ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଆମ ଦେଶ ଭାରତ ଦୁନିଆର ସବୁଠୁ ବଡ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ନିର୍ବାଚନର ଗୁରୁତ୍ୱ ବିଷୟରେ ଆମେ ସମସ୍ତେ ଅବଗତ । ଦେଶରେ ପ୍ରଥମ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ୨୫ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୫୧ ଅର୍ଥାତ୍ ଆଜିର ଦିନରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ୧୭ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଭାରତୀୟ ଭୋଟର ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନେ ବ୍ରିଟିଶଙ୍କ ଧାରଣାକୁ ଭୁଲ୍ ପ୍ରମାଣିତ କରିଥିଲେ ଯେ, ଭାରତୀୟ ସମାଜ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଦାୟିତ୍ବ ପୂରଣ କରିପାରିବ ନାହିଁ ।
ଆମ ଦେଶ ଦୁନିଆର ସବୁଠୁ ବଡ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ନିର୍ବାଚନର ଗୁରୁତ୍ୱ ବିଷୟରେ ଆମେ ସମସ୍ତେ ଅବଗତ। ଦେଶରେ ପ୍ରଥମ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ୨୫ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୫୧ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନର ଆରମ୍ଭ ଏବଂ ଶେଷ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ବର୍ଷ ବିତିଯାଇଥିଲା । ସମୟ ଅବଧି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ଭାରତର ଦୀର୍ଘତମ ନିର୍ବାଚନ ଥିଲା । ସେହିପରି ଦେଶରେ ସବୁଠାରୁ କମ୍ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ୧୯୮୦ରେ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଯେତେବେଳେ ଚାରି ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଭୋଟ୍ ଶେଷ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରଥମ ନିର୍ବାଚନରେ ମତଦାନ ୪ ମାସରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ଚାଲିଥିଲା।
୧୯୫୧ ମସିହାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଭାରତର ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଶ୍ବର ଲୋକସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୧୭ ପ୍ରତିଶତ ଲୋକ ଭୋଟ୍ ଦେବାକୁ ଯାଉଥିଲେ । ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ସେହି ସମୟର ସବୁଠାରୁ ବଡ ନିର୍ବାଚନ ଥିଲା । ସେହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ, ବିଭିନ୍ନ ତାରିଖରେ ସମୁଦାୟ ୧୭ ଦିନ ପାଇଁ ମତଦାନ ହୋଇଥିଲା । ତା’ପରେ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ସାରା ଦେଶରେ ୧,୯୬,୦୮୪ ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।
ଭାରତର ପ୍ରଥମ ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନର ହେଉଛନ୍ତି ସୁକୁମାର ସେନ୍, ଯିଏ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ କରିଥିଲେ । ୧୭ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୫୨ରେ ଦେଶରେ ପ୍ରଥମ ଲୋକସଭା ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା । ତା’ପରେ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ପ୍ରଥମ ନିର୍ବାଚିତ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ଏହା ପରେ ସେ ତାଙ୍କ କ୍ୟାବିନେଟ ଗଠନ କରିଥିଲେ ।