ହିଣ୍ଡାଲକୋ ଖଣି ମାମଲାରେ ଆକ୍ସନ ମୋଡ଼ରେ ସିବିଆଇ

ଭୁବନେଶ୍ୱର: ୨୦୧୧ରୁ ୨୦୧୩ ମଧ୍ୟରେ କୋଇଲା ଖନନ ପାଇଁ ପରିବେଶ ମଞ୍ଜୁରି ପାଇବାରେ ଦୁର୍ନୀତି ଅଭିଯୋଗରେ ଆଦିତ୍ୟ ବିର୍ଲା ଗ୍ରୁପର ଅଗ୍ରଣୀ ଆଲୁମିନିୟମ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ହିଣ୍ଡାଲକୋ ବିରୋଧରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ତଦନ୍ତ ବ୍ୟୁରୋ (ସିବିଆଇ) ମାମଲା ରୁଜୁ କରିଛି। ଓଡ଼ିଶାର ଝାରସୁଗୁଡ଼ାର ପ୍ରଦୂଷିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ତାଲବିରା-୧ ଖଣିରେ ଖଣି ଖନନ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ନେଇ ଏହି ମାମଲା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି। ଏକ୍ସପର୍ଟ ଆପ୍ରାଇଜାଲ କମିଟି (ଇଏସି)ର ସଦସ୍ୟ ସଚିବ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ବେଳେ କମ୍ପାନୀକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିବା ଅଭିଯୋଗରେ କେନ୍ଦ୍ର ପରିବେଶ ଓ ଜଙ୍ଗଲ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ତତ୍କାଳୀନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଟି ଚାନ୍ଦିନୀଙ୍କ ନାମ ସିବିଆଇ ନେଇଛି। ଦୀର୍ଘ ୮ ବର୍ଷ ପରେ ସିବିଆଇ ଏହି ମାମଲାରେ ସକ୍ରିୟ ହୋଇଛି।

ଦୁର୍ନୀତି ଓ ନିୟମ ଉଲ୍ଲଂଘନ ଅଭିଯୋଗ

ଭାରତୀୟ ପିଙ୍ଗଳ କୋଡ୍ ର ଧାରା ୧୨୦-ବି (ଅପରାଧିକ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର) ଏବଂ ଦୁର୍ନୀତି ନିବାରଣ ଆଇନର ଧାରା ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରାୟ ୮ ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲିଥିବା ବ୍ୟାପକ ପ୍ରାଥମିକ ତଦନ୍ତ ପରେ ଏହି ଏଫ୍ଆଇଆର୍ ରୁଜୁ ହୋଇଛି। ଆଦିତ୍ୟ ବିର୍ଲା ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ କର୍ପୋରେସନ୍ ପ୍ରାଇଭେଟ୍ ଲିମିଟେଡ୍ ୨୦୧୧ରୁ ୨୦୧୩ ମଧ୍ୟରେ ତାଲବିରାରେ କୋଇଲା ଖନନ ପାଇଁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ପରିବେଶ ମଞ୍ଜୁରି ପାଇବା ପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ଲାଞ୍ଚ ଦେଇଥିବା ଅଭିଯୋଗ ଆସିବା ପରେ ସିବିଆଇ ୨୦୧୬ରେ ତଦନ୍ତ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା।

ତଦନ୍ତରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ପରିବେଶ ଏବଂ ଜଙ୍ଗଲ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ୨୦୦୬ ରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲା ଯେ କମ୍ପାନୀଗୁଡିକ ସମସ୍ତ ନୂତନ ପ୍ରକଳ୍ପ, ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦ ମିଶ୍ରଣରେ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ପରିବେଶ ମଞ୍ଜୁରୀ ନେବା ଆବଶ୍ୟକ । ହିଣ୍ଡାଲକୋ ପ୍ରଥମେ ୨୦୦୧ରେ ତାଲବିରା-୧ ଖଣିରୁ ବାର୍ଷିକ ୦.୪ ନିୟୁତ ଟନ୍ କୋଇଲା ଖନନ ପାଇଁ ମଞ୍ଜୁରୀ ପାଇଥିବା ବେଳେ ୨୦୦୯ ଜାନୁଆରୀରେ ଖଣି ଖନନକୁ ୧.୫ ଏମଟିପିଏକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଆଉ ଏକ ମଞ୍ଜୁରୀ ପାଇଥିଲା। ଏହାର କିଛି ସମୟ ପରେ କଂପାନୀ ଏହାର କ୍ଷମତାକୁ ଆହୁରି ଦ୍ୱିଗୁଣିତ କରି ୩ ଏମଟିପିଏ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା, ଯାହାକୁ ଏକ୍ସପର୍ଟ ଆପ୍ରାଇଜାଲ କମିଟି (ଇଏସି) ବିଚାରଧୀନ ରଖିଥିଲା।

ଅନୁମତିପ୍ରାପ୍ତ ଖଣି ସୀମା ଅତିକ୍ରମ କରୁଛି

ତଦନ୍ତରୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ହିଣ୍ଡାଲକୋ ଅନୁମତି ଠାରୁ ଅଧିକ କୋଇଲା ଉତ୍ପାଦନ କରି ଏହାର ମଞ୍ଜୁରୀ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି। କମ୍ପାନୀ ୨୦୦୪-୦୫ରୁ ୨୦୦୮-୦୯ ମଧ୍ୟରେ ୩.୦୪ ଏମଟିପିଏ ଅତିରିକ୍ତ କୋଇଲା ଖନନ କରିଥିବା ଜଣାଯାଇଛି। ଇଏସିର ବିଚାର ପ୍ରକ୍ରିୟା ସମୟରେ ଏହି ଅତ୍ୟଧିକ ଉତ୍ପାଦନ ପଦାକୁ ଆସିଥିଲା, ସଦସ୍ୟ ସଚିବ ଭାବରେ ଚାନ୍ଦିନୀ ଏହି ଉଲ୍ଲଂଘନ ବିଷୟରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବଗତ ଥିଲେ।

ଏହି ଗୁରୁତର ପ୍ରଦୂଷିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁମତି ନଦେବାକୁ ନିୟମ ଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଚାନ୍ଦିନୀ ହିଣ୍ଡାଲକୋ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ଜାରି ରଖିଥିଲେ। ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବୋର୍ଡ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବୋର୍ଡ ଉଭୟ ତାଲବିରା ଖଣି ଗୁରୁତର ପ୍ରଦୂଷିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଥିଲେ।

ସିବିଆଇର ରିପୋର୍ଟ ଓ ଏଫଆଇଆର

ହିଣ୍ଡାଲକୋର ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ଫେରାଇ ନ ଦେଇ ଚାନ୍ଦିନୀ ତାଙ୍କ ସରକାରୀ ପଦବୀର ଅପବ୍ୟବହାର କରିଥିବା ଏତଲାରେ ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି। ଏହା ବଦଳରେ ସେ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଥିଲେ ଯେ ମଞ୍ଜୁରୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଜାରି ରହିବ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଇଏସି ବୈଠକରେ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପରେ ବିଚାର କରାଯିବ ବୋଲି ହିଣ୍ଡାଲ୍କୋକୁ ଜଣାଇଥିଲେ। ହିଣ୍ଡାଲକୋ ପୂର୍ବ ଉଲ୍ଲଂଘନ ସତ୍ତ୍ୱେ ତରବରିଆ ଭାବେ ଏହି ମଞ୍ଜୁରି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା ବୋଲି ସିବିଆଇ ଦାବି କରିଛି।

ଏତଲା ଉପରେ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ରଖି ହିଣ୍ଡାଲକୋର ମୁଖପାତ୍ର କହିଛନ୍ତି, ଏହା ୨୦୧୪-୧୫ ର ଏକ ପୁରୁଣା ମାମଲା। ସରକାରଙ୍କ ଆବଣ୍ଟନ ହ୍ରାସ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ ଏହି ଖଣିଗୁଡ଼ିକୁ ଆବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ରେକର୍ଡର ବିଷୟ ଯେଉଁଠାରେ ୧୦୦ରୁ ଅଧିକ ଖଣିକୁ ଆବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥିଲା।