ବିପଦରେ ଓଡ଼ିଶାର ନଦୀ: ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ସଂଗଠିତ ହେଲେ ନାଗରିକ

ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଓଡ଼ିଶାର ନଦୀ ଓ ଜଳାଶୟଗୁଡ଼ିକର ଖରାପ ଅବସ୍ଥାକୁ ନେଇ ଚିନ୍ତା ବଢ଼ୁଛି ଏଥିପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପୃଷ୍ଠଭୂମିର ନାଗରିକମାନେ ଏକାଠି ହୋଇ ତୁରନ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ଦାବି କରିଛନ୍ତି । ଭୁବନେଶ୍ୱର ସହିଦ ନଗରରେ ଆୟୋଜିତ ଓଡ଼ିଶା ମନସ୍କ ସର୍କଲର ଅଷ୍ଟମ ସଂସ୍କରଣରେ ପରିବେଶ କର୍ମୀ, ଐତିହ୍ୟ ସଂରକ୍ଷକ, ଶିକ୍ଷାବିତ୍ ଏବଂ ସଚେତନ ନାଗରିକମାନେ ଏକାଠି ହୋଇ “ମରିଯାଉଥିବା ନଦୀ, ମରିଯାଉଥିବା ପରମ୍ପରା: ଆମେ ଓଡ଼ିଶାର ନଦୀଗୁଡ଼ିକୁ ରକ୍ଷା ନକରି ଓଡ଼ିଶାର ସାମାଜିକ-ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିଚୟ ରକ୍ଷା କରିପାରିବା କି”? ନାମକ ଏକ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଉପରେ ବିଚାର ବିମର୍ଶ କରିଥିଲେ ।

ରାଜ୍ୟରେ ମରିଆସୁଥିବା ନଦୀଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଏହି ସମାବେଶରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରାଯାଇଥିଲା । ପ୍ରାଥମିକ ଭାବେ ଐତିହାସିକ ଗଙ୍ଗୁଆ ନଦୀ ଯାହା ଏବେ ପ୍ରଦୂଷିତ ଡ୍ରେନ୍ ରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି ତାହାର ସୁରକ୍ଷା ଓ ସଂରକ୍ଷଣ ଉପରେ କାମ କରିବା ପାଇଁ ସମସ୍ତେ ସହଯୋଗର ହାତ ବଢ଼ାଇଥିଲେ।

ଓଡ଼ିଶାର ନଦୀଗୁଡ଼ିକୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ସାମୂହିକ ସ୍ୱର

ଅଲ୍ ଥିଙ୍ଗ୍ସ ଓଡ଼ିଶା ପକ୍ଷରୁ ଆୟୋଜିତ ଏହି ଆଲୋଚନାଚକ୍ରରେ ନଦୀ ସମ୍ପର୍କିତ ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅନୁଭୂତିର ଉତ୍ସାହପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଦାନପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା ଓଡ଼ିଶା ମନସ୍କ ସର୍କଲ୍ କିପରି ଆମର ନଦୀ ଗୁଡ଼ିକ ଐତିହାସିକ ଭାବେ ସଭ୍ୟତାକୁ ଗଢି ତୋଳିପାରିଛି ଓ ସାମାଜିକ-ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ଏବଂ ଏହି ନଦୀ ମାନଙ୍କର ଅବକ୍ଷୟ ଓଡ଼ିଶାର ପରିବେଶ ଓ ଐତିହ୍ୟକୁ କିପରି ବିପଦରେ ପକାଇଛି, ତାହା ଉପରେ ବିଚାର କରିବାପାଇଁ ଏକ ସ୍ଥାନ ପାଲଟିଥିଲା ।

ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନେ ଜୀବିକାର ଉତ୍ସ ଏବଂ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଶ୍ରଦ୍ଧାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ମୃତିସ୍ଥଳୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନରେ ନଦୀମାନଙ୍କର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ବିଷୟରେ ସ୍ମରଣ କରିଥିଲେ ।

