ସରିଲା ହରିଣ ଗଣନା: ୨ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୧୦୪୪କୁ ବୃଦ୍ଧି

ବ୍ରହ୍ମପୁର: ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରୟାସରେ ଏକ ବଡ଼ ସଫଳତା ପାଇଛି ବନବିଭାଗ। ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଏହା ୮,୭୮୯କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବା ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି। ଜାନୁଆରୀ ୨୯ ତାରିଖରେ ଜିଲ୍ଲାର ତିନୋଟି ବନଖଣ୍ଡରେ ଏକକାଳୀନ ହୋଇଥିଲା କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗ ଗଣନା କାର୍ଯ୍ୟ। ବନ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଦ୍ୱିବାର୍ଷିକ ଗଣନାରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାବରେ କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ୨୦୨୩ରେ ସେମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୭,୭୪୫ ଏବଂ ୨୦୧୮ ରେ ୪,୦୮୨ ରହିଥିଲା।

ଭଞ୍ଜନଗର ଉତ୍ତର ଘୁମୁସର ବନଖଣ୍ଡରେ ୨୦୨୪-୨୫ ବର୍ଷ ନିମନ୍ତେ ଏହି ବିରଳ ପ୍ରଜାତି କୃଷସାର ମୃଗ ଗଣନାଶେଷ ହୋଇଛି। ୨୦୧୫ ମସିହା ପର ଠାରୁ, ଏହି ବନଖଣ୍ଡରେ ଦେଖା ଦେଇଥିବା ଏହି ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କ୍ରମଶଃ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ସର୍ବଶେଷ ଗଣନାରେ ମୋଟ କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟରୁ ୫,୨୪୧ ମାଈ, ୧,୭୬୫ ଅଣ୍ଡିରା ଏବଂ ୧,୭୮୩ଟି ଶାବକ ଅଛନ୍ତି।

ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ (ସୁରକ୍ଷା) ଆଇନ ୧୯୭୨ (୧୯୯୨ରେ ସଂଶୋଧିତ) ଅନୁଯାୟୀ କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗ ସୂଚୀ-୧ ପ୍ରାଣୀ ଏବଂ ରେଡ୍ ଡାଟା ବୁକ୍ ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ପ୍ରାଣୀକୁ ଅସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ତେବେ ଘୁମୁସର ଦକ୍ଷିଣ ଡିଭିଜନରେ ସର୍ବାଧିକ ସଂଖ୍ୟକ କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗ ଦେଖାଯାଇଥିଲା (୫,୬୨୭), ଏବଂ ଘୁମୁସର ଉତ୍ତର ଡିଭିଜନରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ୪୦୪ ଗଣନା କରାଯାଇଥିଲା। ବ୍ରହ୍ମପୁର ବନ ବିଭାଗରେ ମୋଟ ୨,୭୫୮ କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗ ମିଳିଛି।

ଦକ୍ଷିଣ ଘୁମୁସର ଡିଏଫଓ ବିକେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ କହିବା କଥା ହେଲା, “ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜିଲ୍ଲାରେ କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାର କିଛି କାରଣ ହେଉଛି ବାସସ୍ଥାନରେ ଉନ୍ନତି, ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକ ଏବଂ ବନ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ସୁରକ୍ଷା। ଜିଲ୍ଲାର ଲୋକମାନେ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଧାର୍ମିକ ଭାବରେ ସୁରକ୍ଷା ଦିଅନ୍ତି। “ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଧାନ କ୍ଷେତରେ କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗ ଦେଖାଯିବା ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ସତର୍କ ସୂଚନା।”

ବର୍ତ୍ତମାନ ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା ବର୍ତ୍ତମାନ କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗଙ୍କ ଏକମାତ୍ର ବାସସ୍ଥାନ। ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ବାଲୁଖଣ୍ଡ-କୋଣାର୍କ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ୨୦୧୨-୧୩ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦେଖାଯାଉଥିବା କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗଗୁଡ଼ିକ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରୁ ଉଭାନ ହୋଇଯାଇଥିଲେ। କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରି ପୁରୀର ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ସେମାନଙ୍କର ହଜିଯାଇଥିବା ବାସସ୍ଥାନକୁ ଫେରି ପାଇବା ପାଇଁ ବନ ବିଭାଗ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛି।

ଡିଏଫଓ ଘୁମୁସର ଉତ୍ତର ଡିଭିଜନ ହିମାଂଶୁ ଶେଖର ମହାନ୍ତି କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ପୂର୍ବରୁ ସେମାନଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଚାରିଟି କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗ – ତିନୋଟି ମାଈ ଏବଂ ଗୋଟିଏ ଅଣ୍ଡିରା ପୁରୀକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିଛନ୍ତି। ସରକାରଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ ଆଉ ଚାରୋଟି ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଶୀଘ୍ର ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଯିବ। ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ପଶୁମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ ଥିବାରୁ ସରକାର ସେମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ୟତ୍ର ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିବା ସୂଚନା ମିଳିଛି।