ଗତ ଏକ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ, ଯେତେବେଳେ ବି କଂଗ୍ରେସ ଦଳର ପୁରୁଣା ଏବଂ ଯୁବ ନେତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଷମତା ହାସଲପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ ହୋଇଛି, ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଅପାରଗ ନେତୃତ୍ୱ ଯୋଗୁଁ ପୁରୁଣା ନେତାମାନେ ବିଜୟୀ ହେଉଛନ୍ତି । ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଦୋଷ ଯାହା ବି ହୋଇପାରେ, ଅନ୍ତତଃ ପକ୍ଷେ ପୁରୁଣା ନେତାମାନେ ଯୁବ ନେତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଜୟୀ ହୋଇ କଂଗ୍ରେସ ଦଳକୁ ବାରମ୍ବାର ପୁନର୍ଜୀବିତ କରୁଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀ ଦଳର ପୁରୁଣା ନେତାମାନଙ୍କୁ ହଟାଇ ଯୁବ ନେତାମାନଙ୍କୁ ନେତୃତ୍ୱର ଶୀର୍ଷରେ ରଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବାବେଳେ ପୁଣି ପରାସ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି ।
ରାହୁଲଙ୍କୁ ନେଇ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା ଜି -୨୩ର ଅଧିକାଂଶ ସଦସ୍ୟ କଂଗ୍ରେସର ପୁରୁଣା ନେତା ଅଟନ୍ତି, ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀ ପୁଣି ଥରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଶୀର୍ଷରେ ରଖିବା ପାଇଁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି । ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଶାନ୍ତ କରିବା ପାଇଁ କଂଗ୍ରେସ ସମ୍ଭବତଃ ଗୁଲାମ ନବୀ ଆଜାଦଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟସଭାକୁ ମନୋନୀତ କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି । ମିଳିଥିବା ସୂଚନା ଅନୁସାରେ ପାର୍ଟି ପଦବୀ ପୂରଣ କରିବା ସହିତ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ନେତାମାନଙ୍କୁ ଥଇଥାନ କରିବାପାଇଁ କଂଗ୍ରେସ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ନିର୍ବାଚନ କରିପାରେ, ଯାହା ଜି -୨୩ ଗୋଷ୍ଠୀର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରମୁଖ ଦାବି ଥିଲା । ଜି -୨୩ ନେତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କପିଲ ସିବଲ ମଧ୍ୟ କଂଗ୍ରେସର ସାଂପ୍ରତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଅସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରି ସାଂଗଠନିକ ନିର୍ବାଚନ ଦାବି କରିଥିଲେ । ଏହା ସହିତ ୨୦୨୨ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ ନିର୍ବାଚନ ପରେ ଦଳ ସାଂଗଠନିକ ନିର୍ବାଚନପାଇଁ ଯିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି । ତେବେ ଦଳ ମଧ୍ୟରେ ସବୁକିଛି ଠିକ ଅଛି ବୋଲି ଏକ ବାର୍ତ୍ତା ପଠାଇବା କଂଗ୍ରେସପାଇଁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ହେବ ।
ଏହିସବୁ ଘଟଣାକ୍ରମକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କଲେ ଜଣାଯାଏ, ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଗୋଷ୍ଠୀର ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦାବିକୁ ଦଳ ମାନି ନେଇଥିବାରୁ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ପୁରୁଣା ନେତାମାନେ ପୁଣିଥରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି ।
