ଅହମଦାବାଦ: ଅନ୍ୟର ଭାଗ୍ୟ ଭବିଷ୍ୟତ ଚମକାଇବାରେ ବିଶ୍ବାସ ରଖୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ବେଳେ ବେଳେ ନିଜେ ନିଜ ଭବିଷ୍ୟତକୁ ନେଇ ଘନ ଅନ୍ଧକାର ଭିତରେ ଫସିଯାଆନ୍ତି। ଏଭଳି କିଛି ଘଟିଛି ହୀରା ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ। ପ୍ରତିବର୍ଷ ଆଲୋକର ପର୍ବ ଦୀପାବଳି ଆସେ ଏହି ସମୟରେ ଅନେକ ଲୋକ କିଣାକିଣି କରନ୍ତି ଅନେକ କମ୍ପାନୀ ନିଜ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ବୋନସ ତ ଆଉ କିଏ ଉପହାର ଦିଅନ୍ତୁି। ଏହାରି ଭିତରେ ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ରୁହନ୍ତି ଗୁଜରାଟର ହୀରା ବ୍ୟବସାୟୀ ଢୋଲକିଆ। କେଉଁ ବର୍ଷ ନିଜ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ କାର, ତ ଆଉ କେଉଁ ବର୍ଷ ଘର, ସୁନା ଗହଣା କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ବଡ ଉପହାର ଦେଇ ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ରହୁଥିବା ହୀରା ବ୍ୟବସାୟୀ ଏଥର ନିରବ ରହିଛନ୍ତି। ଜାଣନ୍ତୁ ଏପରି ନିରବତା ପଛର କାରଣ…
ଦେଶର ସୁରଟରେ ହୀରା ଶିଳ୍ପ ଏବେ ସଙ୍କଟରେ। ହଜାର ହଜାର ଶ୍ରମିକ ଚାକିରି ହରାଇବା ସହ କେତେକ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ମଧ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। କୋଭିଡ୍-୧୯ ମହାମାରୀ, ୟୁକ୍ରେନ୍-ରୁଷିଆ ଯୁଦ୍ଧ, ଲ୍ୟାବ୍ ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ପାଦିତ ହୀରାର ଦର ବୃଦ୍ଧି ଆଦି ବିଭିନ୍ନ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ଏହି ସଙ୍କଟ ଦେଖାଦେଇଛି।
ସୁରଟରେ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ହୀରା କଟିଂ ଓ ପଲିସ ଶିଳ୍ପ ରହିଛି। ଯେଉଁଥିରେ ୮ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ କାମ କରୁଛନ୍ତି। ତେବେ ନିକଟ ଅତୀତରେ ପ୍ରାୟ ୧୫ ହଜାର ଶ୍ରମିକ ଚାକିରି ହରାଇଥିବା ବେଳେ ହୀରା ପଲିସ କରୁଥିବା କାରିଗରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅତିକମରେ ୨୨ ଜଣ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିଥିବା ସୂଚନା ମିଳିଛି।
ଏହି ସଙ୍କଟର ଅନ୍ୟତମ ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି କଚ୍ଚା ହୀରା ଯୋଗାଣରେ ବ୍ୟାଘାତ। ଭାରତ ୯୦%ରୁ ଅଧିକ କଚ୍ଚା ହୀରା ଆମଦାନୀ କରିଥାଏ ଏବଂ ରୁଷିଆ ଏହାର ପ୍ରମୁଖ ଯୋଗାଣକାରୀ ଥିଲା। ତେବେ ୟୁକ୍ରେନ୍-ରୁଷ୍ ଯୁଦ୍ଧ ପରଠାରୁ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ରୁଷ୍ରୁ ହୀରା ଆମଦାନୀ ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇଛନ୍ତି। ଏଥିଯୋଗୁଁ ବଜାରରେ କଚ୍ଚା ହୀରାର ଅଭାବ ହେବା ସହ ଦର ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ରହିଛି।
ଏହି ସଙ୍କଟର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ ହେଉଛି ଗବେଷଣାଗାରରେ ଉତ୍ପାଦନ ହେଉଥିବା ହୀରାର ବୃଦ୍ଧି। ଲାବ୍ ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ପାଦିତ ହୀରା ପ୍ରାକୃତିକ ହୀରା ସହ ରାସାୟନିକ ଭାବେ ସମାନ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ବହୁତ ଶସ୍ତାରେ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇଥାଏ। ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ କରାଇପାରିଛି ଏବଂ ଏହା ପ୍ରାକୃତିକ ହୀରା ଶିଳ୍ପ ଉପରେ ଚାପ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି।
ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୈତିକ ମାନ୍ଦାବସ୍ଥାରୁ ସୁରଟର ହୀରା ଶିଳ୍ପ ମଧ୍ୟ ଆହ୍ୱାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି। କୋଭିଡ୍-୧୯ ମହାମାରୀ ଏବଂ ୟୁକ୍ରେନ୍-ରୁଷିଆ ଯୁଦ୍ଧ ଯୋଗୁ ହୀରା ଭଳି ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ସାମଗ୍ରୀ ସମେତ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଖର୍ଚ୍ଚ ହ୍ରାସ ପାଇଛି।
ସୁରଟ ହୀରା ଶିଳ୍ପରେ ଦେଖାଦେଇଥିବା ସଙ୍କଟର ପ୍ରଭାବ ଶ୍ରମିକ ଓ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ଉପରେ ପଡ଼ୁଛି। ଅନେକ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଦରମା କମିଛି। କେତେକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଚାକିରୀ ହରାଇଛନ୍ତି। ଏହା ଅନେକ ପରିବାରକୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଓ ନିରାଶା ଭିତରକୁ ଠେଲି ଦେଉଛି।
ଏହି ସଙ୍କଟର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ଓ ହୀରା ଶିଳ୍ପ ଉଦ୍ୟମ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି। ନିଯୁକ୍ତି ହରାଇଥିବା ଶ୍ରମିକଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ସହ ଶିଳ୍ପକୁ ସହାୟତା ଦେବା ପାଇଁ ସରକାର ଅନେକ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ହୀରା ଶିଳ୍ପ ମଧ୍ୟ ଏହାର ବଜାରରେ ବିବିଧତା ଆଣି କଚ୍ଚା ହୀରା ପାଇଁ ରୁଷ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି।
ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ, କୋଭିଡ ପରେ ସ୍ଥିତି ସୁଧୁରିବ ବୋଲି ହୀରା ବ୍ୟବସାୟୀ ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲେ କିନ୍ତୁ ଋଷ-ୟୁକ୍ରେନ ଯୁଦ୍ଧ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ସ୍ବାର୍ଥ ଉପରେ ଗ୍ରହଣ ଲାଗିଲା ପରି ହୋଇଛି। ଯୁଦ୍ଧ ଜାରି ରହିଥିବାରୁ ହୀରା ବ୍ୟବସାୟୀ ଅଡୁଆରେ ପଡିଛନ୍ତି। ଯେଉଁ କାରଣରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ନିଜର କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଦୀପାବଳୀରେ ଦାମୀ ଉପହାର ଦେଇ ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ରହୁଥିବା ସୁରଟର ହୀରା ଗହଣା ବ୍ୟବସାୟୀ ସାବଜୀ ଢୋଲକିଆ ୨୦୧୯ ଠାରୁ ନିଜ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ କୌଣସି ଉପହାର ଦେଉ ନାହାନ୍ତି।