ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ବିଜେପି ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଜନଗଣନାରେ ଜାତି ଗଣନା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ଯାହା ବିରୋଧୀଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି। ଏପ୍ରିଲ ୩୦ରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ କ୍ୟାବିନେଟ କମିଟି ଅନ ପୋଲିଟିକାଲ ଆଫେୟାର୍ସର ବୈଠକ ପରେ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି। କିନ୍ତୁ ଏହି ଘୋଷଣାର ସମୟ ଅଧିକ ଚର୍ଚ୍ଚାର ବିଷୟ ହୋଇଛି । କାରଣ ଏପ୍ରିଲ ୨୨ରେ ଜମ୍ମୁ ଓ କଶ୍ମୀରର ପହଲଗାମରେ ହୋଇଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣର ମାତ୍ର ସପ୍ତାହକ ପରେ ସରକାର ଏପରି ଏକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି । ଆତଙ୍କୀ ହମଲାରେ ୨୬ ଜଣ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଛନ୍ତି। ଏହି ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ପାକିସ୍ତାନ-ସମର୍ଥିତ ଲସ୍କର-ଏ-ତୋଇବାର ଅଂଶ ରେଜିଷ୍ଟାନ୍ସ ଫ୍ରଣ୍ଟ (ଟିଆରଏଫ) ନିଜକୁ ଦାୟୀ କରିଛି। ତେବେ, ଏହି ସମୟରେ ଜାତି ଗଣନା ଘୋଷଣା କାହିଁକି? ଏହା କ’ଣ ବିଜେପିର ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଲହରକୁ ନେଇ ଏକ ରାଜନୈତିକ ଚାଲ, ନା ଅନ୍ୟ କିଛି?
ପହଲଗାମ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଦେଶରେ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ମନୋଭାବ ତୀବ୍ର ହୋଇଛି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ଏପ୍ରିଲ ୨୪ରେ କହିଥିଲେ, “ଭାରତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଓ ତାଙ୍କ ସମର୍ଥକଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରି ଦଣ୍ଡ ଦେବ।” ଏପ୍ରିଲ ୩୦ରେ ସେ ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀକୁ “ମୋଡ଼, ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ସମୟ” ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାର ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦେଇଥିଲେ। ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଜାତି ଗଣନା ଘୋଷଣା ବିଜେପିର ଏକ ରାଜନୈତିକ ଚାଲ ହୋଇପାରେ, ଯାହା ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଲହରକୁ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ସହ ଯୋଡ଼ି ଜନମତକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି।
ଜନଗଣନାର ବିଳମ୍ବ ଓ ରାଜନୈତିକ ଚାପ
ଦଶବର୍ଷିକ ଜନଗଣନା, ଯାହା ୨୦୨୧ରେ ହେବାର ଥିଲା, କୋଭିଡ ମହାମାରୀ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାରଣରୁ ଚାରି ବର୍ଷ ବିଳମ୍ବିତ ହୋଇଛି। ଜାତି ଗଣନା ପାଇଁ ବିରୋଧୀ ଦଳ, ବିଶେଷକରି କଂଗ୍ରେସ ଓ ଆମ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି (ଏଏପି), ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଦାବି କରି ଆସୁଛନ୍ତି। ଏହା ବିନା ମହିଳାଙ୍କ ପାଇଁ ୩୩% ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ନିର୍ବାଚନୀ ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆଗେଇ ପାରିବ ନାହିଁ, ଯାହା ୨୦୨୯ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ଆବଶ୍ୟକ। ସୂତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ, ଜନଗଣନା ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଫାଇଲ ପହଲଗାମ ଆକ୍ରମଣ ସମୟରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା। ଆଉ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଆଗେଇ ନେବା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥାଇପାରେ ।
ଜାତି ଗଣନା ବିରୋଧୀଙ୍କ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଦାବି ରହିଆସିଛି। କଂଗ୍ରେସ ନେତା ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀ ଏହାକୁ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟର ମୂଳସୁତ୍ର ଭାବେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି। କଂଗ୍ରେସ ସଭାପତି ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ ଖଡ଼ଗେ ୨୦୨୩ ଏପ୍ରିଲ ୧୬ରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଏକ ଚିଠି ଲେଖି ଜାତି ଗଣନା ଦାବି କରିଥିଲେ। ଏହି ଘୋଷଣା ବିରୋଧୀଙ୍କ ଏଜେଣ୍ଡାକୁ ନିଷ୍ପ୍ରଭାବୀ କରି ବିଜେପିକୁ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟର ପକ୍ଷପାତୀ ଭାବେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାର ଏକ ସୁଯୋଗ ଦେଇଛି। ବିଜେପି ମୁଖପାତ୍ର ସଞ୍ଜୁ ବର୍ମା ଏହାକୁ “ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣରେ ସଠିକତା ଓ ଡାଟା-ଆଧାରିତ ଶାସନ” ଭାବେ ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି।
ଧ୍ୟାନ ବିଭ୍ରାନ୍ତ ଅଭିଯୋଗ
ବିରୋଧୀ ଦଳ ଏହି ଘୋଷଣାକୁ “ହେଡ଼ଲାଇନ ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ” ଓ “ବିଭ୍ରାନ୍ତକାରୀ ଚାଲ” ଭାବେ ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି। କଂଗ୍ରେସ ନେତା ଜୟରାମ ରମେଶ କହିଛନ୍ତି, “୧୧ ବର୍ଷ ଧରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜାତି ଗଣନା ଦାବି ଉପରେ ମୌନ ଥିଲେ। ହଠାତ୍ ପହଲଗାମ ଦୁଃଖରେ ଦେଶ ଭାବବିହ୍ୱଳ ଥିବା ବେଳେ ଏହି ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି।” ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟିର ରାଜ୍ୟସଭା ସାଂସଦ ସଞ୍ଜୟ ସିଂ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି ଯେ, “ଆତଙ୍କବାଦୀମାନେ ଭାରତ ମାଟିରେ ଆମକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସରକାର ଜାତି ଗଣନା ପ୍ରସଙ୍ଗ ଆଗତ କରି ଜନତାଙ୍କ ଧ୍ୟାନ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରୁଛନ୍ତି।” ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀ ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି, “ଆଜି ପହଲଗାମ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଜାତି ଗଣନାଠାରୁ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।”
ସରକାର ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ଦିଗରେ ଏକ “ଐତିହାସିକ ପଦକ୍ଷେପ” ଭାବେ ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି। କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶ୍ୱିନୀ ବୈଷ୍ଣବ କହିଛନ୍ତି, “ଜାତି ଗଣନା ପାରଦର୍ଶୀ ଭାବେ ହେବ ଏବଂ ଏହା ଅନଗ୍ରସର ସମ୍ପ୍ରଦାୟଙ୍କ ପାଇଁ ନୀତି ନିର୍ମାଣରେ ସହାୟକ ହେବ।” ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଯୋଗୀ ଆଦିତ୍ୟନାଥ ଏହାକୁ “ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ପଦକ୍ଷେପ” ଏବଂ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପୁଷ୍କର ସିଂ ଧାମୀ ଏହାକୁ “ବିପ୍ଳବୀ ପଦକ୍ଷେପ” ଭାବେ ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି।
କିନ୍ତୁ ବିରୋଧୀଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ ହେଉଛି ଯେ ସରକାର ପହଲଗାମ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଦୃଢ଼ ଜବାବ ଦେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଏହି ଘୋଷଣା ମାଧ୍ୟମରେ ଜନତାଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଅନ୍ୟତ୍ର ମୋଡ଼ିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି। କଂଗ୍ରେସ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କମିଟି (ସିଡବ୍ଲୁସି) ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବରେ କହିଛି, “ଏହା ଏକ ସମୟ ଯେତେବେଳେ ଦେଶ ଏକଜୁଟ ହୋଇ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ଦରକାର।” ସେମାନେ ସରକାରଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ଓ ଗୁଇନ୍ଦା ବିଫଳତା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଛନ୍ତି।
ପହଲଗାମ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ସହ କୂଟନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ବହୁତ ଖରାପ ହୋଇଛି। ସିନ୍ଦୁ ଜଳ ଚୁକ୍ତି ସ୍ଥଗିତ, ଅଟାରୀ-ୱାଘା ସୀମା ବନ୍ଦ, ପାକିସ୍ତାନୀ ଭିସା ବାତିଲ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ହାଇ କମିଶନରେ କର୍ମଚାରୀ ସଂଖ୍ୟା ୫୫ରୁ ୩୦କୁ ହ୍ରାସ କରାଯାଇଛି। ଜାତୀୟ ତଦନ୍ତ ସଂସ୍ଥା (ଏନଆଇଏ) ତଦନ୍ତ ଆରମ୍ଭ କରିଛି ଏବଂ ଜମ୍ମୁ ଓ କାଶ୍ମୀର ପୁଲିସ ତିନି ସନ୍ଦିଗ୍ଧ ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କ ସ୍କେଚ ଜାରି କରି ୨୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ପୁରସ୍କାର ଘୋଷଣା କରିଛି।
ତେବେ, ବିରୋଧୀଙ୍କ ମତରେ, ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଜନଆକାଂକ୍ଷା ଅନୁଯାୟୀ ନୁହେଁ। ୨୦୧୬ରେ ଉରୀ ଓ ୨୦୧୯ରେ ପୁଲୱାମା ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଭାରତର ସୀମାପାର ଆକ୍ରମଣ ଜନତାଙ୍କ ମନରେ ଏକ ଦୃଢ଼ ଜବାବର ଆଶା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଜାତି ଗଣନା ଘୋଷଣା ଏକ ବିଭ୍ରାନ୍ତିକର ପଦକ୍ଷେପ।
Comments are closed.