ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଦିଲ୍ଲୀରେ ବଢ଼ୁଥିବା ପ୍ରଦୂଷଣକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରର ପରିବେଶ ବିଭାଗ ଆଗାମୀ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବୈଠକରେ କୃତ୍ରିମ ବର୍ଷା (Cloud Seeding) ପରୀକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଯାଉଛି। ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀଙ୍କ କହିବା ଅନୁସାରେ, ଯଦି ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଅନୁମୋଦନ ମିଳେ, ତେବେ ସରକାର ସିଧାସଳଖ ଆଇଆଇଟି କାନପୁରକୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି କୃତ୍ରିମ ବର୍ଷା ପାଇଁ କେତେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ ଏବଂ ଏହା କିପରି କାମ କରେ।
କୃତ୍ରିମ ବର୍ଷାରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ଓ ପ୍ରକ୍ରିୟା
ଗୋଟିଏ କୃତ୍ରିମ ବର୍ଷା ପରୀକ୍ଷଣ ପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୧.୫ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ ହେବାର ଆକଳନ କରାଯାଇଛି। ଏହି ପରୀକ୍ଷଣରେ ଆଇଆଇଟି କାନପୁର ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିବ, ଏବଂ ସରକାରଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱ ହେବ କେବଳ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଯୋଗାଇବା। ଯଦି ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଦ୍ୱାରା ଦିଲ୍ଲୀବାସୀଙ୍କୁ ପ୍ରଦୂଷଣରୁ ମୁକ୍ତି ମିଳେ, ତେବେ ଏହା ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଆଶ୍ୱସ୍ତି ହେବ।
କୃତ୍ରିମ ବର୍ଷା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ସର୍ତ୍ତ
କୃତ୍ରିମ ବର୍ଷା ସଫଳ ହେବା ପାଇଁ କେତେକ ସର୍ତ୍ତ ପୂରଣ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ:
- ପବନର ଗତି ଓ ଦିଗ: ପବନର ଗତି ଓ ଦିଗ ଅନୁକୂଲ ହେବା ଦରକାର।
- ବାଦଲର ଉପସ୍ଥିତି: ଆକାଶରେ ପ୍ରାୟ ୪୦% ବାଦଲ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ, ଯେଉଁଥିରେ କିଛି ପରିମାଣରେ ଜଳୀୟ ବାଷ୍ପ ଥିବା ଦରକାର।
- ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ପରିମାଣ: ଅତ୍ୟଧିକ ବର୍ଷା ହେଲେ ବନ୍ୟା ଭଳି ସମସ୍ୟା ଦେଖାଦେଇପାରେ, ଆଉ ଅନୁକୂଲ ପରିସ୍ଥିତି ନ ଥିଲେ ପରୀକ୍ଷଣ ବିଫଳ ହୋଇପାରେ।
କୃତ୍ରିମ ବର୍ଷା କିପରି କାମ କରେ?
କୃତ୍ରିମ ବର୍ଷା ପାଇଁ “କ୍ଲାଉଡ ସିଡିଂ” (Cloud Seeding) ନାମକ ଏକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ। ଏଥିରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପଦାର୍ଥ ବାଦଲରେ ଛଡ଼ାଯାଏ:
- ସିଲଭର ଆୟୋଡାଇଡ, ଡ୍ରାଏ ଆଇସ (କଠିନ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ) କିମ୍ବା ସାଧାରଣ ଲୁଣ।
- ଏହି ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ବିମାନ, ରକେଟ, ବେଲୁନ କିମ୍ବା ଡ୍ରୋନ ମାଧ୍ୟମରେ ବାଦଲରେ ଛଡ଼ାଯାଏ।
ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ପାଇଁ ସଠିକ ବାଦଲ ଚୟନ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଶୀତଦିନେ ବାଦଲରେ ଜଳୀୟ ବାଷ୍ପ ଓ ନମୀ କମ ଥାଏ, ଯାହା ବର୍ଷା ପାଇଁ ଅସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି କରେ। ଯଦି ପାଗ ଅତ୍ୟଧିକ ଶୁଷ୍କ ହୁଏ, ତେବେ ଜଳବିନ୍ଦୁ ଭୂମିରେ ପହଞ୍ଚିବା ପୂର୍ବରୁ ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୋଇଯାଇପାରେ, ଯାହା ପରୀକ୍ଷଣକୁ ବିଫଳ କରିପାରେ।
Comments are closed.