ଗଲୱାନ ସଂଘର୍ଷ ପରେ ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଚୀନ ଗସ୍ତରେ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ: କିପରି ରହିଛି ଭାରତ-ଚୀନ ସମ୍ପର୍କ?

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତର ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଏସ ଜୟଶଙ୍କର ଦୁଇଟି ଦେଶ ଗସ୍ତରେ ଅଛନ୍ତି। ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଚୀନକୁ ମଧ୍ୟ ଗସ୍ତ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି। ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ପ୍ରଥମ ଥର ଯେ ଏସ ଜୟଶଙ୍କର ଚୀନ ଗସ୍ତ କରିବେ। ଯାହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ୨୦୨୦ ମସିହାରେ ଗଲୱାନ ଉପତ୍ୟକାରେ ସଂଘର୍ଷ ପରେ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ ମଧ୍ୟରେ ବିଗିଡ଼ିଥିବା ସମ୍ପର୍କର ସମାଧାନ କରିବା। ଜୟଶଙ୍କର ମଙ୍ଗଳବାର ତିଆନଜିନରେ ସାଂଘାଇ ସହଯୋଗ ସଂଗଠନ (SCO) ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବୈଠକରେ ଯୋଗଦେବେ ଏବଂ ଚୀନ୍ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ୱାଙ୍ଗ ୟିଙ୍କ ସହ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ଆଲୋଚନା ମଧ୍ୟ କରିବେ।

ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଏସ ଜୟଶଙ୍କରଙ୍କ ଚୀନ ଗସ୍ତ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ୨୨ ଏପ୍ରିଲରେ ପହଲଗାମରେ ହୋଇଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ ପରେ, ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ବଢ଼ୁଥିବା ଉତ୍ତେଜନା ମଧ୍ୟରେ ଚୀନ ପାକିସ୍ତାନକୁ ସାମରିକ ସମର୍ଥନ ଦେଇଥିଲା ଏବଂ ଏସ ଜୟଶଙ୍କରଙ୍କ ଏହି ଚୀନ ଗସ୍ତ ଠିକ୍ ତା’ପରେ ହେଉଛି।

ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ-ଚୀନ୍ ସମ୍ପର୍କ କିପରି ରହିଛି?

୧୫ ଜୁନ୍ ୨୦୨୦ରେ ଗଲୱାନ୍ ଉପତ୍ୟକାରେ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍ ସୈନ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ଛଅ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ସବୁଠାରୁ ନିମ୍ନତମ ସ୍ତରରେ ପହଞ୍ଚାଇ ଦେଇଥିଲା। ଏଥିରେ ଭାରତୀୟ ସେନାର ୨୦ ଜଣ ସୈନିକ ସହିଦ ହୋଇଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ କମାଣ୍ଡିଂ ଅଫିସର ଥିଲେ। ଚୀନ୍ ତାର ସୈନିକଙ୍କ ମୃତାହତକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରକାଶ କରିନାହିଁ। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ଭାରତ ଅପେକ୍ଷା ଚୀନ୍ ସେନା ଅଧିକ କ୍ଷତି ସହିଛି।

୧୯୬୨ ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ମାରାତ୍ମକ ସଂଘର୍ଷ
୧୯୬୨ ମସିହାରେ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଏହା ପ୍ରଥମ ସବୁଠାରୁ ଭୟଙ୍କର ସଂଘର୍ଷ ଥିଲା। ଚାରି ବର୍ଷ ପରେ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ସମୟରେ ଚୀନ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସି ଜିନପିଙ୍ଗଙ୍କୁ ଭେଟିଥିଲେ। ଯେଉଁଥିରେ ସୀମା ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା। ଏହା ପରେ, ପୂର୍ବ ଲଦାଖରେ LAC ରେ ପାଟ୍ରୋଲିଂ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ସଫଳତା ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ସଫଳତା ଡେପସାଙ୍ଗ ଏବଂ ଡେମଚୋକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚାଲିଥିବା ଗତିରୋଧର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଏକ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚୁକ୍ତି ପାଇଁ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ପଥ ପ୍ରଶସ୍ତ କରିଥିଲା।

ପହଲଗାମ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଚୀନର ସମର୍ଥନ
ପହଲଗାମରେ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଚୀନ୍ କେବଳ ପାକିସ୍ତାନକୁ ସମର୍ଥନ କରିନଥିଲା, ବରଂ ଅପରେସନ ସିନ୍ଦୂର ଅଧୀନରେ ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ପାକ୍ ଅଧିକୃତ କାଶ୍ମୀରରେ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆଡ୍ଡାଗୁଡ଼ିକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରାଯିବା ପରେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ସାମରିକ ସହାୟତା ମଧ୍ୟ ଦେଇଥିଲା। ଭାରତର ଉପ-ସେନା ମୁଖ୍ୟ ରାହୁଲ ଆର. ସିଂହ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପାକିସ୍ତାନ ସେନା ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ପ୍ରାୟ ୮୧ ପ୍ରତିଶତ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଚୀନ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ।

ଚୀନ୍ ପହଲଗାମ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣକୁ ନିନ୍ଦା କରିଥିଲା ଏବଂ କହିଥିଲା ଯେ ଏହା ଆତଙ୍କବାଦ ବିରୋଧରେ, କିନ୍ତୁ ସେହି ସମୟରେ ଯୁଦ୍ଧବିରତି ଘୋଷଣା ପରେ ଚୀନ୍ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଥିଲା ଯେ ଏହା ପାକିସ୍ତାନର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷାକୁ ରକ୍ଷା କରିବ। ସେହି ସମୟରେ, ଚୀନ୍ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ୱାଙ୍ଗ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଏକ ଦୃଢ଼ ବନ୍ଧୁ ବୋଲି କହିଥିଲେ। ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କରେ ଯଥେଷ୍ଟ ସ୍ଥିରତା ଆସିଛି। ଏପରି ପରିବେଶରେ, ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଜୟଶଙ୍କରଙ୍କ ଏହି ଗସ୍ତ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ହୋଇପାରେ।