ପାକିସ୍ତାନକୁ ଅସ୍ତ୍ର ଯୋଗାଉଥିବା ତୁର୍କୀକୁ ଆମେରିକା ଦେଉଛି ସାଂଘାତିକ ମିସାଇଲ, ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଦୋମୁହାଁ ନୀତି

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ବିବାଗ ମଧ୍ୟରେ ତୁର୍କୀ ଖୋଲାଖୋଲି ପାକିସ୍ତାନର ପକ୍ଷ ନେଇଛି। ଶତାଧିକ ଡ୍ରୋନ ଏବଂ ସାମରିକ ଅପରେଟିଭ୍‌ ପଠାଇ ତୁର୍କୀ ପାକିସ୍ତାନକୁ ବୈଷୟିକ ଓ ସାମରିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ଏହାର ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଭାରତରେ ତୁର୍କୀ ବିରୋଧରେ ତୀବ୍ର ଅସନ୍ତୋଷ ଦେଖାଦେଇଛି। ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ #BoycottTurkey ଟ୍ରେଣ୍ଡ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତ ତୁର୍କୀଠାରୁ ଦୂରତା ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିଛି। ହେଲେ ଏହି ସମୟରେ ଆମେରିକାର ଦୋମୁହାଁ ନୀତି ଧରା ପଡ଼ିଛି। ତୁର୍କୀକୁ ୩୦୪ ମିଲିୟନ ଡଲାରର ମିସାଇଲ ବିକ୍ରି କରିବାକୁ ଯାଉଛି ଆମେରିକା।

ଆମେରିକା-ତୁର୍କୀ ମିସାଇଲ ଚୁକ୍ତି
ଆମେରିକା ତୁର୍କୀକୁ ବାୟୁରୁ ବାୟୁକୁ ମାଡ଼ କରୁଥିବା AIM-120 AMRAAM ମିସାଇଲ ସମେତ ୩୦୪ ମିଲିୟନ ଡଲାରର ମିସାଇଲ ବିକ୍ରି ପାଇଁ ଅନୁମୋଦନ ଦେଇଛି। ଏହି ଚୁକ୍ତିରେ ତୁର୍କୀ ୨୨୫ ମିଲିୟନ ଡଲାରର ୫୩ଟି ଆଡଭାନ୍ସଡ୍ ମିଡିୟମ ରେଞ୍ଜ ମିସାଇଲ ଏବଂ ୭୯.୧ ମିଲିୟନ ଡଲାରର ୬୦ଟି ବ୍ଲକ୍ ସେକେଣ୍ଡ ମିସାଇଲ ମାଗିଛି। ଆମେରିକାର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସୁରକ୍ଷା ସହଯୋଗ ଏଜେନ୍ସି (DSCA) ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ କରିଛି, କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ଆମେରିକୀୟ କଂଗ୍ରେସର ଅନୁମୋଦନ ମିଳିବା ବାକି ଅଛି। ଯଦି ଏହି ଅନୁମୋଦନ ମିଳେ, ତେବେ ଏହା ଆମେରିକା ଓ ତୁର୍କୀ ମଧ୍ୟରେ ସାମରିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ଆହୁରି ମଜବୁତ କରିବ।

ନାଟୋ ସହଯୋଗ ଓ ଭାରତରେ ଅସନ୍ତୋଷ
ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଆମେରିକା ଓ ତୁର୍କୀ ମଧ୍ୟରେ ନାଟୋ ସହଯୋଗ ମଜବୁତ କରିବାର ଏକ ପଦକ୍ଷେପ ଭାବେ ଦେଖାଯାଉଛି। ତୁର୍କୀ ନାଟୋର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସଦସ୍ୟ ଏବଂ ଆମେରିକାର ରଣନୈତିକ ସାମରିକ ସହଯୋଗୀ। କିନ୍ତୁ ଭାରତରେ ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ଯେ, ଯେତେବେଳେ ତୁର୍କୀ ଭାରତର ବିପକ୍ଷ ପାକିସ୍ତାନକୁ ସାମରିକ ସହାୟତା ଦେଉଛି, ତେବେ ଆମେରିକାର ଏହି ମିସାଇଲ ବିକ୍ରି କ’ଣ ଭାରତ ବିରୋଧରେ ଏକ ଦ୍ୱିମୁଖୀ ଖେଳ ନୁହେଁ?

