ପାକିସ୍ତାନର ବୈଦେଶିକ ନୀତି: ଭାରତର ବିପଦକୁ ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ଯାଇ ଆମେରିକାର ନିକଟତର ହେବାକୁ ପ୍ରୟାସ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପାକିସ୍ତାନର ବୈଦେଶିକ ନୀତି ସର୍ବଦା ଜଟିଳ ଏବଂ ରଣନୀତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ରହିଛି। ଚୀନ୍ ଓ ଆମେରିକା ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ବିବାଦ ମଧ୍ୟରେ ପାକିସ୍ତାନ ଦୁଇ ମହାଶକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ପ୍ରୟାସ କରୁଛି। କାରଣ ଚୀନ ଭାରତର ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦୀ ସହିତ ଶତ୍ରୁ ରାଷ୍ଟ୍ର ବୋଲି ଏବେ ବିଚାର କରାଯାଉଛି। ହେଲେ ଆମେରିକା ସହିତ ଭଲ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି। ଅନ୍ୟପଟେ ଭାରତପଟୁ ବିପଦ ରହିଥିବା ପାକିସ୍ତାନ ଭଲ ଭାବେ ଜାଣିଛି।

ଏପରି ସ୍ଥିତିରେ ପାକିସ୍ତାନ ଭାରତଠୁ ବିପଦ ଆଶଙ୍କା କମାଇବାକୁ ଯାଇ ଆମେରିକା ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ବଢାଇବାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଛି। ଏପରି କରି ପାକିସ୍ତାନ ଉଭୟ ଚୀନ୍ ଏବଂ ଆମେରିକା ସହିତ ଦ୍ୱିମୁଖୀ ଖେଳର ଅଂଶ ହୋଇଯାଇଛି। ପାକିସ୍ତାନର ଏହି ଆଭିମୁଖ୍ୟ କେବଳ ଏକ ବଡ଼ ଛଳନା ଏବଂ ଆତଙ୍କବାଦୀ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଚରିତ୍ରକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି। ନିକଟରେ ପାକିସ୍ତାନର ଉପ-ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତଥା ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଇଶାକ୍ ଦର୍ ଏହି ବିଷୟରେ ଖୋଲାଖୋଲି ନିଜ ସ୍ଥିତି ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଭାରତୀୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା କେବଳ ଏକ ଲୋକଦେଖାଣି ବୟାନ୍ ମାତ୍ର।

ପାକିସ୍ତାନ ପାଇଁ ଚୀନ୍ ଓ ଆମେରିକା ଦୁଇଟି ମୁଖ୍ୟ ସହଯୋଗୀ ରହିଛନ୍ତି। ଗୋଟିଏ ପଟୁ ଚୀନରୁ ନିରନ୍ତର ସୈନ୍ୟ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ମିଳୁଥିବା ବେଳେ, ଅନ୍ୟପଟୁ ଆମେରିକା ସହିତ ନିକଟ ମାସଗୁଡ଼ିକରେ ସମ୍ପର୍କକୁ ମଜବୁତ୍ କରିଛି। କିନ୍ତୁ ଭାରତୀୟ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଏହାକୁ ଏକ ଦ୍ୱିମୁଖୀ ଖେଳ ବୋଲି କୁହନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ପାକିସ୍ତାନ ଚୀନର ସହାୟତାରେ ଭାରତ ବିରୋଧୀ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଚଳାଇଥାଏ ଏବଂ ଆମେରିକାରୁ ଅର୍ଥନୈତିକ ଲାଭ ନେଇଥାଏ। ଇଶାକ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପାକିସ୍ତାନ ଦୁଇ ଦେଶ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ମଜବୁତ୍ ରଖିବାକୁ ପ୍ରତିବଦ୍ଧ, ଏବଂ ଚୀନ୍ ସହିତ ଘନିଷ୍ଠତାରେ ଆମେରିକା ସହିତ ସହଯୋଗର କୌଣସି ଅଭାବ ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ଏହା କେବଳ ଏକ ନାଟକ ବୋଲି ଭାରତୀୟ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି। କାରଣ ପାକିସ୍ତାନର ଇତିହାସ ଦ୍ୱିମୁଖୀ ନୀତିର ଉଦାହରଣରେ ଭରପୂର। “ଚୀନ୍ ଓ ଆମେରିକା ଦୁଇଟି ଆମ ପାଇଁ ସମାନ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ,” ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବୟାନ୍ କେବଳ ଏକ ମିଛ ବାହାସ୍ପୋଟ, ଯାହା ଭାରତର ସୁରକ୍ଷାକୁ ବିପଦରେ ପକାଇଛି।

ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପାକିସ୍ତାନ ଭାରତ ସହିତ କଶ୍ମୀର ବିବାଦକୁ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ସମାଧାନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି, ଏବଂ ଏହା କ୍ଷେତ୍ରୀୟ ବିକାଶ, ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଓ ନିବେଶକୁ ବଢ଼ାଇବ। ସେ ଆମେରିକାର ମଧ୍ୟସ୍ଥତାକୁ ସ୍ୱାଗତ କରିଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଭାରତର ସହମତି ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି। ଭାରତୀୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ଏକ ବଡ଼ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ବୟାନ୍, କାରଣ କଶ୍ମୀର ଭାରତର ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ଅଂଶ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନର ଆତଙ୍କବାଦୀ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ହିଁ ଏହି ବିବାଦର ମୂଳ କାରଣ। ଆମେରିକାର ମଧ୍ୟସ୍ଥତା ମାଗିବା କେବଳ ଭାରତକୁ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ବଦନାମ କରିବାର ଏକ ଚେଷ୍ଟା, ଯାହା ପାକିସ୍ତାନର ଇତିହାସିକ ବିଫଳତାକୁ ଆବରଣ ଦେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି। ଭାରତ କେବେ ବି ଏପରି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରରେ ଫସିବ ନାହିଁ, ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନର ଏହି ଆଭିମୁଖ୍ୟ କେବଳ ଶାନ୍ତିର ବାହାନାରେ ଆତଙ୍କବାଦକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଉଛି।

ପାକିସ୍ତାନର ପ୍ରତିଛବି ସୁଧାରିବା ଏକ ବଡ଼ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରହିଛି ବୋଲି ପାକ୍ ମନ୍ତ୍ରୀ ଦାବି କରିଛନ୍ତି, ଏବଂ ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପାକିସ୍ତାନ ରାଜନୈତିକ ବିଚ୍ଛିନ୍ନତାରୁ ବାହାରି ନିଜ ସମ୍ପର୍କକୁ ମଜବୁତ୍ କରିଛି। “ଆଜି ପାକିସ୍ତାନର ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଭଲ ବନ୍ଧୁ ଅଛନ୍ତି, ଏବଂ ଅନେକ ଦେଶ ଆମର ଖରାପ ସମୟରେ ଖୋଲାଖୋଲି ଆମ ସହିତ ଛିଡ଼ା ହୋଇଛନ୍ତି,” ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଭାରତୀୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ଏକ ମିଥ୍ୟା ପ୍ରଚାର ମାତ୍ର। ପାକିସ୍ତାନ ବିଶ୍ୱରେ ଆତଙ୍କବାଦର ଆଖଡ଼ା ଭାବରେ ପରିଚିତ, ଏବଂ ତାର ପ୍ରତିଛବି କେବେ ବି ସୁଧରିବ ନାହିଁ ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଆତଙ୍କବାଦୀ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକୁ ସହାୟତା ଦେବା ବନ୍ଦ ନକରିବ। ଏହି ଦାବି କେବଳ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମାଜକୁ ଭୁଲାଇବାର ଏକ ଚେଷ୍ଟା।

ପାକିସ୍ତାନ ଉପରେ ଆତଙ୍କବାଦକୁ ଆଶ୍ରୟ ଦେବାର ଅଭିଯୋଗ ସର୍ବଦା ରହିଛି, ବିଶେଷକରି ଲଶ୍କର-ଏ-ତୈୟବା (ଏଲଇଟି) ଓ ତହରିକ-ଏ-ତାଲିବାନ୍ ପାକିସ୍ତାନ (ଟିଟିପି) ଭଳି ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ। ପାକିସ୍ତାନର ଏହି ମନ୍ତ୍ରୀ ଇଶାକ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ପାକିସ୍ତାନ ଏଲଇଟିକୁ ପୂର୍ବରୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେଇଛି, ଏବଂ ଆମେରିକା ଟିଆରଏଫ୍ (ଟିଆରଏଫ୍) ବିରୋଧରେ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରମାଣ ଦେଇନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ଏହା ଏକ ବଡ଼ ମିଛ, କାରଣ ପାକିସ୍ତାନର ଆଇଏସ୍ଆଇ ଏହି ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକୁ ନିରନ୍ତର ସହାୟତା ଦେଉଛି, ଯାହା ମୁମ୍ବାଇ ଆକ୍ରମଣ ଭଳି ଘଟଣାରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି। ପାକିସ୍ତାନର ଏହି ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଦବାବକୁ କମାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି, କିନ୍ତୁ ଭାରତ ଏହାକୁ କେବେ ବି ସ୍ୱୀକାର କରିବ ନାହିଁ। ପାକିସ୍ତାନକୁ ଆତଙ୍କବାଦର ପ୍ରଶ୍ରୟକାରୀ ଭାବରେ ବିଶ୍ୱ ସମାଜରେ ଉନ୍ମୋଚିତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ।