ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପ୍ତ ହେବ ଚୀନର ସିପିଇସି ପ୍ରକଳ୍ପ, ଭାରତ ଉପରେ ପଡିପାରେ ଏହି ପ୍ରଭାବ …

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଖୋଲାଖୋଲି ଭାବରେ ପାକିସ୍ତାନ ସହିତ ଛିଡା ହେବା ପରେ, ଚୀନ୍ ଆଉ ଏକ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ରଚୁଛି। ଚୀନ୍ ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ତାଲିବାନ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କକୁ ଉନ୍ନତ କରିବାରେ ଲାଗି ପଡିଛି । ଚୀନର ମହତ୍ୱାକାଂକ୍ଷୀ ପ୍ରକଳ୍ପ ଚୀନ-ପାକିସ୍ତାନ ଅର୍ଥନୈତିକ କରିଡର (ସିପିଇସି) ପ୍ରକଳ୍ପ ଏବେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିବ। ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ସହିତ ଚୀନ ତ୍ରିପାକ୍ଷିକ ଆଲୋଚନା କରିଛି। ଏହି ବୈଠକରେ ତାଲିବାନର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହିତ ପାକିସ୍ତାନ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଇସାକ ଦାର ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ।

ବୈଠକ ପରେ  ଇଶାକ ଦାର ଏକ୍ସରେ ପୋଷ୍ଟ କରି କହିଛନ୍ତି, “ପାକିସ୍ତାନ, ଚୀନ୍ ଏବଂ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଆଞ୍ଚଳିକ ଶାନ୍ତି, ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ବିକାଶ ପାଇଁ ଏକାଠି ଠିଆ ହୋଇଛନ୍ତି।”

ଚୀନ୍-ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ନୂତନ ମେଣ୍ଟ ଭାରତ ପାଇଁ ଅନେକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିପଜ୍ଜନକ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇପାରେ।  CPEC ହେଉଛି ଚୀନ୍ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଆର୍ଥିକ ସହଯୋଗ ପ୍ରକଳ୍ପ, ଯାହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବାଣିଜ୍ୟ, ପରିବହନ ଏବଂ ଶକ୍ତି ସଂଯୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା। ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ମାଲ ପରିବହନ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସହଯୋଗକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ରାସ୍ତା, ରେଳପଥ ଏବଂ ଶକ୍ତି ଭିତ୍ତିଭୂମି ନିର୍ମାଣ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଏ। ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ  ଭାରତର ଚିନ୍ତାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ।

CPECର ଏକ ଅଂଶ ପାକ୍ ଅଧିକୃତ କାଶ୍ମୀର (POK) ଦେଇ ଯାଏ, ଯାହାକୁ ଭାରତ ବିରୋଧ କରେ। ଭାରତ ଏହାକୁ ଏହାର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱର ଉଲ୍ଲଂଘନ ବୋଲି ବିବେଚନା କରେ। ଏହି କାରଣରୁ, ଭାରତ ଚୀନର ବେଲ୍ଟ ଆଣ୍ଡ ରୋଡ୍ ଇନିସିଏଟିଭ୍ (BRI) ରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲା।

CPECର ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଭାରତ ପାଇଁ ଅନେକ ଦିଗରେ କ୍ଷତିକାରକ ହୋଇପାରେ। ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ, CPECର ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ ବିସ୍ତାର ଭାରତ ପାଇଁ କୂଟନୈତିକ, ଭୂରାଜନୈତିକ ଏବଂ ରଣନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଚିନ୍ତାଜନକ ହୋଇପାରେ। ଏହା ଭାରତର ଆଞ୍ଚଳିକ ସୁରକ୍ଷା, ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟ ରଣନୀତିକୁ ସିଧାସଳଖ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରେ।

ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ଲିଥିୟମ, ବିରଳ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦରେ ଭରପୁର ଅଟେ । CPEC ମାଧ୍ୟମରେ ଚୀନ୍ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ସହଜ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ ପ୍ରବେଶ ପାଇବ। ଯାହା ଭାରତର ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ରଣନୀତିକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରେ।

ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ CPECର ସମ୍ପ୍ରସାରଣର ଏକ କାରଣ ହେଉଛି ଯେ ଗତ କିଛି ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଚାବାହାର ବନ୍ଦର ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଇଛି। ଏହି ବନ୍ଦରକୁ ଭାରତ ଇରାନ ସହଯୋଗରେ ବିକଶିତ କରିଛି। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଯେପରି ଭାରତ ନିକଟତର ନ ହୁଏ ତାହା ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଚୀନ୍ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛି।