Sonam Wangchuk: କିଏ ଏହି ସୋନମ ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍?, ଲଦାଖ ହିଂସା ନେଇ ସରକାରଙ୍କ ସହ ମୁହାମୁହିଁ, “ଥ୍ରୀ ଇଡିଅଟ୍ସ” ସହ କ’ଣ ରହିଛି ଲିଙ୍କ…

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ପରିବେଶବିତ୍ ଏବଂ କର୍ମୀ ସୋନମ ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଲଦାଖରେ ହିଂସା ବିଜେପି ଦ୍ୱାରା ୨୦୨୦ ରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଉପରେ “ୟୁ-ଟର୍ଣ୍ଣ” ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ଯୁବକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ବେକାରୀ ରହିବା ଦ୍ୱାରା ହୋଇଛି। ବିକ୍ଷୋଭ ପୋଡ଼ି ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ବାହିନୀ ସହିତ ସଂଘର୍ଷରେ ପରିଣତ ହେବା ପରେ ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍ ଏହାକୁ ତାଙ୍କ ଜୀବନର “ସବୁଠାରୁ ଦୁଃଖଦ ଦିନ” ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ।

ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଅଶାନ୍ତି ଲଦାଖକୁ ରାଜ୍ୟ ମାନ୍ୟତା ଏବଂ ଷଷ୍ଠ ଅନୁସୂଚୀ ଅଧୀନରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ଦାବି କରୁଥିବା ହତାଶ ଯୁବକମାନଙ୍କର ଏକ “ଜୈବିକ ବିସ୍ଫୋରଣ” ଥିଲା। “ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ଧରି, ଆମେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପଥ ଅନୁସରଣ କରି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶାନ୍ତି ଏବଂ ସର୍ବଦା ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ବଜାୟ ରଖିଛୁ… କିନ୍ତୁ ଆଜି ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅପ୍ରତ୍ୟାଶିତ, ଅକସ୍ମାତ୍, ଅତ୍ୟନ୍ତ ସ୍ୱାଭାବିକ ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ଯୁବକମାନେ ବାହାରକୁ ଆସି ଉତ୍ପାତ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ,” ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।

ତେବେ ବୁଧବାର ଲେହରେ ପ୍ରଦର୍ଶନକାରୀମାନେ ବିଜେପି କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ଏକ CRPF ଭ୍ୟାନରେ ନିଆଁ ଲଗାଇ ଦେବା ପରେ ଅତି କମରେ ଚାରି ଜଣ ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ ଏବଂ ୭୦ ରୁ ଅଧିକ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ। ପୋଲିସ କହିଛି ଯେ ସୁରକ୍ଷା ବାହିନୀ ଲୁହ ବୁହା ଗ୍ୟାସ ଏବଂ ଭିଡ଼କୁ ଘଉଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ଗୁଳି ଚଳାଇଥିଲେ, ଯାହା ଫଳରେ ୩୦ ରୁ ଅଧିକ କର୍ମଚାରୀ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ। ପରେ ଲଦାଖ ରାଜଧାନୀରେ କର୍ଫ୍ୟୁ ଜାରି କରାଯାଇଥିଲା। ଯାହାକୁ ନେଇ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ସୋନମ ୱାଙ୍ଗଚୁକଙ୍କୁ ସିଧାସଳଖ ଦାୟୀ କରିଥିବା ବେଳେ, ଏନେଇ ବିଜେପି ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ କ୍ରୋଧ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ସୋନମ ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍।

ବିଜେପି କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ପୋଲିସ ଭ୍ୟାନ୍‌କୁ କାହିଁକି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ଟାର୍ଗେଟ କରାଯାଇଥିଲା ବୋଲି ପଚରାଯିବାରୁ, ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଲଦାଖର ଅନେକ ଲୋକ ଶାସକ ଦଳ ଉପରେ କ୍ଷୁବ୍ଧ ଥିଲେ କାରଣ ସେମାନେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ଷଷ୍ଠ ସୂଚୀ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିବାର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଉପରେ “ୟୁ-ଟର୍ଣ୍ଣ” ନେଇଥିଲେ। “୨୦୨୦ ରେ ସେମାନଙ୍କର ଘୋଷଣାପତ୍ରରେ ପ୍ରଥମ ପଏଣ୍ଟ ଭାବରେ ଥିଲା ଯେ ଲଦାଖକୁ ଷଷ୍ଠ ସୂଚୀ ଅଧୀନରେ ନିଆଯିବ। ସେମାନେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ୟୁ-ଟର୍ଣ୍ଣ ନେଇଥିଲେ,” ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ସେ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ବିଜେପି ନେତାମାନେ ହଜାର ହଜାର ଚାକିରିର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ ଯାହା କେବେ ବାସ୍ତବରେ ପରିଣତ ହୋଇନଥିଲା। “ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏକ ଘୋର ହତାଶା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି,” ସୋନମ୍ ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍ କହିଛନ୍ତି। ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି ଯେ ଅନେକ ଯୁବକ ତାଙ୍କ ଗାନ୍ଧୀବାଦୀ ପଦ୍ଧତି ସହିତ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ହରାଇଛନ୍ତି। “ସେମାନେ ମୋତେ ଆନଶାନର ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ପଥ ଅନୁସରଣ କରିବା ପାଇଁ ଦୋଷାରୋପ କରିବେ। ତେଣୁ ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା,” ସେ କହିଛନ୍ତି, ସେ ବୁଧବାର ଦିନ ତାଙ୍କର ଅନଶନକୁ “ଶାନ୍ତି ପାଇଁ” ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିଛନ୍ତି।

ତେବେ ଏହାକୁ ନେଇ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ଲଦାଖ ହିଂସାରେ ଖବରର ଶିରୋନାମ ଥିବା ସୋନମ୍‌ ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍‌ କିଏ ?

ଲଦାଖରେ ହିଂସା ମଧ୍ୟରେ, ସୋନମ ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍ ତାଙ୍କର ୧୫ ଦିନିଆ ଅନଶନ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିଛନ୍ତି। ସେ ହିଂସା ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ଦେଶ କିମ୍ବା ଲଦାଖକୁ ଅସ୍ଥିର କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ନାହିଁ। ତେବେ ଲଦାଖକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜ୍ୟ ମାନ୍ୟତା ପାଇଁ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବା ସୋନମ ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍ ଜଣେ ପରିବେଶବିତ୍ ଏବଂ ଜଳବାୟୁ କର୍ମୀ। ଲଦାଖର ବାସିନ୍ଦା ସୋନମ ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍ ଜଣେ ଇଞ୍ଜିନିୟର ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ସଂସ୍କାରକ ମଧ୍ଯ। “ଥ୍ରୀ ଇଡିଅଟ୍ସ” ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଅମିର ଖାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଅଭିନୀତ ଚରିତ୍ର ସୋନମ ୱାଙ୍ଗଚୁକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ସୋନମ ଭାରତୀୟ ସେନା ପାଇଁ ଅନେକ ନବସୃଜନ ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି। ସେ ବରଫ ସ୍ତୁପ ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଭାରତୀୟ ସୈନିକଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁତ ଲାଭଦାୟକ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି। ସେ ଲଦାଖରେ ତାଙ୍କର ଚାଲିଥିବା ଶିକ୍ଷାଗତ ସଂସ୍କାର ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା। ସେ ହିମାଳୟ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଅଲଟରନେଟିଭ୍ସ୍ ଲଦାଖ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଜଡିତ, ଯାହା ସ୍ଥାନୀୟ ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ ପରିବେଶଗତ ଅନୁକୂଳନ କୌଶଳ ଉପରେ ଆଧାରିତ ସେଠାକାର ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ତାଲିମ ପ୍ରଦାନ କରେ।

ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ନବସୃଜନ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍ ଲଦାଖକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜ୍ୟ ମାନ୍ୟତା ଦାବି କରିବା ସମୟରେ ରାଜନୈତିକ ମହଲରେ ପ୍ରମୁଖ ହୋଇଥିଲେ। ପରେ ସେ ତିନୋଟି ପ୍ରାଥମିକ ଦାବି ଉପରେ ଏକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କଲେ: ପ୍ରଥମତଃ, ଲଦାଖକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜ୍ୟ ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ, ଦ୍ୱିତୀୟତଃ, ସମ୍ବିଧାନର ଷଷ୍ଠ ଅନୁସୂଚୀ ଅନୁଯାୟୀ ଲଦାଖକୁ ସାମ୍ବିଧାନିକ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ, ଏବଂ ତୃତୀୟତଃ, ଆଞ୍ଚଳିକ ସମ୍ବଳ, ଚାକିରି ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ୱାୟତ୍ତତା ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି। ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସେ ପୂର୍ବରୁ ଅନେକ ଅନଶନ କରିଛନ୍ତି। ସେ ତାଙ୍କ ସମର୍ଥକମାନଙ୍କ ସହିତ ଥରେ ଦିଲ୍ଲୀ ମଧ୍ୟ ଚାଲିଯାଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ପରେ ତାଙ୍କୁ ଫେରାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା।

ସେ ବର୍ତ୍ତମାନ ତାଙ୍କର ୩୫ ଦିନର ଅନଶନରେ ରହିଥିବା ବେଳେ।  ଅନଶନର ୧୫ ତମ ଦିନରେ, ପ୍ରତିବାଦ ହିଂସାତ୍ମକ ହୋଇଗଲା। ଲେହରେ ପ୍ରଦର୍ଶନକାରୀ ଏବଂ ପୋଲିସ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ ହୋଇଥିଲା। ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟିର ଏକ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରାଯାଇ ନିଆଁ ଲଗାଯାଇଥିଲା। ଚାରି ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି। ହିଂସାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି, ୱାଙ୍ଗଚୁକ୍ ତାଙ୍କର ଅନଶନ ବାତିଲ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ଶାନ୍ତି ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି।