ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସୁନ୍ଦର ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ, ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟରେ ଭରପୂର। ହେଲେ ପ୍ରକୃତିର କୋପରେ ଏବେ କାନ୍ଦୁଛି ରାଜ୍ୟ । ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଦେଖୁଛି ପ୍ରକୃତିର କରାଳ ରୂପ। ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡର ଉତ୍ତରକାଶୀରେ ବାଦଲ ଫାଟିବାର ସେ ଭୟଙ୍କର ଦୃଶ୍ୟ ସମସ୍ତଙ୍କ ଛାତି ଥରାଇ ଦେଇଛି । ମଙ୍ଗଳବାର ଅପରାହ୍ଣରେ ଉତ୍ତରକାଶୀର ଧରାଳି ଗାଁରେ ବାଦଲ ଫାଟିବା ଯୋଗୁଁ ବହୁତ କ୍ଷୟକ୍ଷତି ହୋଇଛି । ଧୋଇ ଯାଇଛି ଅନେକଙ୍କ ସ୍ବପ୍ନ । ଉତ୍ତରକାଶୀର ଧରାଳି ଗାଁ ଭଗ୍ନାବଶେଷ ତଳେ ଚାପି ହୋଇ ରହିଥିବା ବେଳ ଜୋରଦାର ହୋଇଛି ଉଦ୍ଧାର କାର୍ଯ୍ୟ। ମେଘ ଫାଟିବା ଯୋଗୁଁ ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି ଏବଂ ଅନେକ ଘର ଏବଂ ବାସସ୍ଥାନ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଛି । କିନ୍ତୁ କ’ଣ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଏହି ମେଘ କିପରି ଫାଟିଥାଏ ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ଫାଟେ ଏତେ ପାଣି କେଉଁଠାରୁ ଆଣେ ?
ବାଦଲ ଫାଟିବା କ’ଣ?
ପ୍ରବଳ ବର୍ଷାର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ବାଦଲ ଫାଟିବା କୁହାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ପ୍ରବଳ ବର୍ଷାର ସମସ୍ତ ଘଟଣାକୁ ବାଦଲ ଫାଟିବା କୁହାଯାଏ ନାହିଁ । ମେଘ ଫାଟିବାର ଏକ ଭିନ୍ନ ପରିଭାଷା ଅଛି । ପ୍ରାୟ ୧୦ x ୧୦ କିଲୋମିଟର ପରିସୀମାରେ ଏକ ଘଣ୍ଟାରେ ୧୦ ସେମି କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ବର୍ଷାକୁ ବାଦଲ ଫାଟିବା ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏହି ପରିଭାଷା ଅନୁସାରେ, ଅଧ ଘଣ୍ଟାରେ ସମାନ ଅଞ୍ଚଳରେ ୫ ସେମି ବର୍ଷାକୁ ବି ବାଦଲ ଫାଟିବା କୁହାଯାଇପାରେ । ଯେଉଁଥିରେ ବାର୍ଷିକ ବର୍ଷାର ପ୍ରାୟ ୧୦ ପ୍ରତିଶତ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ଗୋଟିଏ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ବର୍ଷିଯାଏ । ହାରାହାରି, ଭାରତରେ ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷରେ ପ୍ରାୟ ୧୧୬ ସେମି ବର୍ଷା ଆଶା କରାଯାଇପାରେ ।
ବାଦଲ କିପରି ଫାଟେ?
ପର୍ବତମାଳାରେ ମେଘ ଫାଟିବା ଏକ ସାଧାରଣ ଘଟଣା । ବିଶେଷକରି, ଅରୋଗ୍ରାଫିକ୍ ଲିଫ୍ଟ ପ୍ରଭାବ ଯୋଗୁଁ ପର୍ବତ ଦ୍ୱାରା ବାୟୁ ଉପରକୁ ଜୋରରେ ପଠାଯାଏ, ଆର୍ଦ୍ରତା ଏବଂ ବର୍ଷାକୁ ଅଧିକ କେନ୍ଦ୍ରିତ କରେ, ଯାହା ଫଳରେ ତୀବ୍ର ବୃଷ୍ଟିପାତ ଘଟେ। ଏହା ସହିତ, ପାହାଡିଆ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟତଃ ସ୍ଥାନୀୟ ନିମ୍ନ-ଚାପ କ୍ଷେତ୍ର ଅନୁଭବ କରନ୍ତି, ଯାହା ମେଘକୁ ଆକର୍ଷିତ କରେ । ଯେହେତୁ ଉତ୍ତରଖଣ୍ଡ ଏକ ପାହାଡିଆ ଅଞ୍ଚଳ, ତେଣୁ ପ୍ରାୟ ଏଠି ଏପରି ପରିସ୍ଥିତି ଉପୁଜେ । ଯେତେବେଳେ ଭୂମିରୁ ଉଷ୍ମ ପବନ ମେଘ ଆଡକୁ ଉଠି ବର୍ଷାବିନ୍ଦୁକୁ ଉପରକୁ ନେଇଯାଏ, ଏହା ଯୋଗୁଁ ବର୍ଷା ଠିକ୍ ଭାବରେ ହୁଏ ନାହିଁ ଏବଂ ମେଘରେ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ଆର୍ଦ୍ରତା ଜମା ହୋଇ ରହିଥାଏ । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଯେତେବେଳେ ଉପରକୁ ଯାଉଥିବା ପବନ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯାଏ, ସେତେବେଳେ ମେଘରେ ଜମା ହୋଇଥିବା ସମସ୍ତ ପାଣି ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ତଳକୁ ଖସିଯାଏ । ଏହି ଘଟଣାଟିକୁ ବାଦଲ ଫାଟିବା ମେଘ ଫାଟିବା କୁହାଯାଏ । ଆଉ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଉପରକୁ ଯାଉଥିବା ପବନ ପାଣିକୁ ତଳକୁ ଖସିବାରେ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଏ । ଯାହା ଏତେ ପରିମାଣ ଏବଂ ଶୀଘ୍ର ଆସେ ଯେ ଏହାର ରୂପ ଏକ ଉଚ୍ଚ ଜୁଆର ଭଳି ଦେଖାଯାଇଥାଏ । ଯାହା ନିମିଷକେ ସବୁକିଛି ଧୋଇନେଇଯାଏ ।
ମେଘ ଏତେ ପାଣି କେଉଁଠାରୁ ପାଏ?
ମେଘ ହେଉଛି ଛୋଟ ଛୋଟ ଜଳବିନ୍ଦୁ କିମ୍ବା ବରଫ ସ୍ଫଟିକର ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ। ଯେତେବେଳେ ସୂର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତାପ ଯୋଗୁଁ ପାଣି ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୋଇ ବାୟୁରେ ଯାଏ, ଏହା ଉପରକୁ ଯିବା ସହିତ ଥଣ୍ଡା ହେବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରେ। ଥଣ୍ଡା ହେବା ପରେ, ବାଷ୍ପ ଛୋଟ ଜଳବିନ୍ଦୁରେ ପରିଣତ ହୁଏ। ଯେତେବେଳେ ଏହି ବିନ୍ଦୁଗୁଡ଼ିକ ଧୂଳି କଣିକା ଚାରିପାଖରେ ଏକାଠି ହୁଏ, ସେମାନେ ମେଘର ରୂପ ନିଅନ୍ତି। ଛୋଟ ମେଘଗୁଡ଼ିକ ଏକ ବଡ଼ ମେଘରେ କିଛି ଗ୍ରାମରୁ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଟନ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାଣି ଧାରଣ କରିପାରିବ । ଯେଉଁଠାରେ ଏକ ମଧ୍ୟମ ଆକାରର ମେଘରେ କିଛି ଟନ୍ ରୁ କିଛି ଶହ ଟନ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାଣି ରହିପାରିବ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଏକ ବଡ଼ ମେଘରେ ହଜାର ହଜାରରୁ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଟନ୍ ପାଣି ରହିପାରିବ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଏକ ପ୍ରବଳ ବଜ୍ରପାତ ମେଘ ଦୁଇ ବିଲିୟନ ପାଉଣ୍ଡରୁ ଅଧିକ ପାଣି ଧାରଣ କରିପାରିବ। ମେଘଗୁଡ଼ିକର ଓଜନ ବହୁତ, ତଥାପି ସେମାନେ ଆକାଶରେ ଭାସମାନ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥାନ୍ତି । ଆଉ ବାୟୁ ଦୁର୍ବଳ ହେଲେ ଏକା ସାଙ୍ଗରେ ବର୍ଷି ପଡନ୍ତି । ଯାହାକୁ ଆମେ ବର୍ଷା କହୁ ।
Comments are closed.