ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ:କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ନିର୍ବାଚନ ବଣ୍ଡ(ଇଲୋକ୍ଟ୍ରାଲ ବଣ୍ଡ)କୁ ନେଇ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଦେଇଛନ୍ତି ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ରାୟ। ଏହି ଯୋଜନା ବାତିଲ କରାଯିବା ଉଚିତ କି ନୁହେଁ ତାହା ଉପରେ ଗୁରୁବାର ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ରାୟ ଦେଇଛନ୍ତି। ଅଦାଲତ କହିଛନ୍ତି ରାଜନୈତିକ ଦଳମାନଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରତିଶୋଧ ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ସରକାରଙ୍କ ଟଙ୍କା କେଉଁଠୁ ଆସୁଛି ଏବଂ କେଉଁଠିକୁ ଯାଉଛି ନାଗରିକମାନେ ଜାଣିବାର ଅଧିକାର ରହିଛି।
୫ଜଣିଆ ଖଣ୍ଡପୀଠ କହିଛନ୍ତି ଅଜ୍ଞାତ ନିର୍ବାଚନ ବଣ୍ଡ ଯୋଜନା ସୂଚନା ଅଧିକାର ଏବଂ ଧାରା ୧୯ (୧) (କ) ର ଉଲ୍ଲଂଘନ ଅଟେ। ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଡି ଓ୍ବାଇ ଚନ୍ଦ୍ରଚୂଡଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏକ ପାଞ୍ଚ ଜଣିଆ ବେଞ୍ଚ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହି ବେଞ୍ଚରେ ଜଷ୍ଟିସ ସଞ୍ଜୀବ ଖାନ୍ନା, ବିଆର ଗାଭାଇ, ଜେବି ପାରଦୀୱାଲା ଏବଂ ମନୋଜ ମିଶ୍ର ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ଅଛନ୍ତି। କଳା ଟଙ୍କାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ ବଣ୍ଡ କେବଳ ଏକ ଯୋଜନା ନୁହେଁ। ଏହା ପାଇଁ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟ ଅଛି। ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି କହିଛନ୍ତି କଳା ଟଙ୍କା ରୋକିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସୂଚନା ଅଧିକାରର ଉଲ୍ଲଂଘନ ଯଥାର୍ଥ ନୁହେଁ।
ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି କହିଛନ୍ତି ରାଜନୈତିକ ଦଳଗୁଡିକ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ପାଣ୍ଠି ବିଷୟରେ ଭୋଟରଙ୍କ ଜାଣିବାର ଅଧିକାର ରହିଛି। ରାଜନୈତିକ ଦଳଗୁଡିକର ପାଣ୍ଠି ବିଷୟରେ ସୂଚନା ରହିବା ଦ୍ୱାରା ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଫ୍ରାଞ୍ଚାଇଜ ଚଳାଇବା ପାଇଁ ସ୍ପଷ୍ଟତା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି। ନିର୍ବାଚନ ବଣ୍ଡ ଯୋଜନାକୁ ଅଣସାମ୍ବିଧାନିକ ବୋଲି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି।
ପୂର୍ବ ସୂଚନା ଅନୁସାରେ, ୨୦୧୮ରେ ନିର୍ବାଚନ ବଣ୍ଡ ଯୋଜନା ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଯୋଜନାକୁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଅନେକ ଦଳ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଥିଲେ। ଯେଉଁଥିରେ କମନ କାଉଜ, ଆସୋସିଏଶନ ଫର ଡେମୋକ୍ରାଟିକ ରିଫର୍ମସ ଏବଂ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ (ମାର୍କ୍ସବାଦୀ) ସମେତ ଦଳ ସାମିଲ ଥିଲେ। ତେବେ ୨୦୨୩ ଅକ୍ଟୋବର ୩୧ ରୁ ନଭେମ୍ବର ୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତିଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ୫ ଜଣ ବିଚାରପତିଙ୍କ ସମ୍ବିଧାନ ବେଞ୍ଚ ଏହି ମାମଲାର ଶୁଣାଣି କରିଥିଲେ। ତେବେ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ବଣ୍ଡ ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ, ଷ୍ଟେଟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ (ଏସବିଆଇ) ରୁ ଭୋଟର ବଣ୍ଡ କ୍ରୟ କରି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ରାଜନୈତିକ ଦଳକୁ ଦାନ କରିପାରିବେ। ଏଥିରେ ଦାତାଙ୍କର ପରିଚୟ ଗୋପନୀୟ ରଖାଯାଏ । ଏହି ଯୋଜନାର ଏକ ବିଶେଷ କଥା ହେଉଛି ଯେ ଯଦି କୌଣସି ବଣ୍ଡରୁ ଆୟ ଯାହା ୧୫ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର ନ ହୁଏ ତାହା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ରିଲିଫ ପାଣ୍ଠିକୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ।
ଭୋଟ ଚାହୁଁଥିବା ଦଳ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପାଇବା ପାଇଁ ନାଗରିକମାନଙ୍କର ସମସ୍ତ ଅଧିକାର ରହିଛି। ପ୍ରତ୍ୟେକ କମ୍ପାନୀ କେତେ ଦାନ କରିଛନ୍ତି ତାହା ଜାଣିବା ଲୋକଙ୍କ ପକ୍ଷେ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ବୋଲି ଓକିଲ ପ୍ରଶାନ୍ତ ଭୂଷଣ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଥିଲେ।ଏଥି ସହିତ ବରିଷ୍ଠ ଆଡଭୋକେଟ କପିଲ ସିବଲ କହିଛନ୍ତି ଏହି ଯୋଜନାରେ କିଛି ନାହିଁ ଯାହା ଦାନକୁ ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସହିତ ଯୋଡିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏସବିଆଇ ନିଜେ କହିଛି ଯେ ବଣ୍ଡ ରାଶି ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ଏବଂ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର ହୋଇପାରିବ।