ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ/ଭୁବନେଶ୍ବର: ଭାରତର ମୋଟ ବାର୍ଷିକ ବିଜୁଳି ବ୍ୟବହାର ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୨ରେ ୧,୩୦୦ ବିଲିୟନ kwh ଅତିକ୍ରମ କରିଛି, ଯାହା ଦୀର୍ଘ ୧୦ ବର୍ଷରେ ଅର୍ଥାତ ୨୦୧୨ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ପ୍ରାୟ ୭୦% ବୃଦ୍ଧି। ଶିଳ୍ପ ଓ ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ର ଏହି ଅଭିବୃଦ୍ଧିର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି।
ଜାତୀୟସ୍ତରରେ ଅତିରିକ୍ତ ଚାହିଦାର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଅଂଶ (୯.୪ ପ୍ରତିଶତ) ଓଡିଶାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ଏହାର ବାର୍ଷିକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବ୍ୟବହାର ୩୨ ବିୟୁରୁ ୮୨ ବିୟୁକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ଓଡ଼ିଶାର ହାରାହାରି ପରିବାର ଗୋଟିଏ ମାସରେ ଆସାମର ଗୋଟିଏ ପରିବାରଠାରୁ ୩.୨ ଗୁଣ (୧୩୩.୬ kwh) ଅଧିକ ବିଜୁଳି ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ନାଟକୀୟ ଲମ୍ଫ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ବିହାରରେ। ୨୦୨୨ରେ ବିହାରର ହାରାହାରି ପରିବାର ୨୦୧୨ ତୁଳନାରେ ମାସିକ ୬ ଗୁଣ ଅଧିକ ବିଜୁଳି ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ।
୨୦୧୨ରୁ ୨୦୨୨ ଯାଏଁ ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବ୍ୟବହାରରେ ବାର୍ଷିକ ୭.୧% ହାରରେ ସର୍ବାଧିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥିବା ବେଳେ ୨୦୧୨-୨୨ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ପାଦିତ ମୋଟ ଅତିରିକ୍ତ ଚାହିଦାର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଅଂଶ ଶିଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ ରହିଛି।
୨୦୧୨-୨୦୨୨ ମଧ୍ୟରେ ଅତିରିକ୍ତ ଚାହିଦାର ୩୨% ଘରୋଇ ବ୍ୟବହାରକାରୀ ଏବଂ ୧୬% କୃଷି ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ସହିତ ଶିଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରର ୩୯% ଅଂଶଧନ ଥିଲା।
ଶିଳ୍ପ ବିଜୁଳି ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଶୀର୍ଷ ୫ଟି ରାଜ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ ଗୁଜରାଟ, ଓଡ଼ିଶା, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ତାମିଲନାଡୁ ଓ ଛତିଶଗଡ଼ ୨୦୨୨ରେ ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହୃତ ମୋଟ ବିଜୁଳି ବ୍ୟବହାରର ୫୦%ରୁ ଅଧିକ ଥିଲା। ଛତିଶଗଡ଼ ରହିଥିବା ସ୍ଥାନରେ ପୂର୍ବରୁ ହରିୟାନା ଥିଲା। ୨୦୧୨-୨୨ ମଧ୍ୟରେ ଶିଳ୍ପ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାରରେ ଯେଉଁ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି ତାହାର ୫୯% ଅଂଶ ହେଉଛି ଦେଶର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ୫ଟି ରାଜ୍ୟ।
ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ଏହାର ଅର୍ଥ କ’ଣ?
ଓଡ଼ିଶାର ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ବିଜୁଳି ବ୍ୟବହାର ଏହାର ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶର ସଙ୍କେତ। ରାଜ୍ୟରେ ଆଲୁମିନିୟମ, ଇସ୍ପାତ, ସିମେଣ୍ଟ ସମେତ ଅନେକ ଶିଳ୍ପାନୁଷ୍ଠାନ ରହିଛି। ଏହା ମଧ୍ୟ ବିଜୁଳି ରପ୍ତାନୀର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ରାଜ୍ୟ।
ଦିନକୁ ଦିନ ବଢୁଥିବା ବିଜୁଳି ଚାହିଦାକୁ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପଦକ୍ଷେପ ନେଉଛନ୍ତି। ୨୦୨୫ ସୁଦ୍ଧା ଏହାର ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି କ୍ଷମତାକୁ ୧୦,୦୦୦ ମେଗାଓ୍ୱାଟକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି। ନୂଆ କୋଇଲା ଚାଳିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଉତ୍ପାଦନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ବି ପୁଞ୍ଜିନିବେଶ କରୁଛି। ରାଜ୍ୟ ସରକାର ମଧ୍ୟ ନିଜ ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରର ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ କାମ କରୁଛନ୍ତି। ବିଦ୍ୟୁତ୍ କ୍ଷତି କମାଇବା ଏବଂ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଯୋଗାଣର ମାନରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ଏହା ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ଆରମ୍ଭ କରିଛି।
ଓଡ଼ିଶାରେ ବଢ଼ୁଥିବା ବିଜୁଳି ବ୍ୟବହାର ଏକ ଆହ୍ୱାନ, କିନ୍ତୁ ଏହା ଏକ ସୁୟୋଗ ମଧ୍ୟ। ବିଜୁଳି ଚାହିଦାକୁ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପଦକ୍ଷେପ ନେଉଥିବା ବେଳେ ଏହାର ବିଜୁଳି କ୍ଷେତ୍ରର ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଉଛି।