ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଆସୋସିଏସନ୍ ଫର୍ ଡେମୋକ୍ରାଟିକ୍ ରିଫର୍ମସ୍ (ଏଡିଆର)ର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି (ବିଜେପି) ଏବଂ ଭାରତ ରାଷ୍ଟ୍ର ସମିତି (ବିଆରସ୍) ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ଟ୍ରଷ୍ଟ ବା ନିର୍ବାଚନୀ ଟ୍ରଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ରାଜନୈତିକ ଦଳଗୁଡ଼ିକୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ଅଧିକାଂଶ ଚାନ୍ଦା ପାଇଛନ୍ତି।
ନିର୍ବାଚନ ସଂସ୍କାର ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ରିତ ଏକ ବେସରକାରୀ ସଂସ୍ଥା ଏଡିଆର ନିର୍ବାଚନୀ ଟ୍ରଷ୍ଟଗୁଡିକ ଦ୍ୱାରା ଦାଖଲ କରାଯାଇଥିବା ରିପୋର୍ଟର ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛି ଯେ ୩୯ଟି କର୍ପୋରେଟ୍ ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଏହି ଟ୍ରଷ୍ଟଗୁଡ଼ିକୁ ୩୬୩ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଦାନ କରିଛନ୍ତି।
ପ୍ରୁଡେଣ୍ଟ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ଟ୍ରଷ୍ଟକୁ ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବଦାନ ମିଳିଥିବା ବେଳେ ୩୪ଟି କର୍ପୋରେଟ୍ ଓ ବିଜନେସ୍ ହାଉସ୍ ୩୬୦ କୋଟି ରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଦାନ କରିଛନ୍ତି। ସମାଜ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ଟ୍ରଷ୍ଟକୁ ପାଖାପାଖି ୨ କୋଟି ଟଙ୍କା, ପରିବହନ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ଟ୍ରଷ୍ଟକୁ ୭୫.୫୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଏବଂ ଟ୍ରାଇମ୍ଫ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ଟ୍ରଷ୍ଟକୁ ୫୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଦାନ ମିଳିଛି।
ବିଜେପିକୁ ଏହି ଚାନ୍ଦାର ଯଥେଷ୍ଟ ଅଂଶ ମିଳିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ସମୁଦାୟ ୨୫୯.୦୮ କୋଟି ଟଙ୍କା ବା ସମସ୍ତ ରାଜନୈତିକ ଦଳକୁ ମିଳିଥିବା ମୋଟ ଦାନର ୭୦.୬୯% ରହିଛି। ଏହାପରେ ବିଆରଏସକୁ ୯୦ କୋଟି ବା ୨୪.୫୬% ଟଙ୍କା ମିଳିଥିବା ବେଳେ ଓ୍ଵାଇଏସ୍ଆର୍ କଂଗ୍ରେସ, ଆପ୍ ଏବଂ କଂଗ୍ରେସକୁ ମିଳିତ ଭାବେ ୧୭.୪୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ମିଳିଛି।
ପ୍ରୁଡେଣ୍ଟ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ଟ୍ରଷ୍ଟ ବିଜେପିକୁ ୨୫୬.୨୫ କୋଟି ଟଙ୍କା ଦାନ କରିଥିବା ବେଳେ ସମାଜ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ଟ୍ରଷ୍ଟକୁ ଆସୋସିଏସନ ୧.୫୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ଦାନ କରିଛି। ପ୍ରୁଡେଣ୍ଟ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ଟ୍ରଷ୍ଟ ବିଆରଏସ, ୱାଇଏସଆର କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ଆପ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଦାନ କରିଛି।
୨୦୨୨-୨୩ରେ ବିଜେପି ଓ ବିଆରଏସ ପ୍ରମୁଖ ହିତାଧିକାରୀ ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଭାରତରେ ରାଜନୈତିକ ଦଳଗୁଡ଼ିକୁ ପାଣ୍ଠି ଯୋଗାଇବାରେ ନିର୍ବାଚନୀ ଟ୍ରଷ୍ଟର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଉପରେ ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇଛି। ନୈତିକ ଏବଂ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାରେ ଏଭଳି ପାଣ୍ଠି ବ୍ୟବସ୍ଥାର ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଚାରର ବିଷୟ ହୋଇ ରହିଛି।
ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ଟ୍ରଷ୍ଟ ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ବଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ଫରକ କ’ଣ?
କଂଗ୍ରେସ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ୟୁନାଇଟେଡ୍ ପ୍ରୋଗ୍ରେସିଭ୍ ଆଲାଏନ୍ସ (ୟୁପିଏ) ସରକାର ୨୦୧୩ରେ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ଟ୍ରଷ୍ଟ ବା ନିର୍ବାଚନୀ ଟ୍ରଷ୍ଟ ଗଠନ କରିଥିଲେ। ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ବଣ୍ଡ ଯୋଜନା ଭଳି ଏହା ମଧ୍ୟ କର୍ପୋରେସନ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ରାଜନୈତିକ ଦଳମାନଙ୍କୁ ଦାନ ଦେବାର ସୁବିଧା କରିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ବଣ୍ଡ ସ୍କିମ୍ ରେ ଦାତାଙ୍କ ନାମ ଗୋପନ ରଖିବାକୁ ଚାହୁଁଥିବା ବେଳେ ନିର୍ବାଚନୀ ଟ୍ରଷ୍ଟଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତିବର୍ଷ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷ ଓ କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକର ଅବଦାନ ଏବଂ ଦଳଗୁଡ଼ିକୁ ସେମାନଙ୍କ ଚାନ୍ଦା ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କ ନିକଟରେ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ।