଇପାରେ।
ଉତ୍ତର ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ବିଜେପି ଶାସିତ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଆସନ ସଂଖ୍ୟା ୮୦ରୁ ୧୨୮କୁ ଏବଂ ବିହାରର ୪୦ରୁ ୭୦କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇପାରେ ବୋଲି ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହାକୁ ନେଇ ଦକ୍ଷିଣ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ତୀବ୍ର ବିରୋଧ ଦେଖାଦେଇଛି।
ସୀମାନିର୍ଦ୍ଧାରଣର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ
ସୀମାନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ନିଶ୍ଚିତ କରେ ଯେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରେ ପ୍ରାୟ ସମାନ ସଂଖ୍ୟକ ଭୋଟର ରହିବେ। ଏହାର ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ ଅଧିକ ଜନବହୁଳ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ସଂସଦରେ ଅଧିକ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ପାଇବେ। ତେବେ, ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ନେଇ ଉତ୍ତର ଓ ଦକ୍ଷିଣ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ବିତର୍କ ଜାରି ରହିଛି।
ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସ୍ଥିତି
ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୩, ୨୦୨୫ ସୁଦ୍ଧା ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଦେଶରେ ଜୋରଦାର ଚର୍ଚ୍ଚାର ବିଷୟ ପାଲଟିଛି। ଦକ୍ଷିଣ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଆଶଙ୍କା କରୁଛନ୍ତି ଯେ ଜନସଂଖ୍ୟା ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ସେମାନଙ୍କର ସଫଳତା ହିଁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ହ୍ରାସର କାରଣ ହୋଇପାରେ। ଏହାକୁ ନେଇ ରାଜନୈତିକ ବିତର୍କ ଓ ଆଲୋଚନା ତୀବ୍ର ହେବାରେ ଲାଗିଛି।
Comments are closed.