ବ୍ୟାଙ୍କ ଲକରରେ କ’ଣ ରଖିପାରିବେ ? ଯଦି ହଜିଯାଏ ଜନିଷି କିଏ ଦେବ କ୍ଷତିପୂରଣ

ଓଡ଼ିଶା ସମେତ ସାରା ଦେଶରେ ଲୋକମାନେ ନିଜର ମୂଲ୍ୟବାନ ଅଳଙ୍କାର, ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାଗଜପତ୍ର ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜିନିଷକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କ ଲକରର ସାହାଯ୍ୟ ନେଉଛନ୍ତି। ଏହି ସେବା ଲୋକଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ସହ ମାନସିକ ଶାନ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରୁଛି। ତେବେ, ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (ଆରବିଆଇ) ଏହି ଲକର ସେବା ପାଇଁ ନୂଆ ନିୟମ ଜାରି କରିଛି, ଯାହା ଗ୍ରାହକଙ୍କ ପାଇଁ ଜାଣିବା ଜରୁରୀ।
ଲକରରେ କ’ଣ ରଖିପାରିବେ?
ବ୍ୟାଙ୍କ ଲକରରେ ଆପଣ ଅଳଙ୍କାର, ସମ୍ପତ୍ତି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କାଗଜପତ୍ର, ବୀମା ପଲିସି, ଜନ୍ମ କିମ୍ବା ବିବାହ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଭଳି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ରଖିପାରିବେ। କିନ୍ତୁ ଆରବିଆଇର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁସାରେ, ଲକରରେ ନଗଦ ଟଙ୍କା କିମ୍ବା ମୁଦ୍ରା ରଖିବା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷେଧ। ଏହା ସହ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର, ବିସ୍ଫୋରକ, ଡ୍ରଗ୍ସ, କିମ୍ବା ରେଡିଓଆକ୍ଟିଭ ପଦାର୍ଥ ରଖାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ଏହି ନିୟମ ଲକରର ସୁରକ୍ଷା ଓ ଅନ୍ୟ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ସୁବିଧାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି କରାଯାଇଛି।
ମିଳିତ ଲକର ଓ ନୋମିନିର ସୁବିଧା
ଗ୍ରାହକଙ୍କ ସୁବିଧା ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କ ମିଳିତ ଲକରର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦେଉଛି। ଏଥିପାଇଁ ଦୁଇ ଜଣ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଉପସ୍ଥିତ ହୋଇ ଏକ ମିଳିତ ଚୁକ୍ତିପତ୍ରରେ ସହି କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଏହା ସହ ଲକର ପାଇଁ ଜଣେ ନୋମିନି ମଧ୍ୟ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇପାରିବ। ଯଦି ଲକରଧାରୀଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟେ, ତେବେ ନୋମିନି ବ୍ୟାଙ୍କର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଯାଞ୍ଚ ପରେ ଲକର ଖୋଲି ଜିନିଷ ଗ୍ରହଣ କରିପାରିବେ। ଏହା ପରିବାରର ସଦସ୍ୟଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ସହାୟତା ହୋଇପାରେ।
ନୂଆ ନିୟମ ଓ ଷ୍ଟାମ୍ପ ପେପର
ଆରବିଆଇ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୨ରେ ଲକର ସେବା ପାଇଁ ସଂଶୋଧିତ ନିୟମ ଜାରି କରିଥିଲା, ଯାହା ୨୦୨୨ରୁ ନୂଆ ଗ୍ରାହକ ଏବଂ ୨୦୨୩ରୁ ପୁରୁଣା ଗ୍ରାହକଙ୍କ ପାଇଁ ଲାଗୁ ହୋଇଛି। ଏବେ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକୁ ଷ୍ଟାମ୍ପ ପେପରରେ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ସହ ଚୁକ୍ତି କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଏକାଥରକେ ସର୍ବାଧିକ ତିନି ବର୍ଷର ଭଡ଼ା ଆଦାୟ କରାଯାଇପାରିବ।
ଜିନିଷ ହଜିଗଲେ କିଏ ଦାୟୀ?
ଯଦି ବ୍ୟାଙ୍କର ଅବହେଳା କିମ୍ବା ସୁରକ୍ଷା ତ୍ରୁଟି ଯୋଗୁଁ ଲକରର ଜିନିଷ ନଷ୍ଟ ହୁଏ, ତେବେ ବ୍ୟାଙ୍କ କ୍ଷତିପୂରଣ ଦେବାକୁ ବାଧ୍ୟ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଅଗ୍ନିକାଣ୍ଡ, ଚୋରି କିମ୍ବା ଡକାୟତି ଭଳି ଘଟଣାରେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦାୟୀ ରହିବ। କିନ୍ତୁ ବନ୍ୟା କିମ୍ବା ଭୂମିକମ୍ପ ଭଳି ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟରେ କ୍ଷତି ହେଲେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱ ନେବ ନାହିଁ। ଏହା ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ନିଜ ଜିନିଷର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସଚେତନ ରହିବାକୁ ପ୍ରେରିତ କରୁଛି।