ଭେଜାଲ ଖାଦ୍ୟ ବିକ୍ରି କରି ଧରାପଡୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ରହିଛି କେଉଁ ଦଣ୍ଡ? କଣ କହୁଛି ଆଇନ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତରେ ଅଧିକାଂଶ ଜିନିଷ ଅପମିଶ୍ରଣ ବା ଭେଜାଲ ହେଉଛି। ବିଶେଷକରି ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥରେ ଅଧିକ ଭେଜାଲ ହେଉଛି। ମସଲା, କ୍ଷୀର, ଘିଅ, ତେଲ, ସବୁକିଛି ଭେଜାଲ। ତେବେ ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଏହି ସବୁ କାରବାର କରନ୍ତି ତାଙ୍କୁ କେଉଁ ଦଣ୍ଡ ଦିଆଯାଏ? ଏଥିପାଇଁ କଣ ରହିଛି ଆଇନ ? ଭାରତୀୟ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ତାଙ୍କୁ କେଉଁ ଦଣ୍ଡ ଭୋଗିବାକୁ ପଡେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା..

ଭାରତରେ ଅପମିଶ୍ରମଣ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ସହ ଜଡିତ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ମାନକ ଆଇନ, ୨୦୦୬ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ମାନକ ପ୍ରାଧିକରଣ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (FSSAI) ର ନିୟମ ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଭାରତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀର ଗୁଣବତ୍ତା, ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ନିରାପତ୍ତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ମାନକ ଅଧିନିୟମ, ୨୦୦୬ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଛି। ଏହି ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ, ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀରେ ବ୍ୟଭିଚାର ନିଷେଧ ଏବଂ ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଭେଜାଲ ଦ୍ରବ୍ୟ ବିକ୍ରୟ କରୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ, ତା’ହେଲେ ତାଙ୍କ ବିରୋଧରେ କଠୋର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ।

ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ଏବଂ ମାନକ ଅଧିନିୟମ, ୨୦୦୬ ଅନୁଯାୟୀ, ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଅପମିଶ୍ରଣ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ଉତ୍ପାଦନ, ବିକ୍ରି କିମ୍ବା ବିତରଣ କରୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ, ତେବେ ଏହା ଏକ ଗୁରୁତର ଅପରାଧ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଯଦି ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୁଏ ତେବେ ତାଙ୍କୁ ଜରିମାନା ଦେବା ସହ ଦଣ୍ଡ ଭୋଗିବାକୁ ପଡେ। ଜରିମାନା ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଗଲେ, ଭେଜାଲ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ତିଆରି ଏବଂ ବିକ୍ରୟ ପାଇଁ ୧ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜୋରିମାନା ହୋଇପାରେ। ସେହିପରି ଅପରାଧର ଗମ୍ଭୀରତାକୁ ବିଚାର କରି, ଏପରି କ୍ଷେତ୍ରରେ ୬ ମାସରୁ ୭ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜେଲ ଦଣ୍ଡ ହୋଇପାରେ। ଏଥି ସହିତ ଯଦି ଭେଜାଲ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ଖାଇବା ହେତୁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ମରିଯାଏ, ତେବେ ଭେଜାଲ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡ କିମ୍ବା ୧୦ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯାଇପାରେ।

ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ମାନକ ଅଧିନିୟମ, ୨୦୦୬ ବ୍ୟତୀତ, ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତା (ଆଇପିସି) ରେ ଅପମିଶ୍ରଣ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଅପରାଧ ପାଇଁ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ବିଶେଷକରି ଠକେଇ ଏବଂ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ପ୍ରତି ବିପଦ ଥିବା ମାମଲାରେ। ବାସ୍ତବରେ, ଯଦି ଭେଜାଲ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ବିକ୍ରି ହୁଏ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ କାହାର ଜୀବନ ପ୍ରତି କୌଣସି ବିପଦ ନଥାଏ, ତେବେ ଏହା ଠକାମିର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଏ। ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡବିଧି ଆଇନର ଧାରା ୨୭୨ ଏବଂ ୨୭୩ ଅନୁଯାୟୀ, ଭେଜାଲ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ବିକ୍ରୟ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ୬ ମାସରୁ ୨ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜେଲଦଣ୍ଡ ଦିଆଯାଇପାରେ ଏବଂ ଜୋରିମାନା ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଇପାରେ।

ଯେତେବେଳେ କି, ଅପମିଶ୍ରଣ ଖାଦ୍ୟରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟଗତ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରେ କିମ୍ବା ରୋଗ ବିସ୍ତାର କରେ କିମ୍ବା କାହାର ଜୀବନ ପ୍ରତି ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରେ, ତେବେ ଏହା ଏକ ଗୁରୁତର ଅପରାଧ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ୩ରୁ ୭ ବର୍ଷ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯାଇପାରେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଉପରେ ଭାରି ଜୋରିମାନା ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଇପାରେ।