ଆଉ ଏକ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟରେ ଇସ୍ରୋ: ସୂର୍ଯ୍ୟରେ ପ୍ଲାଜମା ବିସ୍ଫୋରଣର ପ୍ରଭାବ ମାପିବାରେ ସଫଳ ହେଲା Chandrayaan-2…

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତୀୟ ମହାକାଶ ଗବେଷଣା ସଂଗଠନ (ISRO) ଏକ ବଡ଼ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛି। ଇସ୍ରୋ, ଚନ୍ଦ୍ରାୟଣ-୨ ବ୍ୟବହାର କରି ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଚନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ସୌର କରୋନାଲ୍ ମାସ୍ ଇଜେକ୍ସନ୍ (CME)ର ପ୍ରଭାବ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରିଛି। CHACE-2 ଉପକରଣ ଜାଣିପାରିଲା ଯେ CME ଚନ୍ଦ୍ରର ଏକ୍ସୋସ୍ଫିୟରରେ ଚାପ ବୃଦ୍ଧି କରିଛି। ନିରପେକ୍ଷ ପରମାଣୁ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହା ତାତ୍ତ୍ୱିକ ମଡେଲଗୁଡ଼ିକୁ ନିଶ୍ଚିତ କରିଛି। ଏହି ଆବିଷ୍କାର ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଭବିଷ୍ୟତର ମାନବ ବାସସ୍ଥାନ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।

ଚନ୍ଦ୍ରର ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ କମ୍ପୋଜିସନ୍ ଏକ୍ସପ୍ଲୋରର୍-୨ (CHACE-2) ବ୍ୟବହାର କରି ଏହି ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଅର୍ବିଟରର ବୈଜ୍ଞାନିକ ଉପକରଣ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ। ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ଯେ ଯେତେବେଳେ CME ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା, ଚନ୍ଦ୍ରର ଦିବାପାର୍ଶ୍ୱ ଏକ୍ସୋସ୍ଫିୟରରେ ମୋଟ ଚାପ, କିମ୍ବା ଏହାର ଅତ୍ୟନ୍ତ ପତଳା ବାୟୁମଣ୍ଡଳ, ଯଥେଷ୍ଟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା।

ISRO ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଘଟଣା ସମୟରେ ନିରପେକ୍ଷ ପରମାଣୁ ଏବଂ ଅଣୁ (ସଂଖ୍ୟା ଘନତ୍ୱ) ର ମୋଟ ସଂଖ୍ୟା ପରିମାଣର କ୍ରମଠାରୁ ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଏହା ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ତାତ୍ତ୍ୱିକ ମଡେଲଗୁଡ଼ିକୁ ନିଶ୍ଚିତ କରିଛି, କିନ୍ତୁ ପୂର୍ବରୁ କେବେ ସିଧାସଳଖ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇନଥିଲା।

କରୋନାଲ୍ ମାସ୍ ଇଜେକ୍ସନ୍ କ’ଣ?

ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆମର ନିକଟତମ ତାରା। ଏହା ଏକ ଅଗ୍ନିର ଗୋଲା, ଯାହା ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏବଂ ପୃଥିବୀର ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଗୁଣ ଆକାରରେ ଉଷ୍ଣ ହୁଏ। ସୂର୍ଯ୍ୟ ପୃଷ୍ଠରେ ସବୁବେଳେ ହଜାର ହଜାର ବିସ୍ଫୋରଣ ଘଟେ। ଏହି ବିସ୍ଫୋରଣଗୁଡ଼ିକ ଚାର୍ଜଡ୍ ପ୍ଲାଜମା, ତୀବ୍ର ତାପମାତ୍ରା ଏବଂ ସେଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ଚୁମ୍ବକୀୟ କ୍ଷେତ୍ର ଯୋଗୁଁ ହୋଇଥାଏ। ଏହା ଏକ ବିରାଟ ଝଡ଼ ସୃଷ୍ଟି କରେ ଏବଂ ମହାକାଶକୁ ବିପୁଳ ପରିମାଣର ଚାର୍ଜଡ୍ ପ୍ଲାଜ୍ମା ଛାଡ଼ିଦିଏ। ଏହାକୁ କରୋନାଲ୍ ମାସ୍ ଇଜେକ୍ସନ୍ କୁହାଯାଏ।

ତେବେ ଏହି ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ସୁଯୋଗ ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିରଳ, ଏବଂ ଏହା ଗତ ବର୍ଷ ମେ ୧୦ ତାରିଖରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଯେତେବେଳେ ସୂର୍ଯ୍ୟରୁ ଚନ୍ଦ୍ର ଆଡକୁ CME ଗୁଡ଼ିକର ଏକ ଶୃଙ୍ଖଳା ନିର୍ଗତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସୌର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠରେ ଥିବା ପରମାଣୁଗୁଡ଼ିକୁ ଭାଙ୍ଗି ଚନ୍ଦ୍ରର ଏକ୍ସୋସ୍ଫିୟରକୁ ପଳାଇ ଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଅସ୍ଥାୟୀ ଭାବରେ ଏହାର ଘନତ୍ୱ ଏବଂ ଚାପ ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲା।

ISRO କହିଛି ଯେ ଏହି ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ସୌର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଚନ୍ଦ୍ରର ପରିବେଶକୁ କିପରି ପ୍ରଭାବିତ କରେ ସେ ବିଷୟରେ ମୂଲ୍ୟବାନ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରେ, ଯାହା ଭବିଷ୍ୟତରେ ମାନବ ବସତି ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆଧାର ଯୋଜନା ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇପାରେ। ISRO ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛି ଯେ ଏପରି ଚରମ ସୌର ଘଟଣା ଚନ୍ଦ୍ରର ପରିବେଶକୁ ଅସ୍ଥାୟୀ ଭାବରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିପାରେ, ଯାହା ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଚନ୍ଦ୍ର ଆଧାର ନିର୍ମାଣରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ।