ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଆମେରିକା ମଧ୍ୟ ଇରାନ ଏବଂ ଇସ୍ରାଏଲ ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ଯୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରବେଶ କରିଛି। ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ଆମେରିକା ଇରାନର ୩ଟି ପରମାଣୁ ଘାଟି ଉପରେ ବୋମା ପକାଇବା ପରେ ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟରେ ଉତ୍ତେଜନା ଆହୁରି ଗଭୀର ହୋଇଛି। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଆମେରିକାର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନର ଜବାବରେ, ଇରାନ ହରମୁଜ୍ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ବନ୍ଦ କରିପାରିବ, ଆଉ ଏନେଇ ଇରାନୀ ସଂସଦରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ପାରିତ ବି ହୋଇସାରିଛି। ଯାହା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବାଣିଜ୍ୟ ପଥ। ଏଭଳି ସ୍ଥଳରେ ପ୍ରଶ୍ନ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, କ’ଣ ହେବ ଯଦି ଇରାନ ଏହି ହରମୁଜ୍ ପ୍ରଣାଳୀ ବନ୍ଦ କରିଦେବ, କେତେ ପ୍ରଭାବିତ ହେବ ଆମ ଦେଶ ଭାରତ।
ତେବେ ବିଶ୍ୱର ମୋଟ ତୈଳ ଏବଂ ଗ୍ୟାସ ବ୍ୟବହାରର ପ୍ରାୟ ଏକ-ପଞ୍ଚମାଂଶ ହରମୁଜ୍ ପ୍ରଣାଳୀ ଦେଇ ଗତି କରେ, ଅର୍ଥାତ୍ ୨୦ ପ୍ରତିଶତ, ହରମୁଜ୍ ପ୍ରଣାଳୀ ଦେଇ ହୋଇଥାଏ। ଏହି ରାସ୍ତା ଦେଇ ପ୍ରତିଦିନ ୨୦ ନିୟୁତ ବ୍ୟାରେଲ ତେଲ ପରିବହନ କରାଯାଏ ଏବଂ ଏକ ମାସରେ ପ୍ରାୟ ୩୦୦୦ ବିଶାଳ ଜାହାଜ ଏଠାରୁ ଯାତାୟାତ କରେ। ବିଶ୍ଳେଷଣ ସଂସ୍ଥା ଭୋର୍ଟେକ୍ସାର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୨୨ ଆରମ୍ଭରୁ ଗତ ମାସ ମଧ୍ୟରେ, ପ୍ରତିଦିନ ପ୍ରାୟ ୧୭.୮ ନିୟୁତ ରୁ ୨୦.୮ ନିୟୁତ ବ୍ୟାରେଲ ଅଶୋଧିତ ତେଲ, କଣ୍ଡେନ୍ସେଟ୍ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଇନ୍ଧନ ହରମୁଜ୍ ପ୍ରଣାଳୀ ଦେଇ ଗତି କରେ। ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ରପ୍ତାନିକାରୀ ଦେଶ ସଂଗଠନ (OPEC) ର ସଦସ୍ୟ ଦେଶ – ସାଉଦି ଆରବ, ଇରାନ, ସଂଯୁକ୍ତ ଆରବ ଏମିରେଟ୍ସ, କୁଏତ୍ ଏବଂ ଇରାକ ଏହି ରାସ୍ତା ଦେଇ ବିଶେଷକରି ଏସିଆକୁ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାଂଶ ଅଶୋଧିତ ତେଲ ରପ୍ତାନି କରନ୍ତି।
ଯଦି ଇରାନ ହରମୁଜ୍ ପ୍ରଣାଳୀ ବନ୍ଦ କରେ ତେବେ କ’ଣ ହେବ?
ଯଦି ଇରାନ ଏହି ରାସ୍ତା ବନ୍ଦ କରେ, ତେବେ ଏହି ସମସ୍ତ ଜାହାଜ ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବ ଏବଂ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ତେଲ ଏବଂ ଗ୍ୟାସ ଯୋଗାଣ ବନ୍ଦ ହୋଇପାରେ। ଏହି ରାସ୍ତା ବନ୍ଦ କରିବା ଦ୍ୱାରା ତୈଳ ବାଣିଜ୍ୟ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହେବ ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ତୈଳ ମୂଲ୍ୟ ଉପରେ ସିଧାସଳଖ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିବ, ଯାହା ଫଳରେ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ତେଲ ମୂଲ୍ୟ ବହୁଳ ଭାବରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ। ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ତୈଳ ଅବରୋଧକାରୀ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ, ହରମୁଜ୍ ପ୍ରଣାଳୀ କେବଳ ଆମେରିକା ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ ବିଶ୍ୱର ସମସ୍ତ ଦେଶ ପାଇଁ ଭୂ-ରଣନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, କାରଣ ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତିର ଶକ୍ତି ତୈଳ ପ୍ରବାହ ଉପରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ନିର୍ଭରଶୀଳ।
ଭାରତ ଉପରେ କ’ଣ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିପାରେ
ଈରାନର ହରମୁଜ ପ୍ରଣାଳୀ ବନ୍ଦ ନେଇ ଭାରତ ଉପରେ ପ୍ରଭାବକୁ ପ୍ରକାଶ କରି କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ହରଦୀପ ସିଂହ ପୁରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସରକାର ହରମୁଜ ପ୍ରଣାଳୀ ବନ୍ଦ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ସମେତ ପରିସ୍ଥିତିର ନିରନ୍ତର ସମୀକ୍ଷା କରୁଛନ୍ତି। ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି, ଆମେ ଯୋଗାଣର ଉତ୍ସଗୁଡ଼ିକୁ ବିବିଧ କରିଛୁ। ଭାରତରେ ପ୍ରତିଦିନ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିବା ୫.୫ ନିୟୁତ ବ୍ୟାରେଲ ଅଶୋଧିତ ତୈଳ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୧.୫ ରୁ ୨ ନିୟୁତ ହରମୁଜ୍ ପ୍ରଣାଳୀ ଦେଇ ଆସେ । ଆମେ ଅନ୍ୟ ରାସ୍ତା ଦେଇ ପ୍ରାୟ ୪ ନିୟୁତ ବ୍ୟାରେଲ ଆମଦାନୀ କରୁ । ଆମର ତୈଳ ବିପଣନ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ପାଖରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଷ୍ଟକ୍ ଅଛି। ଅଧିକାଂଶ ତେଲ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ପାଖରେ ୩ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଷ୍ଟକ୍ ଥିବା ବେଳେ ଗୋଟିଏ କମ୍ପାନୀ ପାଖରେ ୨୫ ଦିନର ଷ୍ଟକ୍ ଅଛି । ହରଦୀପ ସିଂହ ପୁରୀ ଏହା ବି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତ ଅନ୍ୟ ରାସ୍ତା ଦେଇ ଅଶୋଧିତ ତୈଳ ଯୋଗାଣ ବୃଦ୍ଧି କରିପାରିବ। କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି, ମୁଁ ବିଶ୍ୱାସ କରେ ଯେ ଏହି ମାମଲାରେ କୌଣସି ଚିନ୍ତାର କାରଣ ନାହିଁ । ପରିସ୍ଥିତି ଆଗକୁ ବଢ଼ିବା ସହିତ ଆମେ ଏହାର ତଦାରଖ କରିବୁ ଏବଂ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପୂର୍ବରୁ ସମସ୍ତ ପ୍ରମୁଖ ନେତାଙ୍କ ସହ କଥା ହୋଇସାରିଛନ୍ତି ।
ଆମେରିକା ମଧ୍ୟ ଭୟଙ୍କର ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହେବ
ଏହି ପ୍ରଣାଳୀ ବନ୍ଦ କରିବା ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଉପରେ ସିଧାସଳଖ ମୂଲ୍ୟ ଲାଗୁ କରିବା ପରି ହେବ । ଏହା ତେଲ ମୂଲ୍ୟରେ ବୃଦ୍ଧି ଆଣିବ, ଯାହା ଆମେରିକା ସମେତ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ତୁରନ୍ତ ପ୍ରଭାବରେ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ବୃଦ୍ଧି କରିବ। କିନ୍ତୁ, ଏହା ଇରାନ ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ଭାବରେ ଆତ୍ମ-କ୍ଷତି ମଧ୍ୟ ହେବ, କାରଣ ଇରାନର ତେଲ ମଧ୍ୟ ଏହି ରାସ୍ତା ବ୍ୟବହାର କରେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ହରମୁଜକୁ ବନ୍ଦ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଉପସାଗରର ଆରବ ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ୱାର୍ଥ ରକ୍ଷା ପାଇଁ ଯୁଦ୍ଧରେ ଯୋଗ ଦେବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିପାରେ ।
ଚୀନ୍ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହେବ
ହରମୁଜ ପ୍ରଣାଳୀ ବନ୍ଦ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଚୀନ୍ ଉପରେ ସବୁଠାରୁ ଖରାପ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିବ। ବିଶ୍ୱର ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଅର୍ଥନୀତି ଚୀନ୍ ଇରାନର ମୋଟ ତୈଳ ରପ୍ତାନିର ପ୍ରାୟ ୯୦ ପ୍ରତିଶତ କିଣେ। ଆମେରିକାର ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ମାର୍କୋ ରୁବିଓ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଇରାନ ହରମୁଜ ପ୍ରଣାଳୀ ବନ୍ଦ କରେ, ତେବେ ଏହା ଆଉ ଏକ ଭୟଙ୍କର ଭୁଲ ହେବ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ହେବ।
କେଉଁଠି ରହିଛି ଏହି ହରମୁଜ୍ ପ୍ରଣାଳୀ?
ହରମୁଜ୍ ପ୍ରଣାଳୀ ଇରାନ ଏବଂ ଓମାନ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ପ୍ରମୁଖ ଜଳପଥ। ଏହା ଉତ୍ତରରେ ପାରସ୍ୟ ଉପସାଗରକୁ ଦକ୍ଷିଣରେ ଓମାନ ଉପସାଗର ଏବଂ ଆରବ ସାଗରକୁ ସଂଯୋଗ କରେ । ଏହା ଏହାର ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ବିନ୍ଦୁରେ ୩୩ କିଲୋମିଟର ଚଉଡା, ଯେତେବେଳେ ଜାହାଜଗୁଡ଼ିକ ଏହା ଦେଇ ଯାଇପାରିବେ । କ୍ରସିଂ ଲେନ୍ ମାତ୍ର ୩ କିଲୋମିଟର ଚଉଡା। ସଂଯୁକ୍ତ ଆରବ ଏମିରେଟ୍ସ (UAE) ମଧ୍ୟ ହରମୁଜ ପ୍ରଣାଳୀର ବହୁତ ନିକଟରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Comments are closed.