ତୁର୍କୀର ପାକିସ୍ତାନକୁ ସହାୟତା
ତୁର୍କୀ ନିକଟରେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ୩୫୦ରୁ ଅଧିକ ଡ୍ରୋନ ଏବଂ ଅପରେଟର ସୈନିକ ଯୋଗାଇ ଦେଇଥିଲା। ଏହି ଡ୍ରୋନଗୁଡ଼ିକ ଭାରତ ବିରୋଧରେ ଆତଙ୍କବାଦୀ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଏବଂ ସୀମାରେ ନିରୀକ୍ଷଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଛି। ଏହା ସହିତ ତୁର୍କୀ ଭାରତ ବିରୋଧୀ ବୟାନରେ ମଧ୍ୟ ପାକିସ୍ତାନକୁ ସମର୍ଥନ କରିଛି। ଏପରି ସ୍ଥିତିରେ ଆମେରିକା ଏହି ଚୁକ୍ତିକୁ ଏବେ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବା ଉଚିତ ଥିଲା?

ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତ
ଭାରତର ଅନେକ ବିଶେଷଜ୍ଞ ମାନୁଛନ୍ତି ଯେ, ଆମେରିକାର ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ତା’ର ଦ୍ୱିମୁଖୀ ନୀତିକୁ ଉଜାଗର କରୁଛି। ଗୋଟିଏ ପଟେ ଆମେରିକା QUAD ଭଳି ମଞ୍ଚରେ ଭାରତକୁ ରଣନୀତିକ ସାଙ୍ଗ କହୁଛି, ଅନ୍ୟପଟେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଥିବା ଦେଶକୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଯୋଗାଉଛି। ଏହା ଭାରତ ଓ ଆମେରିକା ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କରେ ଅବିଶ୍ୱାସର ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ଯଦିଓ ଆମେରିକାର ଯୁକ୍ତି ହେଉଛି ଯେ, ଏହି ଚୁକ୍ତି ନାଟୋ ସହଯୋଗୀ ତୁର୍କୀର ସୁରକ୍ଷା ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ ପାଇଁ, ଭାରତ ବିରୋଧରେ କୌଣସି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ନୁହେଁ। କୂଟନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହି ଚୁକ୍ତିର ସମୟ ଓ ପରିସ୍ଥିତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ରହିଛି।

ଆମେରିକା-ତୁର୍କୀ ସମ୍ପର୍କରେ ଉତ୍ଥାନ-ପତନ
ଏହା ପୂର୍ବରୁ ତୁର୍କୀ ରୁଷିଆଠାରୁ S-400 ମିସାଇଲ ଡିଫେନ୍ସ ସିଷ୍ଟମ କିଣିବା ପରେ ଆମେରିକା ଓ ତୁର୍କୀ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ଦେଖାଦେଇଥିଲା। ଆମେରିକା ତୁର୍କୀକୁ F-35 ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରୁ ବାହାର କରିଦେଇଥିଲା ଏବଂ CAATSA ଅଧୀନରେ ତୁର୍କୀ ଉପରେ ନିଷେଧାଜ୍ଞା ଲଗାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ନୂଆ ମିସାଇଲ ଚୁକ୍ତି ଏହା ସୂଚାଉଛି ଯେ, ଆମେରିକା ତୁର୍କୀ ସହ ସମ୍ପର୍କ ସୁଧାରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି। ତୁର୍କୀ ବାରମ୍ବାର ଆମେରିକାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛି ଯେ, ତାକୁ F-35 କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ପୁନଃ ସାମିଲ କରାଯାଉ, କିନ୍ତୁ ଆମେରିକା ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ପଷ୍ଟ ଉତ୍ତର ଦେଇନାହିଁ। ଯଦି ତୁର୍କୀ ରୁଷିଆ ସହ ସାମରିକ ସମ୍ପର୍କ ସୀମିତ କରେ, ତେବେ ଆମେରିକା ନିଷେଧାଜ୍ଞା ଉଠାଇବ କି ନାହିଁ, ତାହା ଦେଖିବାକୁ ବାକି ଅଛି।