ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆ ଓ ପଶ୍ଚିମ ଏସିଆରେ ରାଜନୀତିର ନୂଆ ମୋଡ଼ର । ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ବିବାଦ ଭିତରେ ଉଭା ହୋଇଛି ଆଉ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ମେଣ୍ଟ। ପାକିସ୍ତାନ, ତୁର୍କୀ ଓ ଆଜେରବୈଜାନର ‘ଥ୍ରୀ ବ୍ରଦର୍ସ ଏଲାଏନ୍ସ’ ଭାରତର ସୁରକ୍ଷା ନୀତି ପାଇଁ ବଡ଼ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ହୋଇଛି। ଏହି ତିନୋଟି ଦେଶର ମେଣ୍ଟ କେବଳ କଥାରେ ସୀମିତ ନୁହେଁ ବରଂ ସୈନ୍ୟ, ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଓ କୂଟନୀତିରେ ଏମାନେ ଏକାଠି ହୋଇଛନ୍ତି।
୨୦୨୧ରେ ଆଜେରବୈଜାନର ରାଜଧାନୀ ବାକୁରେ ଏକ ବଡ଼ ବୈଠକ ହୋଇଥିଲା। ପାକିସ୍ତାନ, ତୁର୍କୀ ଓ ଆଜେରବୈଜାନ ମିଶି ସେନା ଓ ରାଜନୈତିକ ସହଯୋଗ ବଢ଼ାଇବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। ଏମାନେ ପରସ୍ପରର ବିବାଦୀୟ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସମର୍ଥନ ଦେବାକୁ ଓକାଲତି କରିଥିଲେ। ଏହି ବୈଠକରୁ ‘ଥ୍ରୀ ବ୍ରଦର୍ସ’ ନାମକରଣ ହୋଇଥିଲା।
ଭାରତର ଅପରେସନ୍ ସିନ୍ଦୂର ସମୟରେ ଏହି ମେଣ୍ଟ ପାକିସ୍ତାନ ପାଇଁ ଢାଲ ହୋଇଛି। ତୁର୍କୀ ଓ ଆଜେରବୈଜାନ ପାକିସ୍ତାନର ସମର୍ଥନରେ ବୟାନ ଦେଇଛନ୍ତି। ପହଲଗାମ ଆତଙ୍କୀ ହମଲାର ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ତଦନ୍ତ ପାଇଁ ପାକିସ୍ତାନର ଦାବିକୁ ଏମାନେ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ। ତୁର୍କୀ ତ ଆହୁରି ଆଗକୁ ବଢ଼ି ନିଜର ଯୁଦ୍ଧ ସାମଗ୍ରୀ ପାକିସ୍ତାନକୁ ପଠାଇଥିଲା।
ତୁର୍କୀ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରେସେପ ତୟପ ଏର୍ଦୋଗାନ ଏହି ମେଣ୍ଟର ମୁଖ୍ୟ ରୂପକାର। ସେ ମୁସଲମାନ ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ ନେତୃତ୍ୱ ଦେବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି। ତୁର୍କୀର ବୈଦେଶିକ ନୀତିରେ ଇସଲାମିକ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ସହ ମେଣ୍ଟ ଗଢ଼ିବା ଏକ ବଡ଼ ଲକ୍ଷ୍ୟ। ଆଜେରବୈଜାନ ସହ ସାଂସ୍କୃତିକ ସମ୍ପର୍କ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ସହ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସହଯୋଗ ତାଙ୍କ ଏଜେଣ୍ଡାକୁ ବଳ ଦେଉଛି। ୨୦୨୦ରେ ନାଗୋର୍ଣ୍ଣୋ-କାରାବାଖ ଯୁଦ୍ଧରେ ତୁର୍କୀର ଡ୍ରୋନ ଓ ସାମରିକ ସହାୟତା ଆଜେରବୈଜାନକୁ ଜିତାଇଥିଲା। ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟ ତୁର୍କୀରୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ନେଇ ନିଜର ସୈନ୍ୟବଳ ବଢ଼ାଇଛି।
ଭାରତର କଡ଼ା ଜବାବ
ଭାରତ ଏହି ମେଣ୍ଟର ବିପଦକୁ ଗମ୍ଭୀରତାରେ ନେଇଛି। ତିନୋଟି ଦେଶକୁ ଅଲଗା ଅଲଗା ମୋର୍ଚ୍ଚାରେ ମୁକାବିଲା କରୁଛି।
