ନିଜ ଗଢଣରେ ନିଜେ

ଲକ୍ଷ୍ମଣ ସାହୁଙ୍କ ନିୟମିତ ସ୍ତମ୍ଭ

ମଣିଷର ଜୀବନ କେବଳ ନିଃଶ୍ୱାସ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଇଥାଏ । ନିଃଶ୍ୱାସ ଜୀବନକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିଥାଏ । ଯଦି ଥରେ ନିଃଶ୍ୱାସ ଅଟକି ଯାଏ, ଜୀବନର ପରିସମାପ୍ତି ସେହି ଠାରେ ଘଟେ । ନିଜକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବାକୁ ଆମେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଓ ମୋଡ଼ ଦେଇ ଗତି କରିଥାଉ । ଜୀବନକୁ ସୁରୁଖୁରୁରେ ଟିକିଏ ଚଳାଇବା ପାଇଁ, ଆମେ ମନ, ତନ, ପ୍ରାଣ ଦେଇ ଶାରିରୀକ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁ । ଏପରିକି ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ମଧୁର ବଚନ ମାଧ୍ୟମରେ ଅନେକ କିଛି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଉ । ମନରେ ଭିତରେ ଯେଉଁ ସବୁ ଭାବନା ଆସିଥାଏ, ଜୀବନରେ ସେହି ଭାବନାରେ ସମାନ ପ୍ରକାରର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଉ । ସମସ୍ତଙ୍କର କର୍ମର ପ୍ରଭାବ ପାରିବାରିକ ସ୍ତରରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପରିବାର, ସମାଜ, ସ୍ଥାନ, ଗ୍ରାମ-ସହର, ଦେଶ-ରାଜ୍ୟ ଉପରେ ପଡ଼ିଥାଏ । ସେଥିପାଇଁ ମନ-ଶବ୍ଦ-କାର୍ଯ୍ୟ ଆମ ଜୀବନର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ । ଏଥିରୁ ଆମେ ଆମର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଆମର ଆଧାର କରିଥାଉ । ଆମର କାର୍ଯ୍ୟର ଫଳାଫଳ ଅଧିକ କିମ୍ବା କମ ବା ସମାନ ତାହା ବିଚାର କରିଥାଉ ।

କହିବାକୁ ଗଲେ ନିର୍ଜୀବ ମଣିଷ ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ପଥର ସଦୃଶ୍ୟ । ଆମେ ଜନ୍ମ ହେବା ମାତ୍ରେ, ଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅନେକ କିଛି ଶିଖୁଛେ । ପ୍ରଥମେ ଏହି ଶିଖିବା ଯଦିଓ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ । ହେଲେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଏହାକୁ ନେଇ ସ୍ୱାଭାବିକ ଭାବରେ ଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜଡିତ ହୋଇଯାଉଛେ । ଯାହା ସମୟ କ୍ରମେ ଅଭ୍ୟାସରେ ପରିଣତ ହୁଏ । ପରେ ଏହି ଶିକ୍ଷା ଧାରା ହାତୁଡ଼ି ସାହାଯ୍ୟରେ ପରିମାର୍ଜିତ ହୋଇ ଆମର ସମଗ୍ର ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱର ଏକ ନୂତନ ରୂପ ଦେବା ପାଇଁ ମୂଳଦୁଆ ପକାଯାଇଥାଏ, ତାହାକୁ କୈାଣସି ପ୍ରକାର ଅସ୍ୱୀକାର କରିପାରିବା ନାହିଁ । ମନୁଷ୍ୟ ଭିତରେ ଅନେକ ଅଦୃଶ୍ୟ ରହସ୍ୟ ଲୁଚି ରହିଛି । ଯାହାକୁ ଅନ୍ୟ ଉପାୟରେ ଅନେକାଂଶରେ ଦେଖାଯାଏ । ଏହା ମଧ୍ୟ ସତଯେ ଏକାକୀ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟତୀତ ମଧ୍ୟ ସେହି ଅଦୃଶ୍ୟ ରହସ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟି ଗୋଚର ହୁଏ । ମଣିଷର ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣର ଚାରୋଟି ମାର୍ଗ ଅଛି । ପ୍ରଥମଟି ସେ ଘରେ ପାଇଥାଏ । ଦ୍ୱିତୀୟରେ ସେ ନିଜ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ଠାରୁ ଗ୍ରହଣ କରେ । ତୃତୀୟରେ ସେ ସାଧୁ ସନ୍ଥମାନଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରେ । ଚତୁର୍ଥରେ ସ୍ୱୟଂ ସେ ନିଜର ବୁଦ୍ଧି ଓ ଅନୁଭୂତି ଖଟାଇ ଚାଲେ । କାରଣ ନିଜର ଭଲ ମନ୍ଦ ଖରାପ ଅନୁଭୂତି ମାଧ୍ୟମରେ ଏହାକୁ ଅର୍ଜନ କରେ । ଘରେ ଆତ୍ମୀୟମାନେ ଆମ ଜୀବନର ଏକ ମୌଳିକ ତଥା ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ଚିନ୍ତାଧାରା ଗଠନ କରନ୍ତି । ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଅଜ୍ଞାନର ଭଣ୍ଡାର ସହିତ କାମ କରିବା ପାଇଁ ଆମର ଚିନ୍ତାଧାରା, ଦକ୍ଷତା-ଶକ୍ତି ଓ ଜ୍ଞାନର ପାର୍ଥକ୍ୟ ଜୀବନର ବିକାଶକୁ ସ୍ଥିର କରେ ଏବଂ ପ୍ରଭାବିତ କରେ । ଯାହା ଆମକୁ ଦୁନିଆର ସାଧାରଣ ଭାବରେ ଭଲ ବା ଖରାପ ଦିଗକୁ ନେଇଯାଏ ।

ବାସ୍ତବରେ ଜୀବନ ହେଉଛି ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ବଞ୍ଚିବା । ଯାହା କେବଳ ସକରାତ୍ମକ ଚିନ୍ତାଧାରା ସହିତ ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ । ଯେଉଁ ଦିନ ଆମେ ଆମର ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ବଡ଼ କରିଛୁ ଏବଂ ଫଳ ପାଇଁ କୈାଣସି ଇଚ୍ଛା ନକରି ଏହାକୁ ପୂରଣ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ସେହି ସ୍ଥିତିରେ ଦିନେ ଲୋକମାନେ ଆମ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିବେ । ଆଜ୍ଞା ହଁ, ଆମେ ସମସ୍ତେ ଯାହା ଭାବୁଛୁ ତାହା କରିପାରିବା । ଆମେ ଏସବୁକୁ ପ୍ରେରଣାର ଏକ ଉତ୍ସ ଭାବରେ ଚିନ୍ତା କରିପାରିବା, ଯାହା ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମେ ଚିନ୍ତା କରିନାହୁଁ । ପରିବର୍ତ୍ତିତ ଯୁଗରେ ଏବେ ଆମେ ପ୍ରାୟ ଆମର ପରିବାରରେ ଥିବା ବୟୋଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଗୁରୁଜନ, ଆତ୍ମୀୟ ସ୍ୱଜନ ଓ ଅଭିଜ୍ଞ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବସିବା ପାଇଁ ସମୟର ଅଭାବ ଦର୍ଶାଇ ଚାଲିଛେ । ତା’ ବଦଳରେ କିଛି ବାହାନା କରି ବେଶୀ ସମୟ ମୋବାଇଲରେ ମାତି ରହିଛେ । ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାରୁ ଉପକୃତ ହେବା ବନ୍ଦ କରିଦେଇଛେ । ଯଦିଓ ଏଇଟା ସବୁ ଯୁବକ ପିଢି କରୁନାହାନ୍ତି ।

ଯେଉଁମାନେ ନିଜ ସହିତ ଓ ପରିବାରର ବୟୋଜ୍ୟେଷ୍ଠ ମାନଙ୍କ ସହିତ ସମୟ ବିତାଇଥା’ନ୍ତି, ଯୋଗାଯୋଗ ନିୟମିତ କରିଥାନ୍ତି , ସେମାନେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ନିଜ ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି । ଅବଶ୍ୟ ସମସ୍ତଙ୍କର ନିଜସ୍ୱ ମତ ଅଛି । ସେଠି ଯଦି ଚିନ୍ତାଧାରା ସୁନ୍ଦର ତେବେ ସବୁକିଛି ସୁନ୍ଦର ଦେଖାଯାଏ । ସର୍ବଶେଷରେ ମନ ଓ ଶରୀର ଉଭୟର ମିଶ୍ରଣରେ ମନୋଭାବର ଦୃଶ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଥାଏ । ମନ ଶରୀର ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ । ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷରେ ଉଭୟ ଶରୀର ଓ ମନ ଆମର କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଜୀବନ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ । ମୋ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଜୀବନ କେବେ ଥରେ ଅର୍ଥହୀନ ହେବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଆମେ ଭାବିବା ଉଚିତ ଯେ ଆମେ ଭଲ କିଛି କରିବାକୁ ଏଠାକୁ ଆସିଛେ । ଅନ୍ୟ ପଟେ ଆମେ ଜୀବନର କୈାଣସି ସୀମା ଜାଣିନାହୁଁ । ଏହା ଏକ କଠୋର ସତ୍ୟ ଯେ ଛତା ଓ ମସ୍ତିଷ୍କ ଯେତେବେଳେ ଖୋଲା ଥାଏ ଏବଂ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ ସେତେବେଳେ ଉଭୟ କାମ କରନ୍ତି । କହିରଖେ ଜୀବନର ଗତିପଥ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ଚାରୋଟି ଉପାଦାନ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଯଥା ବନ୍ଧୁ, ପୁସ୍ତକ, ପଥ ଓ ଚିନ୍ତାଧାରା । ଯଦି ଏହି ଚାରୋଟି ଜୀବନରେ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ମିଳେ, ତେବେ ଜୀବନ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ହୁଏ । ନଚେତ୍ ଏହା ଛିନ୍ନଛତ୍ର ହୋଇଯାଏ । ସଫଳତା କେବଳ ଚାଲିଥାଏ । ଯଦି ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ, ତେବେ ଜଳ ଯଦି ଅବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ତାହା ମଧ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ କୂପରୁ ଜଳ ଯଦି ବ୍ୟବହାର କରାନଯାଏ ତେବେ କିଛି ଦିନ ପରେ ତାହା ଅପରିଷ୍କାର ପାଲଟି ଯାଏ । କୂପରୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଜଳ ପାଇଁ ନିଷ୍କାସନ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ଅଟେ । ସେଭଳି ଭଲ ଚିନ୍ତାଧାରା, ଭଲ ଭାବନା ମନ ଓ ଶରୀରକୁ ହାଲୁକା କରିଥାଏ । କିଛି ଲୋକ ପ୍ରାୟତଃ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରନ୍ତି । ନିଜ ଇଚ୍ଛା ଅନୁଯାୟୀ ବଞ୍ଚନ୍ତି । କେବେ ଲୋକଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା ବିଷୟରେ ଅବଗତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ । ପରିସ୍ଥିତି ଅନୁଯାୟୀ ସେମାନେ ମତ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରନ୍ତି ।

ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଯଦି ଚା’ରେ ଏକ ମାଛି ପଡ଼େ, ତେବେ ଚା ’ ଫିଙ୍ଗି ଦିଆଯାଏ । ଯଦି ଦେଶୀ ଘିଅ ଉପରେ ସେହି ମାଛି ପଡେ, ତେବେ ଲୋକମାନେ ମାଛି ବାହାର କରି ଫିଙ୍ଗି ଦିଅନ୍ତି । ବାସ୍ତବରେ, ଲୋଭ, କ୍ରୋଧ, ପାଗଳତା, ସଂଲଗ୍ନତା ଅହଂକାରର ଝଡ , ଘୂର୍ଣ୍ଣିବାତ୍ୟାକୁ ବନ୍ଦ କରିବା କିମ୍ବା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ମଧ୍ୟ ଏକ ଅନୁତାପ ଅଭ୍ୟାସ । ଯାହା ବିନା ଚିନ୍ତା ନକରି ସମସ୍ତଙ୍କ ସହ ଲଢେ଼ଇ ଜାରି ରଖନ୍ତି, ଏହିପରି ବ୍ୟକ୍ତି ସାମାଜିକ ସ୍ତରରେ ଶୀଘ୍ର ଅପ୍ରୀତିକର ହୋଇଯିବେ । ଲୌହ କଳଙ୍କି ଲାଗି ନଷ୍ଟ ହୁଏ । ଯଦି ଏହାକୁ କଳଙ୍କିରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଏ, ତେବେ ଏହାର ଶକ୍ତି ଓ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ଜୀବନ ବଢିଯାଏ । ଠିକ୍ ସେହିପରି ଭାବରେ, ମଣିଷର ବିଚାର ଧାରା ଅନ୍ୟ କେହି ନୁହଁନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ଚିନ୍ତାଧାରା ତାଙ୍କୁ ବଢାଇଥାଏ କିମ୍ବା ହ୍ରାସ କରିଥାଏ । ଯଦି ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ସେ ଭଲ ରଖନ୍ତି , ତେବେ ସେ ଶୀଘ୍ର ଭଲ ମଣିଷ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହେବେ । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ସାହସ ଓ ଦୃଢତାର ଅସ୍ତ୍ର ଆବଶ୍ୟକ ।

ବିଡମ୍ବନାର ବିଷୟ ହେଉଛି, ଆଜିର ଯୁଗରେ ସାଧାରଣତଃ ଲୋକମାନେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଛୋଟ ପ୍ରୟାସରେ ଶୀଘ୍ର ଓ ଅଧିକ ମାନସିକତା ସହିତ ଅଳ୍ପକେ ସଫଳତା ଚାହାଁନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟଥିତ କରେ ଯେ ଜୀବନରେ ଆମେ କ’ଣ ଚିନ୍ତା କରିବା ଉଚିତ ଓ କେଉଁ ପଦ୍ଧତି ଗ୍ରହଣ କରିବା ଉଚିତ ତଥା କେଉଁ ପ୍ରକାର ଜୀବନ ପାଇଁ ଆମେ ନିଜକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଉଚିତ । ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଆମେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଓ ଭବିଷ୍ୟତରେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ଥିବା ଆହ୍ୱାନର ସଠିକ୍ ଭାବରେ ସାମ୍ନା କରିପାରିବା । ଏପରିକି ସେସବୁ ସମସ୍ୟାକୁ ଅତି ସହଜରେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ଯେକୈାଣସି ସଫଳ ମୋଡ଼ ଆଡକୁ ଜୀବନ ଦକ୍ଷତାର ସହିତ ଆମକୁ ଆଗକୁ ଆଗକୁ ଆଗେଇ ନେଇ ପାରିବା । ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରା ଆମର ସକଳ କର୍ମ ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ । ଏହା ଅନ୍ଧକାରରେ ନୂଆ ଆଲୋକର ବାଟ ଖୋଲିଥାଏ । ନିଜକୁ ଲଢି ଉତ୍ତମ ରୂପେ ଗଢି ତୋଳିବା ପାଇଁ ଏହାହିଁ ପ୍ରକୃତ ପଥ ।।

ଅଧ୍ୟକ୍ଷ, ମହାନଦୀବିହାର ମହିଳା ସ୍ନାତକ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ,କଟକ -୪
ଦୂରଭାଷ : ୯୦୪୦ ୧୫୧୪ ୭୫
Email: Laxmansahoo9040@gmail.com