ଓଡ଼ିଶାର ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ଐତିହାସିକ ମହତ୍ତ୍ୱ, ଏହାର କୂଳରେ ଥିବା ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟ ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳ ଜବରଦଖଲ, ପ୍ରଦୂଷଣ ଓ ଅବହେଳା କାରଣରୁ ଏହି ଲାଇଫଲାଇନ୍ ଗୁଡ଼ିକ ଯେଭଳି ଭୟଙ୍କର ଗତିରେ ଖରାପ ହେଉଛି, ସେ ଭଳି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା ।

ଗଙ୍ଗୁଆ ଉପରେ ଫୋକସ: ଅବହେଳାରେ ହଜିଯାଇଥିବା ନଦୀ

ଏହି ଅଧିବେଶନର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରମୁଖ ସଂକଳ୍ପ ଥିଲା ଗଙ୍ଗୁଆ ଉପରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ଓଡ଼ିଶାର ମରିଯାଇଥିବା ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରେସର ଗ୍ରୁପ୍ ଗଠନ କରିବା । ଐତିହାସିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଗନ୍ଧବତୀ ନାମରେ ପରିଚିତ ଏହି ନଦୀ ଏକଦା ଭୁବନେଶ୍ୱର ଓ ଏହାର ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳର ସାମାଜିକ-ସାଂସ୍କୃତିକ ଢାଞ୍ଚାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିଥିଲା କିନ୍ତୁ ଏବେ ଏହା କେବଳ ନର୍ଦ୍ଦମା ନାଳରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି ।

ଗଙ୍ଗୁଆ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିପନ୍ନ ଜଳାଶୟଗୁଡ଼ିକର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ସଚେତନତା ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିବା, ନୀତିଗତ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରିବା ଏବଂ ଜନସମର୍ଥନ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଏହି ଗୋଷ୍ଠୀର ଲକ୍ଷ୍ୟ ।

ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତ: ଓଡ଼ିଶାର ନଦୀକୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଲଢ଼େଇ

ପ୍ରସିଦ୍ଧ ନଦୀ ସଂରକ୍ଷକ ସୁଦର୍ଶନ ଦାସ ଓ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ନ୍ୟାସନାଲ ଟ୍ରଷ୍ଟ ଫର ଆର୍ଟ ଆଣ୍ଡ କଲଚରାଲ ହେରିଟେଜ୍ (ଇନ୍ଟାକ୍), ସହ ଜଡ଼ିତ ଐତିହ୍ୟ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଅନୀଲ ଧୀର ପ୍ରମୁଖ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ । ଓଡ଼ିଶାର ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ଐତିହାସିକ, ପରିବେଶ ଗତ ଓ ସାମାଜିକ-ସାଂସ୍କୃତିକ ଗୁରୁତ୍ବ ଏବଂ ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରୟାସର ଜରୁରୀ ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ । ରାଜ୍ୟର ମରୁଥିବା ନଦୀଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଏହି ସମାବେଶରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରାଯାଇଥିଲା ।

ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ମନସ୍କ ସର୍କଲ ଆଶାବାଦୀ ଭାବରେ ଶେଷ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ ସକାରାତ୍ମକ ଫଳାଫଳ ଆଣିବ ବୋଲି ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନେ ଆଶା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ଓଡ଼ିଶାରେ ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ଅବକ୍ଷୟ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଚାପ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନ ଏକ ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପର ସଙ୍କେତ ଦେଉଛି । ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯୋଗାଯୋଗ ଓ ନୀତିଗତ ସମର୍ଥନ ବଢ଼ୁଥିବାରୁ ଓଡ଼ିଶାର ମରିଯାଉଥିବା ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ନାଗରିକମାନେ ଏବେ ଲଢ଼େଇର ଦାୟିତ୍ବ ନେଉଛନ୍ତି, ଯାହା ଆଗାମୀ ପିଢ଼ି ପାଇଁ ରାଜ୍ୟର ପରିବେଶ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ ହୋଇରହିବ ।

ଏହି ଓଡ଼ିଶା ମନସ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ସନ୍ଦିପ ବଳ, ସୋନାଲି ପ୍ରୀୟଦର୍ଶୀନି ଓ ମନୀଷା ପରିଚାଳନା କରିଥିଲେ ।