- ତୁର୍କୀ ବିରୋଧରେ: ଭାରତ ଗ୍ରୀସ ସହ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସମ୍ପର୍କ ମଜବୁତ କରିଛି। ଗ୍ରୀସ ତୁର୍କୀର ପୁରୁଣା ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦୀ। ଭାରତ ସାଇପ୍ରସ ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମଞ୍ଚରେ ଉଠାଇଛି, ଯେଉଁଠି ତୁର୍କୀର ଅନୈତିକ ଅଧିକାର ରହିଛି। ତୁର୍କୀ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକୁ ଭାରତୀୟ ବଜାରରେ ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ କଡ଼ା ନିୟମ ଲାଗୁ କରାଯାଇଛି।
- ଆଜେରବୈଜାନକୁ କାଉଣ୍ଟର: ଭାରତ ଆଜେରବୈଜାନର ଶତ୍ରୁ ଆର୍ମେନିଆକୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଯୋଗାଇଛି। ଏହା ଏକ ବଡ଼ ରଣନୀତିକ ପଦକ୍ଷେପ। ଆର୍ମେନିଆକୁ ଅସ୍ତ୍ର ଦେବା ପାଇଁ ଭାରତ ଆଗୁଆ ଦେୟ ମାଗି ନାହିଁ। ଏହା ସହଯୋଗର ପ୍ରମାଣ।
- ପାକିସ୍ତାନ ବିରୋଧରେ: ଭାରତର ନୀତି ସ୍ପଷ୍ଟ। ସୀମାରେ ଦୃଢ଼ ଜବାବ। ଆତଙ୍କବାଦ ବିରୋଧରେ କଡ଼ା ଅବସ୍ଥାନ। ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମଞ୍ଚରେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ମାସ୍କ ଖୋଲିବା ଜାରି ରହିଛି।
କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଏହି ମେଣ୍ଟ?
ଏହି ତିନୋଟି ଦେଶ ମିଶି ଆଞ୍ଚଳିକ ଶକ୍ତିର ସନ୍ତୁଳନ ବଦଳାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି। କଶ୍ମୀର ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ସମର୍ଥନ ଦେଉଛନ୍ତି ତୁର୍କୀ ଓ ଆଜେରବୈଜାନ। ତୁର୍କୀ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଡ୍ରୋନ ଓ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଯୋଗାଉଛି। ଆଜେରବୈଜାନ ମଧ୍ୟ ପାକିସ୍ତାନ ସହ ସୈନିକ ସହଯୋଗ ବଢ଼ାଇଛି। ଏହା ଭାରତ ପାଇଁ ନୂଆ ବିପଦ।
ଭାରତର ରଣନୀତି
ଭାରତ ଶାନ୍ତି ନୁହେଁ, ସନ୍ତୁଳନର ନୀତି ଅବଲମ୍ବନ କରିଛି। ଗ୍ରୀସ ଓ ଆର୍ମେନିଆ ସହ ମେଣ୍ଟ ମଜବୁତ କରାଯାଉଛି। ସାଇପ୍ରସ ଓ ଆର୍ମେନିଆ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଠାଇ ତୁର୍କୀ ଓ ଆଜେରବୈଜାନକୁ ଚାପରେ ରଖାଯାଉଛି। ପାକିସ୍ତାନର ଆତଙ୍କବାଦୀ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ବିଶ୍ୱ ଆଗରେ ଉଜାଗର କରାଯାଉଛି।
ଆଗକୁ କ’ଣ?
‘ଥ୍ରୀ ବ୍ରଦର୍ସ’ ମେଣ୍ଟ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ନୂଆ ଜଟିଳତା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଭାରତର ରଣନୀତିକ ଜବାବ ଏହାକୁ ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ସଫଳ ହେଉଛି। ଏହି ରାଜନୀତିରେ ଭାରତର ସତର୍କତା ଓ ସନ୍ତୁଳନ ଆଞ୍ଚଳିକ ସ୍ଥିରତା ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।
Comments are closed.