ଭାରତରେ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ କନିଷ୍ଠ ଜନସଂଖ୍ୟା ରହିଛି, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଭାରତର ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ୩୦ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଦଳର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଉଥିବା ସଂସ୍ଥା କଂଗ୍ରେସ ୱାର୍କିଂ କମିଟି (ସିଡବ୍ଲ୍ୟୁଡିସି)ର ୫୫ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧୀ ଯୁଗର ଭେଟେରାନ୍ ଅଛନ୍ତି ।
୧୯୯୮ରେ ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧୀ ଦଳର ସଭାପତି ହେବା ପୂର୍ବରୁ ହରିଶ ରାୱତ, ଓମେନ ଚାଣ୍ଡି, ଗୁଲାମ ନବୀ ଆଜାଦ, ମନମୋହନ ସିଂ, ଏ.କେ ଆଣ୍ଟୋନି, ଅମ୍ବିକା ସୋନି, ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ ଖାଡ଼୍ଗେ ଅଶୋକ ଗେହଲୋଟ, ଆନନ୍ଦ ଶର୍ମା ଏବଂ ସିଦ୍ଧରାମେୟା ନିଜ ରାଜ୍ୟରୁ ବିଶିଷ୍ଟ କଂଗ୍ରେସ ନେତା ତଥା ମୁଖ୍ୟ ଥିଲେ ।
ସିଡବ୍ଲ୍ୟୁଡିସି ୫୫ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୨୦ଜଣ ୭୫ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ଅଛନ୍ତି । ସବୁଠାରୁ ବୟସ୍କ ସଦସ୍ୟ ମୋତିଲାଲ ଭୋରା ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପୂର୍ବରୁ ୯୦ଦଶକ ପୂର୍ବରୁ ନେତା ଥିଲେ । ସିଡବ୍ଲ୍ୟୁଡିସିର ଯେଉଁମାନେ “ଯୁବ ନେତା” (କେବଳ ଭାରତୀୟ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଏବଂ ରାଜନୀତିରେ)ର ଯୋଗ୍ୟତା ଅର୍ଜନ କରିଛନ୍ତି ସେମାନେ ହେଲେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀ, ପ୍ରିୟଙ୍କା ଗାନ୍ଧୀ ଭଦ୍ରା ଏବଂ ଅନ୍ୟ କେତେକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ନିମନ୍ତ୍ରିତ ସଦସ୍ୟ । ସିଡବ୍ଲ୍ୟୁଡିସିର ଅଧିକାଂଶ ସଦସ୍ୟ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ ନିମନ୍ତ୍ରଣକାରୀଙ୍କ ବୟସ ୭୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ।
କଂଗ୍ରେସ ଭାରତର “ଗ୍ରାଣ୍ଡ ଓଲ୍ଡ ପାର୍ଟି” ହେବାର ଗୌରବ ବହନ କରେ । ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧୀ ଦଳର ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଦିନଠାରୁ ଯେତେବେଳେ ଯୁବ ଓ ବୟସ୍କଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କଳହ ଲାଗି ରହିଲା ସେତେବେଳେ ପୁରୁଣା ନେତାମାନେ ଯୁବକ ବିରୋଧରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ । ଜ୍ୟୋତିରାଦିତ୍ୟ ସିନ୍ଧିଆଙ୍କ ଯୋଗୁଁ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ସରକାର ହରାଇବା ଏବଂ ହିମନ୍ତ ବିଶ୍ୱ ସର୍ମାଙ୍କ ସମେତ କେତେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନେତାଙ୍କ ଯୋଗୁଁ ଆସାମ ପରାଜୟର ଏହା ଏକ କାରଣ ହୋଇଗଲା ।
୨୦୧୮ରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଜ୍ୟୋତିରାଦିତ୍ୟ ସିନ୍ଧିଆଙ୍କ ପାରିବାରିକ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଗ୍ୱାଲିଅର୍ ଚାମ୍ବଲ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅତୁଳନୀୟ ପ୍ରଦର୍ଶନକୁ ନେଇ କଂଗ୍ରେସ ଜିତିଥିଲା । ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ବିଧାନସଭା ୨୩୦ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କଂଗ୍ରେସ ଦଳର ୧୧୪ଟି ଆସନ ବିରୋଧରେ ବିଜେପି ୧୦୭ଟି ଆସନ ଜିତିଥିଲା, ଯାହା ସରକାରଙ୍କୁ ବିଏସପି, ଏସପି ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନ ସଦସ୍ୟ ସହ ମେଣ୍ଟ କରି ସରକାର ଗଠନ କରିଥିଲା । କଂଗ୍ରେସ ଦଳର ୪୦.୯ ପ୍ରତିଶତ ଭୋଟ ପାଇଥିବାବେଳେ ବିଜେପି ୪୧ ପ୍ରତିଶତ ଭୋଟ ହାସଲ କରିଥିଲା ।
ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଉତ୍ତରଭାଗ କିମ୍ବା ଗ୍ୱାଲିଅର ଚାମ୍ବଲ ଅଞ୍ଚଳରେ ଖରାପ ପ୍ରଦର୍ଶନ ହେତୁ ବିଜେପି କ୍ଷମତା ହରାଇଥିଲା । ସେ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ୩୪ଟି ଆସନ ମଧ୍ୟରଚ ବିଜେପି ମାତ୍ର ୭ଟି ଆସନ ଜିତିଥିବାବେଳେ କଂଗ୍ରେସ ୨୦ଟି ଆସନରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲା ।
ପ୍ରକାଶ ଥାଉକି, ଜ୍ୟୋତିରାଦିତ୍ୟ ସିନ୍ଧିଆଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ ଏବଂ ଗ୍ୱାଲିୟର୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ତାଙ୍କର ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ଅଭିଯାନ ଯୋଗୁଁ କଂଗ୍ରେସ ଜିତିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ତାଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କରାଯାଇ ନାହିଁ । ଏହା ବଦଳରେ ଦଳ କାନପୁରରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ୭୪ ବର୍ଷିୟ ନେତା କମଲ ନାଥଙ୍କୁ ବାଛିଥିଲା ।
୨୦୧୮ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଦଳ ଜିତିଥିବା ରାଜସ୍ଥାନରେ ବି ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ଭଳି ସ୍ଥିତି ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି । ସେଠାରେ ୪୩ ବର୍ଷିୟ ସଚିନ ପାଇଲଟଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ କଂଗ୍ରେସ ଜିତିଥିଲା, ଯିଏ ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲା ଏବଂ ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀ ମଧ୍ୟରେ ବହୁତ ଲୋକପ୍ରିୟ ଥିଲେ । ତେବେ ଦଳର ହାଇକମାଣ୍ଡ ପରିବାରର ବିଶ୍ୱସ୍ତ ଥିବା ୭୦ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଅଶୋକ ଗେହଲୋଟ୍ ଭଳି ଜଣେ ପୁରୁଣା ନେତାଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପଦବୀରେ ବସାଇଛି । ତେଣୁ ସଚିନ ପାଇଲଟ ବିଦ୍ରୋହ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି ।
ପଞ୍ଜାବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅମରିନ୍ଦର ସିଂହଙ୍କୁ ୭୯ ବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇଛି । ଅମରିନ୍ଦର ସିଂହ ଦଳର ହାଇକମାଣ୍ଡ ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧୀ ଭଳି ଅବସର ନେବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରୁନାହାନ୍ତି । ତେଣୁ ବୋଧହୁଏ ପଞ୍ଜାବର ପରବର୍ତ୍ତୀ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ସିଏମ୍ ମୁଖିଆ ହେବେ ।
ଗୋଟିଏ ପଟେ ବିଜେପି ୭୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସ୍କ ନେତାଙ୍କୁ ଅବସର ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବାବେଳେ ଅନ୍ୟ ପଟେ କଂଗ୍ରେସରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ୬୦ବର୍ଷ ବୟସ ପରେ କିଛି ଗୁରୁତର ଦାୟିତ୍ୱ ପାଇବାକୁ ଯୋଗ୍ୟ ବିବେଚିତ ହେଉଛନ୍ତି । ଦେଶର ତିନିଟି ରାଜନୈତିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜ୍ୟରେ ଏହାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ୬୦ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ବୟସ୍କ ଅଛନ୍ତି । ଏହାର ଅଧିକାଂଶ ରାଜ୍ୟ ତଥା ଜିଲ୍ଲା ସଭାପତି ମଧ୍ୟ ବୟସ୍କ ଅଛନ୍ତି । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ କଂଗ୍ରେସର ଭୋଟରମାନଙ୍କ ବୟସ ମଧ୍ୟ ୭୦ ପାର କରିଯାଇଛନ୍ତି । ଯୁବ ମତଦାତାମାନେ କଂଗ୍ରେସକୁ ବରଦାସ୍ତ କରୁନାହାନ୍ତି । ତେଣୁ ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଂଗ୍ରେସର ପୁରୁଣା ନେତା ଜିତୁଛନ୍ତି, ଦଳର ପୁନର୍ଜୀବନ ପାଇଁ କୌଣସି ସୁଯୋଗ ନାହିଁ ।